روز ۲۲ آوریل برابر با جمعه دوم اردیبهشت ماه پنجمین کنگره آزربایجانی‌های جهان در شوشا آزربایجان افتتاح شد. این کنگره تا فردا ۲۳ آوریل ادامه خواهد داشت.

به گفته کمیته دولتی هماهنگی با دیاسپورا، حدود ۴۰۰ نماینده دیاسپورا از ۶۵ کشور در این کنگره شرکت می کنند.

الهام علی اف رئیس جمهوری آزربایجان در سخنانی در این کنگره گفت که دولت آزربایجان همیشه به زندگی آزربایجانی های خارج علاقه مند است و با آنها تماس برقرار می کند. این یک عامل مهم در روابط بین دولتی است. علی اف گفت: من همیشه با مقامات و رهبران کشورهایی که آزربایجانی ها در آن زندگی می کنند به این موضوع توجه می کنم.

پس از مراسم افتتاحیه رسمی کنگره، گزارشی از فعالیت های کمیته دولتی کار با دیاسپورا شنیده شد. این کنگره شامل بحث هایی در مورد “چالش های پیش روی دیاسپورای آزربایجان در دوره پس از جنگ”، “مشارکت دیاسپورای آزربایجان در بازسازی و بازسازی قره باغ” خواهد بود.

پرزیدنت علی‌اف در پنجمین کنگره آزربایجانی‌های جهان در شوشا گفت: «ارمنستان باید از جنگ دوم قاراباغ درس بگیرد. ما نه تنها با فاشیسم ارمنی بلکه با تمامی حامیان آنها جنگیدیم و اکنون ارتش آزربایجان آماده است تا باز هر وظیفه محوله را به نحو احسن اجرا کند. اگر ارمنستان تمامیت ارضی آزربایجان را به رسمیت نشناسد ما نیز تمامیت ارضی ارمنستان را به رسمیت نخواهیم شناخت و این را رسماً اعلام خواهیم کرد. ارمنستان خود نتیجه این را خوب می‌داند.»

اولین کنگره آزربایجانی های جهان در سال ۲۰۰۱، دومین کنگره در سال ۲۰۰۶، سومین کنگره در سال ۲۰۱۱ و کنگره چهارم در سال ۲۰۱۶ برگزار شد. در این کنگره از فعالین ملی و مدنی آزربایجان جنوبی از کشورهای مختلف دعوت شد. آقای مجید جوادی عضو شورای مرکزی تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان (دیرنیش) یکی از مدعوین کنگره پنجم آزربایجانی‌های جهان بود. وی در حاشیه پنجمین کنگره آزربایجانیان جهان با حکمت حاجی اف مشاور رئیس جمهور آزربایجان [شمالی] الهام علی اف دیدار و گفتگو کرد.

به چهار تن از نمایندگان آزربایجان جنوبی در پنجمین کنگره آزربایجانی‌های جهان به نامهای پروفسور خلیل کلانتر، خانم شروین نجف‌پور، میکاییل اویتا‌ و ساواش مرندلی به دلیل خدماتشان در دیاسپورای آزربایجان در اختتامیه کنگره مدال افتخار اهدا شد.

آمار رسمی از تعداد آزربایجانی ها در جهان وجود ندارد. با این حال، بسیاری از نشریات بیان می کنند که اکنون بیش از ۵۰ میلیون آزربایجانی در جهان وجود دارد.

طبق منابع مختلف ۳۰ تا ۳۵ میلیون آزربایجانی در ایران (آزربایجان جنوبی) زندگی می کنند. به ویژه، جوامع بزرگ آزربایجان در روسیه، ترکیه، آلمان، فرانسه، بریتانیای کبیر، کشورهای اسکاندیناوی، ایالات متحده و خاورمیانه فعالیت می کنند.

ولادیمیر پوتین رئیس جمهور روسیه گفته بود که ۲ میلیون آزربایجانی در روسیه زندگی می کنند.