امروز سوم اسفند، سالگرد کوتای انگلیسی رضا میرپنج علیه حکومت قاجار و انقلاب مشروطه است
۳ اسفند ۱۲۹۹، نیروهای بریتانیایی آیرونساید، رضاخان میرپنج و فرمانده قزاق ضیاالدین طباطبایی، با کودتای نظامی جنبش مشروطه را سرکوب کردند.
حدود یک قرن پیش در چنین روزی مردم تهران با اعلامیه‌هایی روبرو شدند که با امضای «رضا» و تیتر «حکم می‌کنم» به مردم عادی کوچه و خیابان دستور داده بود که مطیع شوند.
رضاخان میرپنج که بعداً خود را رضاشاه پهلوی نامید با قتل‌عام و سرکوب قیام های متعدد، جنبش مشروطه را سرکوب کرد و حکومت قاجار را ساقط کرد.
بنا به اشاره مصدق در دادگاه بدوی نظامی، رضاشاه با این سرکوب‌ها برای خود بیش از ۵۲ هزار سند مالکیت در مناطق مختلف از جمله در گیلان، مازندران، گرگان، آزربایجان، لرستان، خوزستان، کرمانشاه، کرمان و مناطق جنوبی تهران مانند ورامین و شمیران جمع آورد. او همچنین قوانینی را از مجلس گذراند تا بهترین املاک خالصه دولتی را به تصاحب خود در آورد و ارتشیان را به کارپردازی املاک اختصاصی گماشت تا از رعایای این زمین‌ها با بیگاری و زور شلاق کار گرفته شود.
رضا خان ملک‌های تاجران، زمین‌داران و مخصوصاً بخشی از املاک دولتی را به مالکیت شخصی خود در «اداره املاک اختصاصی» درآورد و رسیدگی آنان را به ارتشیان سپرد.
املاک اختصاصی پس از او به «موقوفه خاندان پهلوی» و پس از انقلاب ۵۷ به «بنیاد مستضعفان» واگذار شدند.
امروز ملی گرایان فارس علاقه‌ای به بحث در مورد این کودتا ندارند. زیرا روشن شدن جزییات این کودتا رشته‌های تاریخ معاصر آنان را پنبه می‌کند.
ولی جامعه آزربایجان و ترکان شهروند ایران باید این کودتا را خوب بدانند و بشناسند زیرا این کودتا آغاز دوره استعمارزدگی آزربایجان و ترکان ایران است.
