ایران رفتار خود را تغییر خواهد داد یا ایران را تغییر خواهند داد
فرج قلیائو با اشاره به سخنان روحانی در حین سخنرانی به مردم شهر خوی آزربایجان غربی ابراز داشته است که "دشمنان ایران با روشهای مختلف سعی در تخریب روابط ایران را با تورکیه، عراق و جمهوری آزربایجان داشتهاند. بااینحال، اعتماد متقابل در طرفین اجازه ثمربخشی این تخریبات را نداده است و هیچکس نمیتواند روابط ایران با این کشورها را مخدوش کند." میافزاید: ایران بهخوبی متوجه اوضاع بغرنج و حساس خود شده است لذا یا در پارهای از رفتارهای خود تجدیدنظر خواهد کرد و یا ایران را تغییر خواهند داد.
به گزارش آراز نیوز به نقل از سایت پئنی مساوات، فرج قلیائو، رئیس حزب جنبش ملی احیا (دیرچلیش حرکاتی) آزربایجان شمالی معتقد است که: “روحانی میداند که وضعیت چقدر پیچیده است. رئیسجمهور ایران بهخوبی میداند که مجبور به تغییر وضعیت فعلی است. ایران یا رفتار خود را تغییر خواهد داد یا ایران را تغییر خواهند داد. پیامهای روحانی در مورد جمهوری آزربایجان و تورکیه بر اساس روابط میان دولتی است. اطمینان خاطر خود در مورد تورکیه بر این اساس است که روابط آمریکا با کشور تورکیه اخیراً خوب نبوده است، گرچه گامهای خاصی برای بهبود روابط طی شده است، اما هنوز هم برخی از سوءتفاهمها باقیمانده است. روحانی میداند که تا زمانی که روابط آمریکا و تورکیه به حالت عادی درنیاید یک اتحاد زوری بین ایران و تورکیه وجود خواهد داشت. از سوی دیگر او بهخوبی میداند که تورکیه در حال تلاش برای حفظ روابط با همسایگان خود است و همچنین در روابط میان دو کشور مسئله پ.ک.ک نیز وجود دارد. مسائل مربوط به انرژی نیز در روابط تورکیه و ایران نقش مهمی دارند. به همین دلایل از رابطه خوب خود با تورکیه سخن به میان میاورد. در مورد روابط با جمهوری آزربایجان، مسئله تا حدودی متفاوت است. باکو هیچگونه تجاوز علیه هیچیک از کشورهای همسایه نداشته و هیچ تلاشی برای صدمه زدن به این روابط نکرده است. جمهوری آزربایجان همواره سیاست حسن همجواری را رعایت کرده است. اما ایران درواقع ارمنستان، کشوری که سرزمینهای ما را اشغال کرده، با انرژی خود تأمین میکند و از سوی دیگر در بعضی موارد مرحمتهایی را به این کشور مبذول میکند و بهنوعی پنجره بزرگی بر روی آنها بازکرده است. از این منظر صحبتهای روحانی درباره جمهوری آزربایجان میتواند بر اساس پروتکل رسمی باشد. جمهوری آزربایجان و ایران، از گذرگاههای کریدور “شمال و جنوب” نیز هستند و بین دو کشور روابط اقتصادی نیز وجود دارد؛ اما موضوع تعیینکننده برای سیاست خارجی جمهوری آزربایجان مسئله قرهباغ اشغالی است اگر سیاست خارجی کشوری در این مورد متفاوت است نباید رئیسجمهور آن کشور آنقدر مطمئن در مورد روابط دوستانه دو کشور صحبت کند. اگر روحانی خواستار روابط خوبی با جمهوری آزربایجان است باید در دو مورد از سیاستهای خود تجدیدنظر کند. اول، نگرش دولتش نسبت به ارمنستان باید تغییر پیدا کند و دوم، رفتارش نسبت به بیش از ۳۰ میلیون تورک آزربایجانی همنژاد ما که در آنجا زندگی میکنند، باید تغییر کند. اگر این تغییرات را انجام دهند میتواند از روابط خوب و حسن همجواری با کشور جمهوری آزربایجان سخن به میان آورد. در غیر این صورت، نمیتوان سخنان او را جدی گرفت.”
همچنین ائلچین میرزابیلی، سیاستمدار آزربایجانی با پیوند اطمینان روحانی به سیاستی که جمهوری آزربایجان تاکنون دنبال کرده است میافزاید: ” جمهوری آزربایجان همواره اعلام کرده است که اجازه استفاده از خاکش علیه ایران را نخواهد داد این سیاست مورداحترام قدرتهای جهانی نیز واقعشده است. من فکر میکنم که باید پشت این سخنان روحانی عوامل قومی و نژادی و روانشناختی مربوط به آنها را مدنظر قرارداد. از سوی دیگر، این پیام نهتنها برای جمهوری آزربایجان و تورکیه، بلکه پیامی برای تورکهای آزربایجانی که در سرزمینهای تاریخی خود زندگی میکنند بهحساب میاید. امروزه تورکهای آزربایجان جنوبی و همانطور شهروندان جمهوری های آزربایجان و تورکیه که با آنها فرهنگ، زبان و تاریخ مشتورک دارند تنها ضامن حفظ و بقای موجودیت دولت ایران، بهحساب میایند این موضوع هرقدر هم که پارادوکیسکال به نظر بیاید ولی مطمئناً بدینصورت است. خوب خواهد بود اگر حاکمیت سیاسی ایران نیز آن را درک کرده و دست از سیاست دوگانه برداشته و در مقابل چندین سال رفتار معقول و صمیمانه جمهوری آزربایجان روابط خود را بهطور کامل با ارمنستان قطع کند این میتواند به معنای سیاست عمل در مقابل عمل بهجای سیاست عمل در مقابل حرف باشد. در غیر این صورت، همچون اظهاراتی نهتنها جمهوری آزربایجان و تورکیه، بلکه تورکان آزربایجان جنوبی را نیز تطمیع نخواهد کرد.