کردستان عراق ‘ظرف چند ماه آینده همه پرسی استقلال برگزار میکند’
رئیس اقلیم کردستان عراق از امکان استقلال این بخش از خاک عراق سخن گفته است.
مسعود بارزانی، رئیس دولت خودگردان اقلیم کردستان عراق، در مصاحبه با بیبیسی گفته در نظر دارد “ظرف چند ماه” همهپرسی استقلال از عراق برگزار کند و آن را حق طبیعی مردم دانسته است.
رئیس اقلیم کردستان گفت:”آنچه که اخیرا روی داده نشاندهنده حق کردستان برای استقلال است و از این به بعد، ما کتمان نخواهیم کرد که هدف ما این است. عراق عملا تجزیه شده و آیا قرار است ما هم در این وضعیت فاجعه باری که کشور گرفتار آن است باقی بمانیم؟ حالا من و مردم هستیم که در باره استقلال تصمیم میگیریم. ما ظرف چند ماه آینده، در این مورد همهپرسی برگزار خواهیم کرد.”
ظاهرا این همهپرسی در میان ساکنان اقلیم خودگردان کردستان برگزار میشود و ساکنان سایر بخشهای عراق در آن شرکت نخواهند داشت.
تصمیم به برگزاری همهپرسی جدایی از عراق در حالی اعلام میشود که طی هفتههای اخیر و با فرار ارتش عراق از برابر نفرات گروه اسلامگرای داعش در موصل و پیشروی قوای داعش به سوی شهر کرکوک، نیروهای اقلیم کردستان عراق در مناطقی که مالکیت آنها محل اختلاف کردها و دولت مرکزی بود مستقر شدند. در حال حاضر پیشمرگهای کرد منطقه نفت خیز کرکوک را در اختیار دارند.
از زمان سقوط صدام حسین، کردهای عراق و دولت مرکزی بر سر باقی ماندن این استان تحت حاکمیت دولت مرکزی یا الحاق آن به اقلیم کردستان اختلاف نظر داشتند و از چند سال پیش قرار بود برای تعیین سرنوشت این منطقه، همهپرسی برگزار شود. پس از تسلط پیشمرگهای کرد بر کرکوک، آقای بارزانی از شهر کرکوک دیدن کرد.
نیروهای اقلیم خودگردان کرد در کرکوک مستقر شده و ظاهرا با خروج از آن مخالفند
همزمان، خبرگزاری کوردپرس، متعلق به اقلیم خودمختار، در گزارشی در روز ١ ژوئیه به نقل از یک عضو ائتلاف کردستانی، بزرگترین جناح در پارلمان این منطقه، نوشت که مسعود بارزانی با درخواست دولت عراق جهت خروج پیشمرگهای کرد از کرکوک مخالف است زیرا از نظر او، این مناطق متعلق به کردستان است. این خبرگزاری پیشتر گزارش کرده بود که آقای بارزانی در ملاقات با یک مقام سازمان ملل خواستار کمک این سازمان برای برگزاری همهپرسی در مورد الحاق کرکوک به کردستان شده است.
در حال حاضر، نیروهای داعش بر بخشهایی از خاک عراق که اکثر ساکنان آنها را اعراب سنی تشکیل میدهند تسلط یافته و نیروهای دولت تحت رهبری شیعیان میکوشد این مناطق را باز پس بگیرد.
اکثر کردهای عراق سنی هستند اما دولت اقلیم کردستان ماهیتی سکولار داشته است در حالیکه شخصیتها و نهادهای مذهبی شیعه از زمان سقوط صدام حسین نقشی اساسی در صحنه سیاسی دولت مرکزی ایفا کردهاند.
نتانیاهو از “فروپاشی منطقهای” در نتیجه جنگ شیعه و سنی سخن گفته و از استقلال کردستان حمایت کرده است
منتقدان دولت کنونی عراق معتقدند که گرایش فرقهای دولت باعث بروز واکنش منفی در میان اقلیت عرب سنی بوده و زمینه مساعدی را برای رشد و فعالیت گروههای تندرو مذهبی علیه دولت و اکثریت شیعه فراهم کرده است. دولت مرکزی و برخی گروههای شیعه عراقی از حمایت جمهوری اسلامی ایران نیز برخوردار بودهاند.
روز گذشته، بنیامین نتانیاهو، نخست وزیر اسرائیل، در سخنانی در یک مرکز مطالعاتی در تلآویو گفت که ظهور گروههای تندرو سنی تحت نفوذ شبکه القاعده، همانند نیروهای شیعی تحت حمایت ایران، فرصتی را برای “گسترش همکاریهای منطقه ای” فراهم کرده است.
وی با اشاره به آنچه که “فروپاشی منطقهای” به دلیل اختلاف شیعه و سنی مینامید، گفت که باید از استقلالطلبی کردهای عراق حمایت شود و افزود: “کردها مردمی مبارز هستندکه تعهد و میانهروی سیاسی خود را به اثبات رساندهاند و استحقاق برخورداری از استقلال را دارند.”
اظهارات آقای بارزانی در مصاحبه با بیبیسی نخستین اشاره وی به احتمال برگزاری همهپرسی نیست. در فروردین ماه سال جاری خبرگزاری ایسنا به نقل از کوردپرس گزارش کرد که رئیس اقلیم کردستان عراق در دیدار با شماری از اعضای انستیتو خاورمیانه گفته است که “منطقه کردستان در پی آن است که در دولت مرکزی یک شریک واقعی باشد و اگر چنین چیزی ممکن نباشد، درباره ماندن یا نماندن در چارچوب عراق همهپرسی برگزار میکنیم.”
در خبری دیگر از عراق، روز ١ ژوئیه، نخستین جلسه پارلمان این کشور از زمان برگزاری انتخابات پارلمانی در ماه آوریل برای بحث درباره انتخاب رئیس جمهوری، رئیس مجلس و انتصاب نخست وزیر تشکیل شد اما به نتیجه نرسید. گفته میشود که اختلاف نظر بر سر اختیارات این سه مقام باعث برهم خورده جلسه شده است.
در نتیجه انتخابات ماه آوریل، ائتلاف دولت قانون به رهبری نوری مالکی، نخست وزیر، بزرگترین جناح در پارلمان جدید است، اما برخی رهبران سیاسی و حتی مذهبی و همچنین شماری از ناظران غربی، سیاستهای وی را در بروز شکاف فرقهای موثر دانسته و خواستار تغییر دولت شدهاند.
bbc