آرشیو تشکیلات دیرنیش؛
دفتر تئوریک شماره (۲) – سلسه مباحث تئوریک تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان
دفتر شماره (۲) از مجموعه دفاتر تئوریک تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان (دیرنیش) می‌باشد.
دفتر شماره (۲) از مجموعه دفاتر تئوریک تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان (دیرنیش) می‌باشد.
دومین شماره از سلسه مباحث تئوریک تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان «دیرنیش» شامل چند مقاله از رهبر فقید آزربایجان محمدامین رسولزاده به همراه بیوگرافی وی می‌باشد.
این دفتر به زبان تورکی آزربایجانی و به قلم رهبر استقلال آزربایجان محمد امین رسول زاده است که در رابطه با اهمیت مفهوم ملیت مدرن در آزربایجان و بازگشت به هویت و برپایی ملت دولت آزربایجان مقالاتی با عناوین «دیریلیک ندیر؟»، «میللی دیریلیک» و «آزربایجان داعواسی» است.
محمد امین رسولزاده اندیشمند، روزنامه‌نگار، سیاستمدار و رهبر استقلال آزربایجان در سال ۱۹۱۸ میلادی است. وی از اندیشمندان سوسیال دموکرات آزربایجان بوده و «حزب مساوات» نیز بر پایه اندیشه‌های «هویت تورک»، «وطن آزربایجان» و سوسیال دموکراسی پایه‌گذاری شده بود. محمد رسولزاده، عباس کاظم‌زاده، عباس اوغلی کریم‌زاده، و تقی نقی‌اوغلی از جمله موسسان سازمان مخفی در سال ۱۹۱۱ بودند که همین سازمان در سال ۱۹۱۷ و پس از انحلال امپراطوری تزار روسیه وارد بعد دیگری از مبارزات سیاسی شده و در قالب حزب مساوات به صورت علنی اقدام به فعالیت نمود.
از سال ۱۹۱۷ برای اولین بار آزربایجان به صورت سیستماتیک و علنی وارد فاز مبارزات ملی برای برپایی دولت ملی مدرن شد. همزمان با تاسیس حزب مساوات روزنامه «آچیق سؤز» ارگان رسمی حزب نیز فعالیت آگاهی‌بخشی به مردم آزربایجان را به عهده گرفته بود.
روزنامه آچیق سؤز در ماه مارس همان سال در تصویر کردن اوضاع آزربایجان در آن دوران می‌نویسد:
«تاکنون آمال و هدفمان نامعلوم بوده، با مفاهیم آزادی و تشکیلات بیگانه بودیم برنامه ملی و سیاسی نداشتیم و اگر داشتیم یک هزارم از ما از آن برنامه خبری نداشته است. ما تورکها در میان طوفان انقلابها بدون راهنما مانده و مانند دسته دیوانگان که نمی‌دانند به کدام سو باید حرکت کنند در تلاطم بوده‌ایم.»
“Şimdiyə qədər qayəmiz, amalımız məlum olmayan, hüriyyət nədir, təşkilat nədir bilməyən və ümumi millətimizə dəstur olacaq milli və siyasi proqramımız bulunmayan, bulunsa da mindən birimizin belə xəbəri olmayan biz türklər müdhiş inqilab tufanları içərisində kompassız ortada qaldığımızdan hara gedib çırpınmağa, hansı tərəfə vurnuxmağı bilməyib, cəmiyyətlərimiz də divanələr dəstəsi kimi boğaz-boğaza gəlmişik”
به نظر می‌رسد رهبران آزربایجان در حزب مساوات با تاسیس این حزب سیاسی به خوبی اوضاع ملت تورک آزربایجان را در روزنامه آچیق سؤز به تصویر کشیده و در پی پر کردن خلاء نبود برنامه و استراتژی سیاسی و ملی آزربایجان بودند.
محمد امین رسول زاده ششم مارس ۱۹۵۵ در آنکارا چشم از جهان بست.
سلسله مباحث تئوریک که از سوی کمیته نشر تشکیلات مقاومت ملی آزربایجان تهیه و منتشر شده است با هدف پر کردن خلاء تئوریکی حرکت ملی آزربایجان و آشنا شدن جوانان با اندیشه‌های ملی صورت گرفته است.
برای دریافت فایل الکترونیکی PDF دفتر تئوریک شماره (۲) کلیک کنید.
