دکتر توحید ملک زاده

سال ۱۲۹۶ شمسی/ ۱۹۱۷ با وقوع انقلاب بلشویکی در روسیه قوای روس با غارت شهرهای سر راه خود به روسیه برمی گشتند. اورمیه ، سلماس و خوی از جمله این شهرهای غارت شده بود. با وقوع این انقلاب، دول متفق تصمیم گرفتند در مقابل عثمانی ها نیروهای مسیحی را متشکل نمایند چرا که قصد نداشتند با پیشروی عثمانی در آذربایجان منافعشان به خطر بیفتد. برای این کار در دی- بهمن ۱۲۹۶ شمسی، تشکیل قوای مسیحی متشکل از جیلوهای رانده از عثمانی، ارامنه قفقاز و عثمانی و همراه با ماجراجویان وطنی مسیحی در نظر گرفته شد. کمیسیون متفقین با شرکت افسران انگلیسی، نیکیتین قونسول روس، افسران فرانسوی کار تشکیل این دسته را برعهده گرفتند.

این نیروهای مسیحی به استعداد ۴ گردان تیرانداز آشوری، ۲ گردان ارمنی، ۴ توپ ،۳۰۰ سوار، یک گردان مسلسل و یک سرویس تلگراف بود. علاوه بر این نیروی رسمی، دهها هزار نیروی شبه نظامی آشوری جیلوی پیاده و ارامنه قاچاق نیز قبلا توسط پطروس امور غرب دریاچه اورمیه را بدست گرفته بودند. فرماندهی عالی با کلنل کوزمین روس بود و وی با کمک ۳ افسر فرانسوی و ۳۰ صاحب منصب از ملل دیگراین قشون با مرکزیت اورمیه را اداره می کرد.

با تشکیل ارتش مسیحی در اورمیه، پلیس مسیحی نیز از اوائل بهمن ۱۲۹۶ شمسی در اورمیه تشکیل و تصادماتی با اهالی اورمیه پیدا کرده که در اوایل اسفند ۱۲۹۶ اورمیه و سلماس متاسفانه وارد مرحله کشتار همگانی گردید….

۲۳بهمن ۱۳۹۹