ارتش آزربایجان با پرچمهای آزربایجان و ترکیه وارد آغدام شد
استان آغدم که ارمنستان در سال ۱۹۹۳ اشغال کرده بود، ۲۷ سال بعد به صاحبان واقعی آن یعنی آزربایجانی ها تحویل داده شد.
موفقیت ارتش آزربایجان در عملیات آزادسازی سرزمینهای خود در قاراباغ از اشغال، ارمنستان را مجبور به امضای آتش بس کرد. طبق آتش بس امضا شده توسط آزربایجان روسیه و ارمنستان، نیروهای مسلح ارمنستان امروز در ۲۰ نوامبر آغدام را ترک کردند. همراه با ارتش ارمنستان ، جمعیت ارمنی نیز که ۲۷ سال پیش در منطقه ساکن شده بودند ، منطقه را ترک کردند.
ارتش آزربایجان با تانک ها و خودروهای زرهی که پرچم های آزربایجان و همچنین پرچم های ترکیه را به همراه داشتند وارد آغدام شد.
آغدم ، واقع در شرق قره باغ ، در دوران اشغال به یک منطقه حائل بین نیروهای مسلح ارمنستان و آزربایجان تبدیل شد.
پس از فروپاشی شوروی ، نیروهای مسلح ارمنستان به مناطق آزربایجان حمله کردند و در سال ۱۹۹۱ ، خوجالی و شوشا خانکندی را اشغال کردند و در سال ۱۹۹۳ پس از لاچین ، خوجاوند ، کلبجر و آغدره وارد آغدم شدند.
قبل از اشغال ، ۱۴۳ هزار آزربایجانی در مرکز شهر و در بیش از ۱۰۰ روستای شهر زندگی می کردند.
تقریباً ۵ هزار آزربایجانی در دفاع از شهر به شهادت رسیدند. تقریباً ۷۳ درصد آغدم توسط ارمنستان اشغال شد. دولت ارمنستان مردم ارمنی را که از مناطق مختلف جهان به منطقه آورده و در منطقه ساکن کرده بود.
در دوران اشغال ، ارمنیان بسیاری از بناهای تاریخی و فرهنگی متعلق به آزربایجانی ها را تخریب و تقریباً مرکز شهر را تخریب کردند. مسجد جامع آغدام، که برای عبادت در سال ۱۸۷۰ افتتاح شده بود، موزه نان آغدام و موزه مردم نگاری آغدام و آثار تاریخی داخل از مواردی است که ارمنی ها تخریب کردند. تخریب ارامنه در آغدام در زمان اشغال در مطبوعات خارجی به عنوان “هیروشیمای قفقاز” توصیف شد.
ارمنی ها قبل از ۲۰ نوامبر که آتش بس مجبور به تخلیه شهر شد ، به ویرانگری ادامه دادند. خانه ها را آتش زدند ، درختان را قطع کردند، احشام را قتل عام کردند و به زیرساخت ها آسیب دید. حیواناتی که نمی توانستند با خود ببرند نابود شدند.
ارتش آزربایجان مین ها را پاکسازی و زیرساخت های ضروری را ترمیم می کند. پس از اطمینان از امنیت منطقه، بیش از ۲۰۰ هزار از اهالی آغدام که ۲۷ سال دور از سرزمین خود زندگی می کنند ، می توانند به خانه های خود بازگردند.
پس از آزادسازی ۵ مرکز شهر ، ۴ قصبه و ۲۸۶ روستا در عملیاتی که ارتش آزربایجان، ارمنستان شکست را پذیرفت و آتش بس را امضا کرد که قول تخلیه استانهای اغدام ، لاچین و کلبجر را می داد.