از ماه گذشته عربستان سعودی به رهبری محمد بن سلمان اعلام کرد که روند اصلاحات در این کشور آغاز خواهد شد و کشور به وضعیتی که در سه دهه قبل اداره می‌شد بازخواهد گشت.

این خبر که از سوی محمد بن سلمان ولیعهد جوان عربستان سعودی اعلام شد با واکنش‌هایی به‌خصوص در ایران و رسانه‌های جناح‌های سیاسی این کشور مواجه گردید.

طبق اصلاحاتی که در این کشور به اجرا گذاشته شد قوانینی برای بهبود وضعیت حقوقی و زندگی زنان وضع شد که برای مثال زنان حق رانندگی و ورود به استادیوم‌های ورزشی را کسب کردند. همچنین طبق این قوانین مفتی‌های زن اجازه صدور فتوا خواهند داشت.  وضع قوانینی برای مقابله با تعرض و تجاوز به زنان و بسیاری اصلاحات دیگر که گفته می‌شود عربستان را در مسیر اولیه برای مدرنیزه شدن قرار می‌دهند.

قوانین وضع‌شده برای آنچه ولیعهد جوان عربستان برای مدرنیزه کردن و میانه‌رو کردن اسلام در عربستان می‌نامد در برخی موارد به‌قدری است که قوانین اسلامی در ایران را پشت سر گذاشته و همین باعث شده تا این اقدامات در کشور پادشاهی سعودی ازنظر جناح‌های سیاسی و رسانه‌های ایران دور نماند. از سوی دیگر خبرهای اصلاحات عربستان در شبکه‌های اجتماعی نظر کاربران ایرانی را  به خود جلب کرده است.

واکنش رسانه‌ها در ایران

در واکنش‌های رسانه‌های ایرانی سایت خبری شبکه العالم در گزارشی اصلاحات عربستان را «نمایشی» خوانده و می‌نویسد: «کارشناسان معتقدند عربستان در تلاش است تا با طرح موضوعاتی چون اجازه رانندگی برای زنان بر سرکوب مردم سرپوش گذارد و به دنبال بهبود چهره خود پس از رسوایی کشتار در یمن و حمایت از تروریسم باشد.»

همچنین سایت مشرق نیز به نقل از مجتبی ذوالنور عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی درباره اعمال اصلاحات در عربستان نوشت: «اصلاحات ظاهری در عربستان برای بزک کردن چهره حکومت سعودی است و تغییر ساختاری پشت آن نیست.» ذوالنور همچنین در مورد جوان‌گرایی در عربستان و ولیعهد شدن بن سلمان نیز آن را نشانه وابستگی به آمریکا و نظام سلطه عنوان کرده و گفت:«  از جیب حکام سلطنتی عربستان این جوان‌ها را روی کار می‌آورند، اما باقدرتی که به آن‌ها می‌دهند به‌نوعی این جوانان را وامدار خود می‌کنند و بهره‌های کافی را از آنان می‌برند.»

درحالی‌که جناح راست و رسانه‌های وابسته به آن در ایران از روند اصلاحات در عربستان خشنود نیستند و آن را نمایشی و سرپوش گذاشتن برای سیاست‌های منطقه‌ای همچون یمن قلمداد می‌کنند سایت بهارنیوز در گزارشی با عنوان «اصلاحات در عربستان؛ چرا نگران شده‌ایم؟» به مقایسه شاخص‌های توسعه در ایران و عربستان پرداخته که طبق آن شاخصه توسعه انسانی، شاخص خشونت، میانگین سواد، نرخ مشارکت اقتصادی زنان،  اقتصاد صنعتی عربستان به‌مراتب بیشتر از ایران است.

۳۰ سال تحت تاثیر انقلاب اسلامی در ایران بودیم

بن سلمان اخیراً در گفتگو با گاردین گفته که قصد دارد تا عربستان را به دوره اسلام میانه‌رو بازگرداند. منظور وی از دوره اسلام میانه‌رو دوران سه دهه پیش بود که آواز خواندن زنان و موسیقی در شبه‌جزیره عربستان ممنوع نبوده است. وی همچنین سیاست ۳۰سال اخیر کشور عربستان را ناشی از سردرگمی رهبران این کشور در مواجهه با انقلاب اسلامی ایران دانسته و گفته «مقامات مختلف سعودی در طول ۳۰ سال گذشته نمی‌دانستند چگونه باید با آن (انقلاب اسلامی ایران) مقابله کنند و به همین دلیل عربستان را به سمت افراطی‌گری سوق دادند.»

آینده اصلاحات فوری در عربستان

اگرچه سیاست‌های اعمال اصلاحات بن سلمان در عربستان با تمجید و استقبال جامعه همراه شده است اما مخالفانی نیز در داخل دارد. به نظر می‌رسد اصلاحاتی که ولیعهد جوان عربستان سعودی در پیش‌گرفته و قصد دارد به‌سرعت آن را پیاده کند مشکلاتی را سر راه وی قرار دهد و طرفداران اسلام افراطی و یا وهابیت که در این کشور از پایگاه محکمی برخوردار است واکنش نشان دهد. از سوی دیگر پیش گرفتن ساست اسلام میانه‌رو در عربستان می‌تواند در بلندمدت به کاهش افراط‌گرایی در منطقه نیز کمک بکند. از سوی دیگر این سیاست اصلاحات در عربستان زمانی آغاز شده که فشارهای دولت آمریکا بر ایران و سیاست‌های توسعه‌طلبانه آن در کشورهای منطقه خاورمیانه صورت جدی به خود گرفته است. سوالات بسیاری در خصوص آینده خاورمیانه و اتفاقاتی که در حال رخ دادن است در ذهن خطور می‌کند اما آنچه مسلم است صحبت کردن در خصوص نتایج و عواقب این سیاست‌ها در منطقه و عربستان که به‌صورت بسیار سریع در حال پیاده‌سازی است بسیار زود است.

وبسایت خبری تحلیلی آراز نیوز