عاشیق وئیسل: یاشامی و شعردهکی ائتکیسی
عاشیق وئیسل، تورک خالق ادبیاتینین ان اؤنملی ایسیملریندن بیریدیر. هم یاشادیغی چتینلیکلر هم ده موزیکه اولان قاتقیلارییلا اونودولماز بیر فیگوردور.
تورک ادبیاتینین اؤنده گلن آدلاریندان بیری اولان عاشیق وئیسل، ۱۸۹۴ ایلینده سیواس’ین شارکیشلا (Şarkışla) ائلچهسینه باغلی سیوریالان کندینده دوغولدو. گرچک آدی محمد وئیسل’دیر. چوجوقلوغو، زورلو یاشام قوشوللاری ایچینده گئچدی. اون یاشیندا گئچیردیغی چیچک خستهلیگی سونوجو گؤرمه یئتیسینی (قابلیتینی) ایتیردی. آنجاق بو انگل، اونون شعرله دولو بیر حایات سورمهسینه انگل اولا بیلمهدی.
وئیسل، خالق ادبیاتی گلنهیینی دریندن یاشایان بیر عاشیق اولاراق، سازییلا اورکلره توخوندو. باغلاماسی و شعرلریله تورک خالق ادبیاتینا ائشسیز قاتقیلار ساغلادی. او، سازییلا تورکولرین ان ایچدن حالیله اینسانلارا سسلندی. اثرلرینده، عشق، دوغا، سئوگی و اینسانلیق کیمی ائورهنسل تئمالاری ایشلهدی.
شعره یولچولوق
ایلک ساز درسلرینی ددهسیندن آلدی و داها سونرا اوستالارلا چالیشاراق شعر یئتهنهیینی گلیشدیردی. سیواس’دا یاشادیغی دؤنمده، خالق آراسیندا عاشیق گلنهیی (سنت و عنعنه) اولدوقجا یایغین ایدی و وئیسل، بو گلنهیین ان اؤنملی تمثیلچیلریندن بیری اولدو.
ایلک شعرینی ۲۰’لی یاشلاریندا یازمیش و داها سونرالاری چئشیدلی ائتکینلیکلرده صحنه آلمیشدیر. آنجاق گرچک اونو، ۱۹۵۰’لرده ایستانبول رادیوسو’ندا یایینلانان “مملکتیم شارقیلاری” پروگرامیندا سسلندیردیگی تورکولرله یاییلدی. اؤزللیکله “اوزون اینجه بیر یولداییم” آدلی اثری، بوگون حالا تورک خالق ادبیاتینین ان بیلینهن و سئویلن شعرلری آراسیندادیر.
عاشیق وئیسل’ین اثرلری و میراثی
وئیسل’ین اثرلری، سادهجه مئلودیک یاپیلارییلا دئگیل، عینی زاماندا درین آنلاملارییلا دا اینسانلاری ائتکیلهمیشدیر. اونون شعرلریندهکی صمیمیت و ایچدنلیک، دینلهینلری دریندن ائتکیلهمیش، اونون شعری زامان ایچینده افسانهلشمیشدیر.
حایاتی بویونجا بیرچوخ اؤدول قازاندی و تورک خالق ادبیاتینین گلیشیمینه بویوک قاتقیلاردا بولوندو. وئیسل، سادهجه بیر صنعتچی دئگیل، عینی زاماندا انگللری آشما، عظیم و ثبات اؤرنهیی اولاراق دا خاطیرلانیر.
عاشیق وئیسل، ۲۱ مارت ۱۹۷۳ تاریخینده حایاتینی ایتردی. آنجاق اثرلری، تورک خالقینین اؤنملی بیر پارچاسی اولاراق یاشاماغا دوام ائدیر.
سونوج
عاشیق وئیسل، انگللره باخمایاراق شعرله دولو بیر حایات یاشایاراق، خالقین اؤرهیینه توخونان شعرلر یازدی. اونون اثرلری، سادهجه تورکیه’ده دئگیل، دونیا گنلینده سایغییلا آنیلماقدادیر. عاشیق وئیسل، یاشادیغی دؤنهمین اؤتهسینه گئچهن، اونودولماز بیر ادبیات دهاسی اولاراق خاطیرلانمایا دوام ائدهجکدیر.