ریزش کاربران در کانال‌های سیاسی و منتقد رژیم پیام‌رسان تلگرام ظرف هفته‌های گذشته باعث تعجب بسیاری شده بود. بسیاری از صاحبان این کانال‌ها در پی یافتن توضیح این ریزش بودند.

اکنون بر اساس برخی از اطلاعات منتشرشده، روشن‌شده است که کاهش تعداد کاربران برخی از کانال‌های تلگرام به عضویت در کانال‌های “طلاگرام” (تلگرام طلایی) و “هاتگرام” مربوط می‌شود و سرنخ ماجرا به وزارت ارتباطات رژیم جمهوری اسلامی وصل است.

اکبر اعلمی نماینده پیشین تبریز در مجلس درباره کاهش تعداد کاربران کانال خود می‌نویسد:«در یک ماه اخیر متوجه شدم که علی‌رغم افزایش تعداد مطالب و متنوع شدن آن‌ها، تعداد کاربران این کانال نه‌تنها افزایش نمی‌یابد، بلکه به‌طور عجیب و بی‌سابقه‌ای هرروز بین ۵۰-۴۰ [نفر] از تعداد کاربران کاسته می‌شود. به‌گونه‌ای که این تعداد از ۱۴ هزار و ۸۰۰ نفر در ماه مهر به زیر ۱۴ هزار و ۲۰۰ نفر در آبان رسیده است.»

اعلمی می‌گوید پدیده کاهش کاربران کنجکاوی او را جلب کرده و در پرس‌وجوهایی که انجام داده متوجه شده است که موضوع اصلاً محدود به کانال او نمی‌شود و شماری دیگر از منتقدان رژیم نیز پدیده مشابهی را تجربه کرده‌اند.

او در همین رابطه با برخی از افراد مورد اعتماد خود در وزارت ارتباطات تماس می‌گیرد و متوجه می‌شود که ریزش کاربران برخی از کانال‌های تلگرامی، نتیجه اقداماتی است که از سوی مسئولان این وزارتخانه صورت گرفته است.

این نماینده پیشین مجلس در جست‌وجوی خود به تأثیرات ناشی از سیاست‌گذاری‌های ناظر بر دو شبکه طلاگرام (تلگرام طلایی) و هاتگرام می‌رسد. این دو پیام‌رسان، پس از فیلتر شدن تلگرام از سوی مسئولان راه‌اندازی شده‌اند.

بنا بر اطلاعات اعلمی، اداره‌کنندگان این دو پیام‌رسان، کانال‌های تلگرامی را به دودسته موافق و منتقد تقسیم کرده و «کاربران کانال‌های منتقد را که از این دو پیام‌رسان استفاده کرده‌اند به‌تدریج از کانال‌های منتقدین حذف کرده و مانع از پیوستن مجدد آن‌ها به این دسته از کانال‌ها می‌شوند.»

به سخن دیگر، کاربرانی که پیش‌ازاین عضو یک کانال تلگرامی منتقد حکومت بوده‌اند، پس از فیلتر شدن تلگرام و پیوستن به پیام‌رسان طلاگرام و هاتگرام، از مجموعه کاربران آن کانال تلگرامی حذف‌شده‌اند.

اعلمی می‌گوید، این کاربران پس از آن هر چه تلاش کرده‌اند دیگر موفق نشده‌اند که مجدداً به عضویت آن کانال‌های منتقد درآیند. به گفته او، حتی کار به‌جایی رسیده است که برخی از این کاربران دچار این گمان شده بودند که اداره‌کنندگان این کانال‌های خبری یا منتقد، حساب‌های آن‌ها را مسدود کرده‌اند.

دو پیام‌رسان هاتگرام و تلگرام طلایی، به باور نماینده پیشین مجلس، از حمایت و کنترل امنیتی نهادهای حکومتی برخوردارند. این دو کانال با استفاده از API های پیام‌رسان تلگرام تهیه‌شده‌اند، اما تنظیماتشان با “موازین و قوانین جمهوری اسلامی” هم‌خوانی دارد. این به آن معناست که تهیه‌کنندگان با بهره گرفتن از امکانات برنامه‌نویسی پیش‌بینی‌شده در نرم‌افزار تلگرام، امکان طراحی این پیام‌رسان‌ها را به دست آورده‌اند؛ اما طراحی مطابق خواست وزارت ارتباطات برای کنترل کانال‌های منتقد صورت گرفته است.

اگر کسی بخواهد به‌عنوان‌مثال عضو تلگرام طلایی شود، پس از واردکردن شماره موبایل خود پیامی از تلگرام طلایی دریافت می‌کند که خواستار واردکردن کدی است که به کانال تلگرام فرد متقاضی ارسال‌شده است.

تلگرام، در پی اقدام کاربر برای عضویت در تلگرام طلایی، کدی را برای فرد متقاضی ارسال می‌کند اما هم‌زمان هشدار می‌دهد که هرگز و تحت هیچ شرایطی نباید این کد را به فرد دیگری بدهد زیرا در این صورت، آن فرد می‌تواند به کانال تلگرام کاربر دسترسی یابد. تلگرام در هشدار خود تأکید می‌کند که این شبکه هرگز از کاربران خود نخواهد خواست که چنین کاری کنند و کاربران باید هشیار باشند که حتی اگر کسانی به اسم تلگرام خواستار دریافت این کد شدند، به آن اعتماد نکنند و از دادن کد خودداری ورزند.

از سوی دیگر تا کاربر این کد را به تلگرام طلایی یا هاتگرام یا شبکه‌های مشابه ندهد، امکان عضویت در این شبکه‌ها را نخواهد داشت. درواقع، عضویت در این شبکه‌ها عملاً زمانی ممکن می‌شود که کاربر به شبکه‌هایی مثل تلگرام طلایی و گردانندگان آن اجازه دسترسی به کانال خود در تلگرام را بدهد.

با دادن این اجازه، تلگرام‌های متعلق به جمهوری اسلامی قادر به تنظیم و به‌احتمال بسیار ثبت و ضبط داده‌های فردی و مطالب منتشرشده در کانال تلگرام کاربر خواهند بود و ازجمله می‌توانند عضویت کاربر در کانال‌هایی که جمهوری اسلامی آن‌ها را نامطلوب قلمداد می‌کند مدیریت کنند. به نظر می‌رسد شبکه‌هایی مانند تلگرام طلایی و هاتگرام نه‌تنها عضویت‌ کاربران در برخی کانال‌های تلگرامی را لغو می‌کنند، بلکه مانع عضویت دوباره آن‌ها در این کانال‌ها نیز می‌شوند./ دویچه‌وله فارسی