روز ۲۷ آذر ۱۴۰۰ جمعی از فعالین مدنی آذربایجانی در اورمیه در راستای پاسداشت زبان مادری همزمان با ۷۵ – مین سالروز سوزاندن کتب تورکی در ۲۶ آذر ۱۳۲۵ “روز کتاب سوزی در آذربایجان” به دست ارتش پهلوی دوم در جهت از بین بردن آثار مکتوب تورکی٬ اقدام به پخش کتابهای تورکی در سطح شهر اورمیه استان آذربایجان غربی نمودند.

فعالین مدنی شهر اورمیه اطلاع داده اند روز ۲۶ آذر به دلیل بارش شدید برف در سطح شهر توزیع کتاب را به امروز ۲۷ آذر موکول گردید.

لازم به ذکر است در سال ۲۶ آذر۱۳۲۵ حکومت دوم پهلوی در اقدامی ضد انسانی کتابهای تورکی را به صورت انبوه در میادین اصلی شهرهای آذربایجان به آتش کشیدند و همچنین بر اساس برخی روایات تاریخی نزدیک به ۲۵۰۰۰هزار نفر در آذربایجان قربانی این جنایات گردیدند.

روایات متعددی از شاهدان عینی نشانگر عمق فاجعه در آذربایجان است از جمله رضا براهنی شاعر، رمان نویس،داستان نویس، منتقد و نظریه پرداز ادبی از سوزانیدن کتابهای تورکی می گوید: “من روز فاجعه را خوب به یاد دارم. بچه‌ی کوچکی بودم. ما را کتاب به دست از مدرسه بردند، به گمانم به میدان ساعت. و همانجا کتابهایی را که به زبان مادری مردم شهر بود آتش زدند. آن موقع ما بچه بودیم نمی‌فهمیدیم. فقط یادم هست معلمی به نام امیرخیزی آهسته گریه می‌کرد. حادثه آن روز هرگز از یادم نمی‌رود.”

پخش کتاب در روز های مختلف از جمله اول مهر همزمان با شروع سال تحصیلی ، دوم اسفند روز جهانی زبان مادری و ۲۶ آذر روز کتاب سوزی در آذربایجانی، یکی از فعالیت های نمادین اعتراضی ، فعالین آذربایجانی به یکسان سازی فرهنگی و سیاست های جاری شوونیستی علیه ملتهای غیر فارس می باشد.