چند روز بعد از توزیع کتابهای سال تحصیلی جدید، عدم نمایش بزرگترین ائتنیک ایران یعنی تورکان در تصویر جلد کتاب درسی فارسی سوم دبستان و حذف دختران از کتاب درسی ریاضی که با مقایسه کتاب‌های امسال و سال گذشته مکشوف شد، حاشیه‌ای بزرگی پدید آمد که روی حوزه آموزش در ایران سایه افکند؛ بر خلاف ادعای وزارت آموزش و پرورش، بر همگان روشن شد که در هر دو مورد یک ایده و تفکر تند رو که در کشور آزار دهنده است موجب شده که تورکان ائتنیک ایرانی شناخته نشوند و دختران از جلد کتاب حذف شوند؛ اقدامات هدف دار از سوی حاکمیتی که تورکان آزربایجان را آذری می خواند، قاشقایی را عشایر جنوب و همچنین اقدامات هدفداری که زنان را جنسیت درجه دوم می‌خواند.

ارائه دلیل‌های عجیب و غریب از سوی سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزشی وابسته به وزارت آموزش و پرورش ایران برای اثبات این ادعا که هیچ عمدی در کارشان نبوده نیز از چنین اقدامات شنیع و زشت خطرناکتر و نابود کننده تر بوده و هست و تردیدی در آن نیست که این ادعاها موجب رقم خوردن فجایع بزرگتر خواهد بود.

به گزارش خبرگزاری – بایداق – خبرگزاری مستقل قاشقایی ها، با گذشت نزدیک به یک ماه از توزیع کتاب های سال جدید، حال جواب دندان شکن به این اقدامات آموزش و پروش را تورکان قاشقایی داده اند. گروهی از فعالین تورک قاشقایی در نتیجه نبود آموزش به زبان مادری در ایران در قالب یک کمپین به نام «دیرچلن اومودلار» دفتر الفبای تورکی را طراحی و بین تورکان اعم از قاشقایی ، آزربایجان و تورکمن در حد توانشان توزیع کرده اند.

به گفته منابع آگاه هزینه چاپ این دفتر از طریق کمپین مذکور با جمع آوری کمک های مردمی تامین شده است.

اما نکته ی قابل تامل این دفتر، طرح جلد آن است. طرحی که پاسخ محکمی به اقدامات حاشیه برانگیز سازمان آموزش و پرورش ایران است. طرحی که هردو اقدام تبعیض نژادی و تبعیض جنسیتی ساخته شده توسط آموزش و پرورش ایران را یکجا پاسخ داده است.

طرح جلد این دفتر که عنوان دفتر مشق البفای تورکی را دارد و با دو الفبای لاتورک ( تورکی به لاتین) و آتورک ( تورکی به عربی ) نوشته شده است، یک محیط بازی کودکانه را شامل میشود که در آن مهمترین بخش های تورکان (حذف شده های جلد کتاب فارسی) در این جغرافیا را نمایش میدهد. همچنین در طرح این جلد پسران در کنار دختران (حذف شده های جلد ریاضی ) قرار دارند. همچنین نکته ی خلاقانه دیگری که در طرح جلد این دفتر دیده میشود داستانی بودن محیط است، داستانی که در آن کودکانی تورک با لباس های متفاوت تورکمنی ، آزربایجانی و قاشقایی در کنار هم درحال بازی هستند. و توپ بازیشان بالای درخت رفته و پسر تورکمن با استفاده از یک نرده بان با بالای درخت می رود که توپ بازیشان را بیاورد، دیگر کودکان هم با گشاده رویی و خوشحالی شریک این روند همیشکی و واقعی بازی کودکانه اند. در محیط بازی همچنین عروسک ( که با لباسی قاشقایی ایست)، یک ماشین اسباب بازی، مداد، دفتر و پاک کنی دیده می‌شود که چنین تداعی می شود که متعلق به همه کودکان بوده و مالکیت آن عمومی است و نه خصوصی.