حق تحصیل و آموزش به زبان مادری جز انسانی‌ترین حقوق یک فرد است که باید تأمین شود. در سده اخیر و باروی کار آمدن حاکمیت فارس این حق انسانی و طبیعی بیش از دوسوم جمعیت ساکن در جغرافیای ایران از آنان سلب شده است. سیاست یکسان‌سازی زبانی، هویتی و فرهنگی باروی کار آمدن پهلوی اول آغاز شد و تا به امروز باقدرت و شدت هرچه‌تمام‌تر در حال پیگیری است.

در سال‌های اخیر و هم‌زمان با افزایش اعتراض به عدم تحصیل و آموزش به زبان مادری در سیستم آموزشی ایران، مسئولان حاکمیت فارس شمشیر را از رو بسته با تصویب قوانینی نظیر طرح بسندگی زبان فارسی و … سیاست آسیمیلاسیون دانش آموزان را وارد فاز جدیدتری کرده‌اند.

دانش آموزان آزربایجانی امسال نیز در یک مهر، زبان مادری‌شان را در خانه جاگذاشته و سال جدید تحصیلی را زیر یوغ سیستم آسیمیلاسیون فارسی شروع خواهند کرد؛ اما آنان باور دارند که در آینده‌ای بسیار نزدیک آزادانه و به‌دوراز هرگونه تهدید، محدودیت و فشاری به زبان مادری خودشان آموزش خواهند دید.