مدارک و شواهد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد ایران با استفاده از روابط استراتژیک و تاریخی خود با القاعده، اقدام به بازسازی ساختار داعش در سوریه برای تقویت مجدد و بازتولید القاعده می‌کند.

به گزارش آرازنیوز به نقل از العربیه کارشناسان سازمان ملل روز دوشنبه ۱۴ آگوست ۲۰۱۸ گزارشی تهیه و به شورای امنیت تقدیم کردند که نشان می‌دهد علیرغم شکست داعش در عراق و بخش‌های زیادی از سوریه، یک نسخه پنهانی از داعش در این دو کشور وجود دارد که و هوادارانی در افغانستان، لیبی، جنوب شرق آسیا و غرب آفریقا دارد.

به گفته این کارشناسان سازمان تروریستی  القاعده در برخی نقاط بسیار قوی‌تر از داعش است. این نقاط شامل سومالی، یمن، جنوب آسیا و منطقه ساحلی آفریقاست. رهبران القاعده در ایران توانمندتر شده و با ایمن الظواهری، رهبر القاعدع همکاری کرده و جایگاه رهبری او را به ویژه در امور مربوط به سوریه بیش از پیش نشان می‌دهند.

یارگیری ایران برای القاعده از نیروهای داعش

مدارک و شواهد متعددی وجود دارد که نشان می‌دهد ایران با استفاده از روابط استراتژیک و تاریخی خود با القاعده، اقدام به بازسازی ساختار داعش در سوریه برای تقویت مجدد و بازتولید القاعده می‌کند. روزنامه ساندی تایمز در ماه ژانویه ۲۰۱۸ گزارشی به قلم آدریان لیوی و کثی سکات کلارک منتشر کرد و گفت که القاعده در حال حاضر به نحوی خود را بازسازی کرده که می‌تواند ده‌ها هزار نفر را به کمک ایران بسیج کند. ایران می‌کوشد نیروهای شکست‌خورده داعش را گردهم آورده و به القاعده ملحق کرده و القاعده جدیدی، شبیه سپاه قدس و شبه‌نظامیان حزب‌الله تاسیس کند. برای همین منظور تعدادی از سران نظامی ایران به دمشق سفر کردند.

القاعده در ایران

آدریان لیوی و کثی سکات کلارک در گزارششان تاکید کرد که قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس نقش اصلی را در ارتباط با القاعده ایفا کرد و خانواده بن لادن و رهبران القاعده را زمانی که در سال ۲۰۰۱ از افغانستان گریختند، پناه داده و برایشان یک مجتمع مسکونی خاص در یک مرکز آموزش نظامی سپاه در قلب تهران فراهم کرد.

حمایت و تامین مالی که از سوی ایران در اختیار القاعده قرار گرفت، نقش مهمی در بازسازی سازمانی ایفا کرد که در زمان انجام حملات ۱۱ سپتامبر تنها ۴۰۰ عضو داشت و پس از حمله آمریکا به افغانستان از هم فروپاشید ولی در سال ۲۰۱۳ با ظهور داعش، دوباره زنده شد.

بازی سلیمانی با کارت القاعده

به گزارش ساندی تایمز قاسم سلیمانی روابطش با القاعده را در تنظیم روابط ایران با طرف‌های درگیر به کار می‌گیرد تا ایران را به دلیل داشتن ارتباط با همه گروه‌های تندرو در صدر نگاه دارد. این گزارش به خاطرات منتشر نشده و مصاحبه با رهبران ارشد القاعده و خانواده بن لادن به عنوان شواهد اشاره می‌کند؛ شواهدی که نشان می‌دهد سلیمانی چگونه رابطه‌اش را با این سازمان جهادی سنی که از سوی ایران به شکل رسمی «تروریستی تکفیری» خوانده می‌شود، تنظیم می‌کرد. براساس گزارش‌های اطلاعاتی آمریکا، رهبران نظامی القاعده تا سال ۲۰۱۵ در تهران ماندند و در آن زمان سلیمانی ۵ نفر از آنها از جمله محمد المصری را به دمشق فرستاد تا با جنگجویان و رهبران داعش تماس گرفته و آنها را به جدایی از داعش و اتحاد نیروهای القاعده و داعش تشویق کنند. از محمد المصری به عنوان تواناترین و ماهرترین برنامه‌ریز عملیاتی در میان کسانی که در جایی غیر از آمریکا و یا کشورهای همپیمان آمریکا زندانی‌ هستند، یاد می‌شود.

اطلاعات موجود نشان می‌دهد هماهنگی میان رهبران القاعده و داعش از طریق سیف العدل که یک افسر سابق ارتش مصر است و به شدت با ایمن الظواهری اختلاف دارد، انجام می‌شود. الظواهری می‌خواست نیروهای القاعده و داعش را در نبرد سوریه متحد کند ولی سیف العدل به پیکارجویانش دستور داد منتظر بمانند تا کار داعش تمام شود.

ارتباط ایدئولوژیک

کارشناسان مسائل ایران رابطه نظام تندروی ولایت فقیه شیعی با گروه‌های تندروی سنی مانند القاعده و یا حتی روابط سیاسی و نظامی تهران با حماس و جهاد اسلامی و اخوان المسلمین را یک رابطه موقت و فصلی نمی‌بینند. این ایدئولوژی رژیم خمینی است که تحت تاثیر مکتب اخوانی سید قطب قرار گرفته و گروه‌های شیعه هوادار ایران مانند حزب‌الله و دیگر گروه‌ها در عراق، سوریه، افغانستان و یمن مفهوم «جهاد» را از آن فرا گرفته‌اند. این امر نشان می‌دهد این رابطه که رژیم شیعی تهران را به سازمان‌های تندروی سنی گره می‌زند، فراتر از مصالح سیاسی بوده و یک رابطه استراتژیک و تاریخی است.

اسناد بن لادن

اسنادی که نیروهای آمریکایی در مخفیگاه بن لادن در منطقه آبوت آباد پاکستان در سال ۲۰۱۱ کشف کردند و در ماه نوامبر ۲۰۱۷ از سوی CIA منتشر شد، بخشی از روابط ایران و القاعده را نشان می‌دهد. از بین ۴۷۰ هزار سندی که از مخفیگاه بن لادن به دست آمد، ۱۹ صفحه به روابط رهبر القاعده و ایران اختصاص داشت.

براساس تحقیق بیل راجف و توماس جوسلین، دو پژوهشگر مرکز دفاع از دموکراسی‌ها، درباره ۱۹ صفحه مرتبط با ایران، در یکی از این اسناد آمده است که یک عضو ارشد القاعده در نامه‌ای تاکید کرد ایران آماده است همه آنچه القاعده نیاز دارد، شامل پول و اسلحه و مراکز آموزشی حزب الله لبنان را تامین کند، تا القاعده بتواند عملیات تروریستی علیه منافع آمریکا، پادشاهی عربی سعودی و کشورهای خلیج بکند. بر این اساس سازمان‌های اطلاعاتی ایران در برخی موارد، صدور ویزا برای عناصر عملیاتی القاعده را تسهیل کرده و به برخی دیگر پناه دادند.

در سند دیگری آمده است ایران موافقت کرد که به عناصر القاعده ویزا و امکانات داده و به باقی افراد پناه دهد. مذاکره برای این توافق را ابو حفص موریتانی، یکی از اعضای بارز القاعده قبل از عملیات ۱۱ سپتامبر انجام داده است.

جریمه ایران

دادگاهی در نیویورک سال گذشته ایران را به دلیل ارتباط با القاعده در حملات ۱۱ سپتامبر به ۱۰٫۷ میلیارد دلار و مجازات‌های دیگری شامل ۲۱ میلیارد دلار به خانواده‌های قربانیان حوادث سعودی، لبنان و کویت که از سوی نیروهای سپاه پاسداران انجام شد، محکوم کرد.