اینسانجیل حاقلارا اینانجین معیاری و سیاسی تۇتوم
👤 ماحمود بیلگین؛ گآدپ سؤزچوسو
گۆنئی آذربایجان میلّی حرکاتی ایستیمار یعنی سؤمورگهچیلییه و ایستیبداد یعنی دئسپوتیزمه قارشی مۆباریزه آپاران موْدئرن میلّی قۇرتولوش حرکاتیدیر. بو حرکات آذربایجانین بۇگونکو فلاکت و آجیناجاقلی دۇرومونو گؤرهرک سیویل مۇباریزه ایله اوْنو آزادلیق، عدالت اساسیندا میلّی حؤکومت قۇرماغا چاتدیرماق ایستهییر.
هر بیر سیاس-ایجتماعی حرکات خالقی آیاغا قالدیرماق اۆچون بۇگونون نهدن دؤزولمز اوْلدوغونو آچیقلایاراق گلهجکده هارایا گئتمک ایستهدیگینی ده اؤنه سۆرمهلیدیر. بو گلهجکدن یارانان تصویرده البته کی، سیاسی جریانلارین و شخصلرین نه دئدیکلری اؤنملی روْل اوْیناییر، آنجاق بو جریان و شخصلرین تکجه دئدیکلری یوْخ، بۇگونکو عمللری ده اوْنلارین دئدیکلرینه نقدر ایناندیقلارینی گؤستریر و خالق آراسیندا اعتیماد، گۆون یاراتماقدا تأثیرلیدیر.
گۆنئی آذربایجان میلّی حرکاتی ، آذربایجان میلّتچیلیگی یانیندا چاغداش دگرلر اوْ جۆملهدن اینسان حاقلاری و اینسانجیل (هۇمانیتار) حاقلارا اینانیر، بو اینانجینی تکجه دئمکله یوْخ، اؤز سیاسی قرارلاری ایله ده زامان زامان اوْرتایا قوْیمالیدیر.
بۇندان علاوه، هر بیر سیاسی حرکت اؤز ماهیتینه، ایچینده بۇلوندوغو شرایطه گؤره ایستراتئژیک هدفینی بللی و بو هدف اۆچون مۆمکون اوْلان گۆجلری سفربر ائتمهلیدیر.
گۆنئی آذربایجان میلّی حرکاتی ماهیتجه سیاسی بیر حرکاتدیر و اوْنون ایدهآلی قارشیسیندا عملده دایانان سیاسی گۆج بۇگونکو حاکمیتدیر. بو آچیدان اساس دۆشمنه قارشی سیاسی بیر جریان کیمی داورانمالی، دوْستلارینی، یانداشلارینی چوْخالتمالی و دۆشمنلرینی پارچالاییب آزالتمالیدیر.
سوْن گۆنلرده ایران مۆخالیفتیندن اوْلان «ایران خالق مۆجاهیدلری»نین آلبانییادا اوْلان دۆشرگهلرینه بو اؤلکهنین پوْلیسی یوْخلاما آدی ایله سالدیرمیش، بو آرادا بیر نفر جانینی بو سالدیریدا ایتیرمیشدیر. «ایراندا میلّتلرین دئموکراتیک بیرلیگی» جبههسی، بو سالدیرینی ایرانین نۆفوذو اوْلاراق هابئله بیر سؽرا اؤلکهلرله آنلاشماسی اوْلاراق گؤروب، بو هۆجومو قؽنایان بیر بیلدیری وئرمیشدیر. بیلدیری بللی و آچیق اوْلدوغو کیمی، خالق مۆجاهیدلرینی ساوونماق یوْخ، بلکه بو سالدیرینی قؽناماق بیلدیریسیدیر. عینی حالدا بیاناتی یازانلار، مۆجاهیدلرین ایرانداکی غئیر-فارس میلّتلرله باغلی تۇتومونو تنقید ائتمهیی بئله اۇنوتمامیشدیلار. آنجاق بیر سؽرا میلّتچی یوْلداشلار، بو بیلدیرییه بیزیم ده قوْل چکمگیمیزی ائلشتیرهرک بیر یازی یازمیشلار. بۇنا گؤره ده نهدن آلبانییاداکی سالدیرینی قؽنادیغیمیز حاقدا آچیقلاما گتیرمگی فایدالی گؤردوم.
آلبانییادا مۆجاهیدلره سالدیرینی قؽناماقدا ایکی باشلیجا نهدن وار بیزیم آچیدان:
بیرینجیسی اینانج و ایدئولوژیک مسئلهدیر، ایکینجیسی سیاسی دگرلندیرمهدیر.
وۇرغولاندیغی کیمی بیز چاغداش سیاسی بیر جریان اوْلاراق چاغداش دگرلره، اوْ جۆملهدن اینسان حاقلاری و اینسانجیل (هۇمانیتار) حاقلارا اینانیریق. بیر سیاسی آخیم، بو دگرلره اؤز اینانجینی گؤسترمک اۆچون هر نهدن اؤنجه اوْنو اؤز ایستهیی کیمی ایرهلی سۆرمهلیدیر، بۇنونلا یاناشی اؤز داورانیش و سیاسی تۇتوملاری ایله بو ایدعانی ثۆبوت ائتمهلیدیر.
حۆقوق فلسفهسی آچیسیندان اوْ زامان دئمک اوْلار کی، بیر شخص بیر حاقا اینانیر کی، اوْ حاقی اؤزونه ایستهدیگی و تانیدیغی حالدا، باشقالارینا دا تانییا. یعنی بیریسی مۆلکیت حاقینا، حیات حاقینا و تحصیل حاقینا اینانیرسا، بۇنو هامی اۆچون تانیمالیدیر یوْخسا اوْنون اوْ حاقی ایستهمهسی اوْ حاقین گئرچکدن حاق اوْلدوغونا اینانماسینی گؤسترمز و سادهجه اوْ حاقین وارلیغیندان ایستیفاده ائدهرک اؤزونه بیر ایمتیاز آلماق کیمی دگرلنر. ان تیتیز معیار بو حاقدا، اؤزونه تانیدیغی بیر حاقی دۆشمنی اۆچون بئله تانیماسیدیر. بۇرادا اینسانجیل حاقلارا (هۇمانیتار حاقلار)، مثل اۆچون اسیری اؤلدورمزلر، اوْنو ایشگنجه ائتمزلر، تجاووز ائتمزلر و …اگر ساواش زامانی بیریسی اؤز طرفلریندن اسیر دۆشن بیر عسگرین ایشگنجهسینه اعتیراض ائدیب، آنجاق اؤزو ده دۆشمندن آلینان اسیرلره ایشگنجه ائدیرسه، دئمهلی بو حاقا اینانمیر. سن دؤیوش مئیدانیندا دۆشمنله وۇروشوب، اوْنو اؤلدوره بیلرسن، آنجاق اسیر دۆشن بیر دۆشمن عسگرین اؤلدورمهیه و یا ایشگنجه ائتمهیه حاقین یوْخدور. هۇمانیتار حاقین دئدیگی بۇدور. قدیم تۆرک کۆلتورونده اوْلدوغو کیمی، «ائلچییه زاوال یوْخدور»، لاپ دۆشمن ائلچیسی اوْلسا بئله. بۇگون بو دگر اینسانجیل حاقلارا دا یئرلشمیشدیر. اگر اسیر دۆشن دۆشمن عسگرینه ایشگنجه ائتمیرسنسه، بو داورانیش دۆشمن طرفینه کئچمک دئییل، اوْ اسیرین گؤردوگو ایشلری تصدیقلهمک ده دئییل، بو سادهجه سنین گئرچکدن «اسیری ایشگنجه ائتمزلر» حاقینا ایناندیغینی گؤستریر.
بیزیم میلّی حرکاتدا بو داورانیشین گؤزل نۆمونهلری وار. گلهجکده ده اوْلاجاق، چۆنکی بیز بو حاقلارا اینانیریق.
بۇگون بیزیم ایگیدلریمیزی تۇتوقلاییب، زیندانا سالان بۇگونکو رئژیمین مۇزدلولاری بیر گۆن تۇتوقلاناجاقلار، کیمسه اوْ گۆن بو اینسانلاری ایشگنجه ائتمهیه حاقی یوْخدور. اوْنلار آچیق محکمهده وکیللری اوْلاراق یارقیلاناجاقلار، اؤز عمللرینه جاواب وئرهجکلر و قانون حؤکمو ایله جزالاناجاقلار. منیم عائلهمی دیدرگین سالان، قارداشیمی دؤنه-دؤنه مصنوعی اعدام ائدن، مال مۆلکوموزو تالاییب مۆسادیره ائدن وحشی ایران رئژیمینین مأمورلارینا بئله من بو حاقی تانیییرام. بیز مۆجاهیدلره هۆجوم اوْلدوغوندا، اوْنلارین اینانجین و یوْلون مۇدافیعه ائتمهمیشیک، بیز اوْنلارلا رقیب جرایانلاریق. آنجاق اینسانجیل حاقلارا دایاناراق، اوْنلارا قارشی ائدیلن بو ایشی قؽنامیشیق، هر هانسی سیاسی جریان اوْلسایدی بو اوْلای قؽنانمالییدی. بیز اؤز رقیبیمیزین حاقینی ساوونموشوق. بو بیزیم اینانجیمیزی گؤسترن ان بؤیوک نۆمونهدیر.
سیاسی آچیدان یاناشیلدیقدا دئمک اوْلار کی، بیز مۆجاهیدلر و ایرانداکی باشقا مۆخالیفت قۆّهلری ایله اوْرتاق بیر دۆشمنله ساواش آپاریریق. بۇگونکو ایران حاکمیتی منطیقی اوْلاراق، مۆخالیفلری بیرلشمهیه قوْیمور و اوْنلاری بیربیرینین جانینا سالماق ایستهییر. بیر سؽرا مۆخالیفت قۆّهلری، اوْ جۆملهدن شاهچیلار و پئژاک کیمیلر ایسه، اؤز یالنیش و غئیر-دئموکراتیک باخیشلارینا گؤره، بیر ایشده ایرانین یاندیردیغی اوْجاغا اوْدون اوْلورلار. آنجاق بۇنو بیلمهلیییک کی، بیز اساس دۆشمنه قارشی مۆتّحیدلریمیزی چوخلاتمالیییق و گلهجک رقیب و دۆشمنلره قارشی اؤز ائنئرژیمیزی تۆکتمهمهلیییک. حاکمیتین همیشه باشقا سیاستی ده، سیاسی مۇخالیفلری بیر-بیر وۇرماقدیر. بۇنا دۆنیادا دگرلی تجروبهلر وار. اگر سن اؤز رقیبینین حاکمیت طرفیندن محو اوْلونماسینا سئوینیرسنسه، سسسیز قالیرسانسا، دئمهلی صاباح سؽرا سندهدیر. ائله ایرانین ۱۳۵۷(۱۹۷۹) اینقیلابیندان سوْنرا دا بۇنا شاهید اوْلدوق. اگر بۇگون ایران رئژیمی عرب مۆخالیفین و یا شاهچی مۇخالیفی اؤلدوره بیلیرسه، صاباح سؽرا بیزدهدیر. اوْ زامان بیزی ساووناجاق کیمسه قالمایاجاق.
گئنیش باخاندا ایسه، ایستراتئژیک هدفه گؤره اساس دۆشمنی ضعیفلهدن هر هانسی بیرلیک جبههسی منطیقلی بیر قرار اوْلا بیلر، ترصیعنه اساس دۆشمنی دئییل، سیاسی رقیبی ضعیفلندیرن هر هانسی بیر گیریشیم، سیاسی جرهیانین یئتکینلیگینی گؤرستمز.