یکی از عواملی که در سیستم ارزش گذاری یک جامعه و در تعیین هنجارهای فرهنگی آن نقش اساسی بازی می کند تفسیر مفهوم انسان است. رفتار سیستم حاکمیتی نیز متناسب با جایگاهی که برای انسان تعریف شده است تعیین و پذیرفته خواهد شد. بینشی که در آن انسان محور ارزشگذاری ها باشد حقوق بشر جایگاه بالایی خواهد داشت. دولت و سیستم حکومتی خود را موظف به خدمت رسانی و پاسخگویی خواهد دانست.

برعکس در سیستمی که انسان برده ایدئولوژی های ماورائی است حقوق بشر محلی از اعراب نخواهد داشت. رفاه و سعادت انسان به راحتی قربانی ایدئولوژی خواهد شد. چرا که سیستم حاکمیتی خود را پاسدار ایدئولوژی میداند نه در خدمت مردم.

برای بررسی مفهوم انسان در فرقه حروفیه آگاهی داشتن از مفاهیم مذهبی و صوفیانه عصر ایشان هرچند که کلی باشد امری ضروری است. در جامعه دینی و صوفیایی آن زمان الله محور ارزشگذاری ها بود. هر کاری ولو در ظاهر برای رضای او صورت می گرفت. هیچ چیزی برروی کره زمین ارزش و اهمیت توجه را نداشت. حکم از آن او بود و حاکمان زمان نیز خود را نماینده الله برروی زمین می دانستند. انسانها حاکمان را صاحب جان، مال و ناموس خود می پنداشتند. هر آنچه که خالق حق انجامش را داشت و طبیعتا انسان حق اعتراض نداشت، حاکم روی زمین (شاه، سلطان و …) نیز قادر به انجام آن بود.

در چنین شرایطی نسیمی که ادامه دهنده راه بنیانگذار فرقه، فضل الله نعیمی تبریزی بود، تلاش زیادی برای تحول سیستم معنایی عصر خود کرد. فضل الله تبریزی با استناد به متون دینی مفهوم نوینی برای انسان به ارمغان آورده بود. او ضمن تایید بر جایگاه الله بعنوان خالق، انسان را تجلی او برروی زمین معرفی می کرد.

نعیمی در یکی از دو بیتی های خود به محوریت جایگاه انسان در هستی و آفرینش اشاره می نماید و می گوید:

آن نقطه که مرکز جهانست تویی و آن قطره که اصل کن فکانست تویی
و آن حرف که از اسم بیانست تویی و آن اسم که از ذات نشانست تویی

نسیمی نیز با تاکید بر جایگاه والای انسان علت فرمان سجده به انسان را تجلی الله در آدم می داند و می گوید:

آدم ده تجلی قیلدی الله قیل آدمه سجده اولما گمراه
شیطان لعینه اویما زینهار اونون سؤزونه اینانما ای یار

(الله در آدم تجلی نموده است از این رو بر آدم سجده کن و از گمراهان نباش. فریب شیطان لیعن را مخور و حرف او را باور مکن)

لازم به ذکر است که شیطان بر این باور بود که انسان مشتی آب و خاک است و بر او نباید سجده نماید. از این رو نسیمی مخالفان جایگاه والای انسان را هم ردیف شیطان میداند که توان دیدن ارزش واقعی انسان را ندارند. وی آنها را از قرار گرفتن در ردیف دشمنان الله و بشر برحذر می دارد.

تلاش برای رواج این نوع نگاه به انسان باعث شد حاکمی که خود را نماینده الله معرفی می کرد در واقع نماینده تک تک افراد مردم گردد. در این سیستم معنایی افراد ملت حق شوریدن علیه طبقه حاکم را خواهند داشت. هر کاری که برای خدمت به انسان و جامعه انسانی باشد ارزش پیدا می کند و حاکم بایستی در راستای سعادت و رفاه مردم تلاش نماید.

انسان در اندیشه نسیمی از محوریت جهانشمولی برخوردار است آنجا که نسیمی می گوید:

من ملک جهان، جهان منم من من حقه مکان، مکان منم من
من عرشیله فرش و کاف و نونم من شرح و بیان، بیان منم من
من کون و مکان کن فکانم بیل گل کی نشان، نشان منم من ….
انسان بشر سن ای نسیمی حقدور کی همان، همان منم من

(ملک جهان و حق در من تجلی یافته است، همه مراتب هستی در من تجلی یافته و کن فیکون از اراده من نشات گرفته، ای نسیمی تو انسان و بشر هستی همان که حق در او تجلی یافته است و عین حق است).
حاکمان وقت (تیمور شاه و فرزندانش) رواج اندیشه های انسان محور نعیمی و نسیمی را تهدیدی بر حاکمیت خود می دیدند. از این رو دستگاه تبلیغاتی تیموریان که مجموعه ای از صوفیان و عالمان درباری بودند تمام تلاش خود را برای تفکیر ایشان به کار بردند.

هر چند که دستگاه حاکمیتی توانست نعیمی و نسیمی را به شکل فجیعی به قتل برساند و طرفداران ایشان را مورد تعقیب قرار دهد با این وجود اما فرقه حروفیه توانست تاثیر خود را بر افکار بگذارد. منشا بسیاری از تغیانها و اعتراضات بعدی علیه دستگاه حکومتی در حیطه حکمرانی تیمور لنگ، امپراطوری عثمانی و ترکان مصر همین تحویل معنایی مفهوم انسان بود.بعنوان مثال بسیاری از مورخین افکار حروفیان در شکل گیری قیام بدرالدین سماوی علیه ییلدیریم بایزید امپراطور عثمانی را موثر می دانند.