آزربایجان توپلوموندا «یاخشی قادین» تانیملاماسیندا مدرن و گلنه‌کسل دگرلرین چاتیشماسی
سون یوز ایللر بویونجا دونیادا اساسلی دگیشیکلیکلر باش وئریب، اینسانلارین اینانجلاری و یاشاییش طرزلری یئنیدن شکیللنمیشدیر. بو دگیشیکلیکلرین آراسیندا ان اؤنملیلریندن بیریسی ده قادینلارین توپلومدا روللارینین یئنیدن تعریف ائدیلمه‌سی اولموشدور. آزربایجان‌ین اسکی توپلوموندا اینسانلار سیستئملی اولاراق اؤنجه‌دن تعیین ائدیلمیش قایدا و روللار چرچیوه‌سینده یاشاییردیلار و شخصی سئچیملر اوچون آز یئر قالیردی. بو قایدالاردان قیراغا چیخماق قبول ائدیلمیردی و قیراغا چیخانلار “اویومسوز” بیلینیردی. آزربایجان قیزلاری اوچون ایسه گؤزله‌نیلن تکجه تقدیر ارکن ائولنیب یاخشی قادین اولماق ایدی. بو ایدئآللاشدیریلمیش شخصیت، ارینین قرارلارینی سورغولامادان ایطاعت ائدن وفادار بیر زوجه اولماق وظیفه‌سینی یئرینه یئتیرمه‌لی ایدی، حتی زوراکیلیق قارشیسیندا بئله سوسمالی ایدی. یاخشی زوجه قاورامی، صداقت و اؤزونو فدا ائتمه‌یی طلب ائدیردی؛ اگَر اری خیانت ائتسه، اونو راضیلاشدیرماق اونون مسئولیتی حساب ائدیلیردی. اونون دگری، ائو ایشلرینده ماهیرلیگی و ارینه ایطاعتی ایله اؤلچولوردو.
قادینین “یاخشی آنا” رولو ان آز “یاخشی زوجه” اولماق قدر اهمیتلی ایدی و دونیایا ائولاد گتیرمک و اونلاری دوزگون بؤیوتمک قابیلیتی ایله تعیین ائدیلیردی. یاخشی قادینین کیملیگی، اری و اوشاقلارینا باغلی ایدی، چونکو اونون دونیادا تک وارلیق ندنی عاییله وظیفه‌لرینی یئرینه یئتیرمک ایدی.
کلاسیک دؤورده آزربایجان قادینلاری اساسا زوجه و آنا کیملیکلری ایله محدود ایدی و اؤزلرینی تعریف ائتمک اوچون آز یئر وار ایدی. بو محدودیت، تحصیلین اولماماسی ایله داوام ائدیردی؛ قادینلار سیستئماتیک اولاراق تحصیلدن، اوخوماق و یازماق قابیلیتیندن محروم ائدیلیردیلر. بونا گؤره ده، اونلارین ایجتماعی دایره‌لری، آز ساییدا اوخشار تجروبه‌لری اولان باشقا قادینلارلا محدود ایدی و بو دا وار اولان گلنه‌کلری گوجلندیریر و دونیاگؤروشلرینی محدودلاشدیریردی. گلنه‌کسل روللاری سورغولاماق فیکری اونلارین فیکرینین اوجوندان بئله گئچمیردی، چونکو اونلار بو تعیین ائدیلمیش کیملیکلره او قدر آلیشمیشدیلار کی، سانکی او کیملیکلرله دوغولموشدولار .
لاکین آوروپادا مودئرنیزمین یارانماسی ایله پارالئل اولاراق، آزربایجان‌دا دا بیر دگیشیکلیک حرکتی باشلادی. فئمینیزم، قادینلارین روللارینی معین ائدن کؤکلو سیستئملره میدان اوخویان گوجلو بیر قووه کیمی اورتایا چیخدی. جسارتلی قادینلار ایران‌دا، قادینلارین دا تحصیل آلما حاققینی طلب ائتمه‌یه باشلادیلار. زامان گئچدیکجه بو آرتان شعور، توپلومداکی گلنه‌کلری دگیشدیرمک مقصدیله ژورناللارین و اثرلرین یاییملانماسینا زمین یاراتدی.
علم و عقلانیت اصللری کؤک سالدیقجا، فردیت قاورامی یاراندی و بو دا اسکی «یاخشی قادین» اولماق تصورونو اساسلی اولاراق دگیشدیردی. قادینلار آرتیق یالنیز «آنا» و «زوجه» اولاراق گؤرونموردولر؛ اونلار اؤز آرزولارینین پئشینه دوشمک، یئته‌نکلرینی گلیشدیرمک و حقیقتن کیم اولماق ایسته‌دیکلرینی تانیملاماق ایسته‌دیکلرینی توپلوما قبول ائتدیرمه چالیشمالارینا باشلادیلار. بو مدرن دورده، “یاخشی قادین” اؤزللیکلرینی تعیین ائدن اسکی دگرلر گئری چکیلمه‌یه باشلادی و کیملیگین داها پلورال بیر آنلاییشینا یئر وئریلدی. مدرن دونیادا هر بیر قادین ایندی اؤز دگرلرینی قورماق و اؤز دونیاگؤروشو واسطه‌سیله روللارینی ایفاده ائتمک باغیمسیزلیغینا صاحیبدیر.
بونونلا بئله، بو ایره‌لیله‌مه‌لره باخمایاراق، آزربایجان قادینلاری هله ده اؤلکه قانونلاری ایچینه داخیل ائدیلمیش کلاسیک محدودیتلر ایله مباریزه ائدیرلر. بو قانونلار اونلاری کیشیلردن داها آشاغی توتور و تمل اینسان حاقلارینا مدایخله ائدیر. اسکی اینانجلار ایسه، توپولومدا خصوصیله یاشلی نسیللر آراسیندا، تاثیرینی هله ده گؤسترمکده‌دیر و بو هله ده آزربایجان قادینلارینین ترقیسی اوچون مانع اولور. بیزیم توپلومدا آزادلیق یولوندا ائدیلن ایره‌لیله‌مه‌لر تحسین ائدیلسه ده، مدرن توپلوملار کیمی توم قادینلارین اؤز پتانسیئللرینی تام شکیلده حیس ائتمه‌لری اوچون داها چوخ مویاریزه‌یه و داها چوخ اصلاحاتلارا احتیاج وار.
یازی دیرنیش گنجلیگی درگیسی‌نین ۷-جی ساییسیندا یایینلانمیشدیر.
