ابراهیم رئیسی کیست؟
روز گذشته انتخابات ریاستجمهوری در ایران با عدم استقبال مردم و در یک فضای بیرونق برگزار شد. رئیس قوه قضائیه و متعلق به جریان محافظهکار اصولگرا ابراهیم رئیسی در انتخابات ۱۴۰۰ پیروز شد. بیش از نیمی از ۵۹ میلیون شهروند واجد شرایط در کشور به دلیل مشکلات اقتصادی و نارضایتیهای ناشی از تبعیضها رأی ندادند و انتخابات را تحریم کردند. حدود ۴ میلیون و ۱۰۰ هزار رای باطله بوده و حدود ۱۵ درصد آرا را شامل میشود.
از دیگر سوی مهندسی انتخابات به دست شورای نگهبان و رد صلاحیت بسیاری از نامزدهای ریاستجمهوری حتی در جریان اصلاحطلبان نیز به تشتت آرا منجر شد و برخی جناحهای اصلاحطلب نیز به انتخابات پشت کردند.
رئیسی در ۲۳ آذر ۱۳۳۹ در مشهد متولد شد. پس از گذراندن تحصیلات دوره ابتدایی دروس حوزوی را نخست در مشهد و از سال ۱۳۵۴ در قم ادامه داد. محسن مهر علیزاده در مناظرههای تلویزیونی مدعی شد که رئیسی تنها ۶ کلاس سواد دارد.
ابراهیم رئیسی بهعنوان جانشین وقت دادستان تهران در سال ۱۳۶۷ در اعدام زندانیان سیاسی مسئول است. او در سال ۱۳۶۷ عضو کمیته رسیدگی به وضعیت زندانیان سیاسی بود که مخالفان حکومت جمهوری اسلامی از آن بهعنوان «هیئت مرگ» یاد میکنند.
ابراهیم رئیسی عضو کمیته تصمیمگیری برای مخالفان رژیم زندانی در سال ۱۳۶۷ بود که با دستور رهبر انقلاب ایران خمینی اعدام شدند. کمیته ۴ نفره که از طرف مخالفان رژیم “کمیته مرگ” نامیده میشود. مخالفان رئیسی را با عبارت “آیتالله قتلعام” یاد میکنند زیرا در آن زمان حدود ۳ هزار نفر اعدام شدهاند.
پس از مرگ خمینی، رئیسی در دوران خامنهای بهسرعت در سمتهای دولتی بالا رفته است. وی در بین سالهای ۱۳۸۳- ۱۳۹۳ معاون اول رئیس قوه قضائیه بوده و پس از شکست خوردن از حسن روحانی در انتخابات ۱۳۹۶ وی به ریاست قوه قضائیه توسط خامنهای منصوب شد.
سید علی خامنهای رئیسی را در سال ۱۳۹۴ به تولیت آستان قدس رضوی گماشت و تا ۱۵ فروردین ۱۳۹۸ ابراهیم رئیسی در این نهاد مشغول بوده است.
پس از آنکه ابراهیم رئیسی بهجای صادق آملی لاریجانی بر مسند ریاست قوه قضائیه نشست، وعدههایی برای مبارزه با فساد و تحقیق بر سر پروندههای فساد و اختلاس را داده بود. مخالفان، وی را متهم میکنند که در قوه قضائیه میتوانست با فساد و اختلاس در جمهوری اسلامی بهتر مبارزه کند و او را به قدرتطلبی متهم میکنند.
در دوره ریاست وی بر قوه قضائیه بسیاری از فعالین ملی آزربایجان به دلیل فعالیتهای مسالمتآمیز و مدنی به زندانهای طویلالمدت و تبعید محکوم شدند.
در ۱۳ آبان ۱۳۹۸، وزارت خزانهداری ایالت متحده آمریکا ۹ تن از افرادی را که از «نزدیکان سید علی خامنهای» نامید، از جمله سید ابراهیم رئیسی را تحریم کرد طبق بیانیه وزارت خزانهداری این افراد دردستداشتن «سرکوبهای بیرحمانه داخل و خارج از ایران» از جمله دستگیری، شکنجه و حبس و اعدام مخالفان و معترضان متهم هستند.
نام ابراهیم رئیسی که توسط سپاه پاسداران حمایت میشود، در میان نامزدهایی است که احتمالاً پس از خامنهای بر مسند رهبری کشور مینشینند. اما برخی معتقدند ازآنجاییکه تمامی رؤسای جمهور در جمهوری اسلامی ایران در سالهای پایانی دوره ریاست خود مورد غضب خامنهای قرار میگیرند و به انزوا کشانده میشوند احتمال دارد در آینده انتقادات خامنهای شامل وی شده و کنار گذاشته شود. اما در مقابل کارشناسان سیاسی معتقدند وی به شدت دارای روحیه فرمانبر و مطیع است و بعید به نظر میرسد مانند دیگر رؤسای جمهور سابق همچون روحانی و احمدینژاد در مقابل خامنهای بایستد.