در یک برنامه تلویزیونی که از شبکه مستند با میزبانی بهروز افخمی کارگردان پخش شد صادق زیبا کلام فعال سیاسی اصلاح طلب و خسرو معتضد مورخ به ماظره در رابطه با موضوع رضا شاه پرداختند که به دلیل روند مباحثه بین این دو مهمان، برنامه به تیتر خبری بسیاری از سایت‌های خبری در ایران تبدیل شد.

در این برنامه نزدیک به ۴۰ دقیقه که با عنوان قبلِ انقلاب از شبکه مستند تلویزیون ایران پخش شد؛ محور مناظره به بررسی شخص رضا شاه پهلوی و اقدامات وی در اداره کشور و همچنین نقش سیاست‌های وی در رویکرد قدرت‌های فرامنطقه‌ای در روابطشان با ایران اختصاص داده شده بود.

هر دو مهمان برنامه در پاسخ به سوال مجری مبنی بر اینکه آیا رضا شاه پهلوی ایدئولوژی مانند فاشیسم یا ایران باستان یا احیای امپراطوری ایران داشته یا نه پاسخ منفی داده و اینگونه تحلیل کردند که سیاست‌های رضاشاه فاقد جنبه‌های فاشیستی، نازیستی بوده است. صادق زیباکلام در پاسخ به این سوال می گوید ایدئولوژی رضاشاه پهلوی با اندکی تسامح، یک جور ناسیونالیسم ایرانی است. وی تلویحا عنوان می‌کند که رضاشاه به اشکالی مختلف از سیاست‌های نازی‌های آلمانی تاثیر گرفته بود؛ وی همچنین عنوان می‌کند که وی اقدامات سیاسی‌اش را در راستای “وحدت ملی، یکپارچگی ایران، همه یک لباس یک زبان، پرچم سه رنگ ایران” انجام داده و از صحبت کردن ملل غیر فارس همچون آزربایجانی‌ها به زبان مادریشان جلوگیری کرده است.

مجری برنامه پس از اظهارات زیباکلام در مورد لیست اقدامات رضاشاه در رابطه با ممنوعیت زبان و فرهنگ و لباس ملل غیرفارس در ایران، خطاب به خسرو معتضد می‌گوید که اگر این اظهارات درست باشد این همان ناسیونال سوسیالیسم هست. ناسیونال سوسیالیسم همان ایدئولوژی نازیسم می‌باشد که مبتنی بر ایده‌های نژادپرستانه بوده و با اقدامات قهریه یک سری سیاست‌های یکسانسازی نژادی و زبانی را در پیش می‌گیرد و با پوشاندن لباس متحدالشکل به تمام مردم کشور سعی در از بین بردن دیگر فرهنگ‌ها و زبان‌ها می‌کند.

موضوع دیگری که در اظهارات زیباکلام قابل تامل است این است که وی یکی دیگر از وجه‌های رضا شاه را “احیای ایران قبل از اسلام” می‌خواند، اما منکر می‌شود که رضاشاه دارای ایدئولوژی “ناسیونالیسم باستانگرایی” بوده است. صادق زیباکلام همچنین انکار می‌کند که رضاشاه اعتقادی به خلوص نژادی داشته است این در حالی است که مبحث “نژاد آریایی” در ایران در دوره رضاشاه بسط پیدا کرد و از سوی روشنفکران آن زمان که از سوی دولت وقت نیز حمایت می‌شدند نشر پیدا می‌کرد.

صادق زیباکلام انکار می‌کند که رضاشاه دارای ایدئولوژی فاشیسم آلمانی بوده اما در مقابل تلویحا اظهار می‌کند که “آلمان‌ها  یک جور برای رضاشاه جالب بودند!”

خسرو معتضد که با برنامه‌هایی که در تلویزیون دولتی ایران اجرا می‌کند معروف است و بسیاری از مخالفان جمهوری اسلامی ایران وی را تاریخدان وابسته به حکومت قلمداد می‌کنند در مورد اقدامات نژادپرستانه رضاشاه در راستای حذف زبان‌های غیرفارسی در ایران سکوت کرده و در موضوع عدم ذکر ایدئولوژی فاشیستی برای اقدامات وی و شخص رضا شاه پهلوی با طرف مقابل خود یعنی زیباکلام همنوا می‌شود. اقدامات و سیستم حکومتی در ایران که از دوره رضاشاه در کشور بنیان گذاشته شد پس از گذشت صد سال تغییری نکرده و سیستم متمرکز تک زبانی تداوم یافته است. شاید مهمانان این برنامه به این دلیل از سیاست‌های فاشیستی رضاشاه به صورت تلویحی و ضمنی دفاع می‌کنند که هر دو از سیستم موجود کشور که برپایه استعمار ملل غیرفارس بنانهاده شده راضی هستند.

در بخش بعدی مناطره که بیشتر در رابطه با نقش قدرت های خارجی در زمان حکومت رضا شاه بود، اختلاف فکری دو مهمان برنامه بیشتر جلب توجه می‌کند. در این بخش از مناظره به دلیل اختلافی که بیشتر ناشی از جناح سیاسی و عقیدتی دو مهمان برنامه بود؛ موجب شد تا مباحثه به شکلی غیرصمیمانه پیش برود به‌طوری‌که هر دو یکدیگر را به دروغگویی متهم کردند. اما در دقایق آخر برنامه خسرو معتضد به دلیل اطلاعات تاریخی بیشتری که در مقایسه با استاد علوم سیاسی صادق زیبا کلام داشت توانست مناظره را با “تاریخ ندانستن زیباکلام” و “کم اطلاعی” وی به نفع خود پیش ببرد.

در هرحال جناح اصلاح طلب و اصولگرا در ایران، و اپوزیسیون تمرکزخواه رژیم، همواره بر سر موضوعاتی که حقوق ملل غیرفارس به میان می‌آید یک‌کلام بوده و در قبال سیاست‌های غیرانسانی رضاشاه برای از بین بردن فرهنگ‌های ملل غیرفارس و سیاست‌های استعمار داخلی در بهترین حالت سکوت اختیار می‌کنند.