در تعریف کوتوله های سیاسی می توان آنان را افرادی سرخورده و رویاپرداز برشمرد که به جهت نیل به اهداف شخصی ، سوار بر امواج خروشان اجتماعی گردیده و در نهایت جامعه و منافع عمومی اش را در مسلخ خواسته ها و امیال فردی و هوس بازیهای قدرت طلبانه خویش قربانی می نمایند.

افرادی که از جهت ماهیت زندگی شخصی به لحاظ مشکلات و دغدغه های زندگی روزمره از جنس توده ها نبوده و تنها ارتباطات و خوانش مشکلات اجتماعی توسط اینان سبب گردیده ، شناخت مناسبی از کاستی ها، نارساییها و خواسته های عمومی پیدا نموده، و در بزنگاه ها و شرایط مناسب با بیان همان دردها و نقایص ، عده ی کثیری را پیرامون خود گرد آورده ، و در چشم آنان از خود یک قهرمان و منجی می سازند.

قهرمانی که تنها توانایی اش بیان همان دردها، بیان وعده های توخالی و رفتار عوام فریبانه می باشد.

به طور معمول کوتوله های سیاسی رزومه ی مشخصی در رابطه با فعالیت های اجتماعی و سیاسی در گذشته نداشته و دارای مرام و مسلک مشخصی نبوده اند.وضعیت و گرایشات سیاسی و اجتماعی این افرادبرای اکثریت مردم و نخبگان مبهم و ناشناخته می باشد و براحتی برای کسب قدرت، ارزشها و موازین اخلاقی و اجتماعی را زیر پا می نهند.

آشکارترین مشخصات این افراد بیان شعار های عامه پسند و غیر قابل تحقق است. اینان با آشفته نمودن افکار عمومی خود را عقل کل معرفی نموده و با تمام قدرت به تخریب رقیب و مخالفان می پردازند و در این راه از استفاده هیچگونه ابزاری پرهیز نمی نمایند، زیرا این گروه از لحاظ شخصیت اجتماعی و اخلاقی به بلوغ لازم نرسیده و یا شعارشان در باطن جمله ذیل خواهد بود.

“هدف وسیله را توجیه می نماید”

با توجه به اینکه این افراد به یکباره وارد جریانات سیاسی و اجتماعی شده و برای دست یافتن به اهداف خود بسیار عجول می باشند، قدرت مناظره و رویارویی با متخصصین آگاه و عالم را نداشته و به شدت دارای نقاط ضعف علمی و توانایی های مدیریتی بوده و با شیوه هایی از قبیل فرافکنی و ایجاد فضای تخریب و تهمت به دیگران ، خود و جامعه را از فضای سالم مناظرات محروم نموده و به جای تجزیه و تحلیل های علمی و عقلی به کارهای نمایشی و عوام فریبانه روی می آورند.

باید اذعان داشت که در هیچ کجای دنیا در فضای آرامش توام با آگاهی سیاسی، برای اینگونه از افراد جایگاهی نبوده و نخواهد بود.

آنان با ملتهب نمودن فضای اجتماعی ، جامعه را از مسیر عقل گرایی و روشنگری دور نموده و حاشیه امنی برای خود ایجاد می نمایند و در صورت ایجاد فرصت به جریان سازی پرداخته و نان در گرو بلبشوی سیاسی و اجتماعی دارند..

از نظر روانشناسی این افراد دارای حس حقارت(در گذشته)، داشتن روحیه ی بی احترامی به دیگران، دهن بین و انتقاد ناپذیرند.

آنان در صدد رفع کمبود های درونی و به اصطلاح آرزوی “قد کشیدن ” در اجتماع میباشند.

قد کشیدنی که تنها یک کمیت ظاهریست و به هیچ وجه با ظرفیت های حقیقی، اجتماعی، سیاسی و مذهبی یک انسان فرهیخته ساز گار نمی باشد.

شخصیت اینگونه از افراد نردبانی بوده و همواره از مردم و چهره های مطرح سیاسی برای رسیدن به اهداف بهره می جویند.

ولی بدلیل استفاده از روش های نادرست و حقیرانه مانند تملق گویی و چاپلوسی تا مرز تحقیر شخصیت انسانی خویش جلو رفته و با پایمال کردن کرامت و شرافت و عزت نفس خود ، تنها به بالا رفتن از نردبان و ارتقا جایگاه کمی خود می اندیشند.

کوتوله ها بیشتر از اینکه پوپولیست باشند ، عوام فریبند. تفاوت ماهوی یک پوپولیست و یک عوام فریب در آن است که یک پوپولیست به آنچه بیان می دارد ، باور دارد و در تلاش است تا ادعاهایش را عملی نماید ، اما مسئله این است که اساسا شعارهای پوپولیستی به لحاظ کلیت غیر عملی می باشد.

در برابر آن یک عوام فریب با علم به اینکه نسبت به عملکرد اشتباهش آگهی دارد ، حقایق را وارونه جلوه داده و با دروغ و فریب در پی لاپوشانی حقیقت است.زیرا احساس می نماید در فضای شفاف و روشن نمی تواند به منافعش دست یابد.

و چه زیبا علی (ع) در مورد معاویه می فرماید:

سوگند به خدا ، معاویه از من سیاستمدار تر نیست ، اما معاویه حیله گر و جنایتکار است. اگر نیرنگ ناپسند نبود ، من زیرکترین افراد بودم.

عوامفریبی از مهمترین عوامل عقب ماندگی و عدم توسعه می باشد .رشد عوام فریبی به نوع خواسته ها و مطالبات مردم در جامعه بستگی دارد . معمولا عوام فریبان سعی در تشخیص ارزشهای اجتماعی و همرنگ نمودن خود با آن ارزشها دارند که بتوانند حمایت عمومی را از طریق آن کسب نمایند.

کوتوله ها و عوامفریبان ، قد می کشند، هرگز بزرگ نخواهند شد، اما بزرگان قدشان برود، هر روز به قدرشان افزوده خواهد گردید.

سامان حسینی