امروز تولد ابوالفضل ائلچی بئی بنیانگذار آزربایجان مدرن و واحد است. او از معدود رهبران سیاسی جهان است که بعد روشنفکری ایشان همتراز و یا سنگینتر از بعد سیاسی ایشان بود. می توان ایشان را با رئیس جمهور فقید بوسنی و هرزگوین عزت بئگوویچ مقایسه کرد.

ابوالفضل ائلچی بئی که پیش بینی تجزیه شوروی سابق را کرده بود در اواخر دهه هشتاد میلادی جبهه خلق آزربایجان را تشکیل داده تا بتواند در روزهای حساس با کار سازماندهی، وطن خود آزربایجان را از اسارت این غول شرقی رهایی دهد.

او با درایتی که داشت میادین آزربایجان شمالی را به محل مبارزه با شوروی کرد و توانست در اولین روزهای زلزله در بلوک شرق، آزربایجان را به کشوری آزاد و مستقل تبدیل کند. اما بخت با او یار نبود و چندی نگذشت که جنگ قاراباغ که از حمایت آشکار روسیه و ایران برخوردا ر بودند آغاز شد. این جنگ باعث اشغال بیست درصد از اراضی آزربایجان شمالی شد.

ابوالفضل ائلچی بئی از یک طرف درگیر جنگ با قدرتهای منطقه ای بود و از طرف دیگر درگیر خیانتهای داخلی. و بدینسان او خود را از صحنه سیاسی آزربایجان کنار کشید. می توان به تصمیمات ابوالفضل ائلچی بئی نقدهایی کرد اما بایستی قبول کنیم که ایشان یک رهبری دمکرات و روشنفکر بود.

اهمیت ابوالفضل ائلچی بئی برای ما مردم آزربایجان جنوبی از این جهت است که برای اولین وار مبارزه آزادیخواهی در وطنمان را در سطوح بین الملی مطرح کرد.

او با ایده ی آزربایجان واحد توانست برای ما در تاریخ نه چندان دورمان چراغی باشد تا ما بتوانیم به مبارزه خود ادامه دهیم.

ابوالفضل ائلچی بئی عاشق تبریز و کوه ساوالان بود. آرزوی دیدار از این دو مکان را داشت. او با آزربایجان جنوبی زنده کرد و تا آخرین لحظات زندگی اش از دفاع حقوق مردم ما یک قدم عقب نشینی نکرد.

دوغوم گونون قوتلو اولسون بئی یم.