در آینده نه چندان دور
جنگ آب در ایران
روستای شهرستانک جغتای از توابع سبزوار در خراسان رضوی، شامگاه یکشنبه ۲۶ تیر صحنه منازعه مردم و نیروهای دولتی بود. دلیل این درگیری که یک کشته و ۱۲ مصدوم به جای گذاشت، حفر چاه و عملیات آبرسانی به برخی روستاهای این شهرستان عنوان شده است. به نوشته رسانهها، نیروی انتظامی از سلاح گرم و مردم از سلاح سرد استفاده کردهاند.
قدس آنلاین مینویسد بر اساس تصمیمگیری اداره آب و فاضلاب جهت حل مشکلات آب شرب منطقه قرار بود چاه آبرسانی در روستای شهرستانک حفر شود اما این اقدام با اعتراض اهالی روستا همراه شد: «پس از حضور ماموران آب و فاضلاب در روستای شهرستانک برای حفر چاه آب شرب، اعتراض ساکنان روستا به تیراندازی منجر شد و مردم با سلاح سرد به سمت ماموران نیروی انتظامی حمله کردند.»
قدس آنلاین به نقل از محمود کریمی، مدیرکل دفتر امور امنیتی و انتظامی استانداری خراسان رضوی مینویسد که کمیتهای متشکل از نمایندگان شورای تامین و دستگاههای مسئول در حال بررسی و رسیدگی این درگیری هستند.
کریمی ادعا کرده که عدهای به ماموران انتظامی و وسایل نقلیه در محل تعرض کرده و خساراتی به تجهیزات حفاری و ادوات مستقر وارد کردند: «در این ماجرا پنج نفر از ماموران انتظامی مجروح و به مرکز درمانی منتقل شدند که هم اینک برای مداوا بستری هستند.»
او گفته که هفت تن از معترضان مجروح شدند که یکی از آنها به خاطر شدت مصدومیت جان باخته است. کریمی افزوده که با وساطت مسئولان امنیتی و انتظامی و همکاری معتمدان و ریشسفیدان محلی، اوضاع در شهرستانک مدیریت و عادی شده است.
خبرگزاری ایلنا فرد درگذشته را یک کشاورز معرفی کرده و آمار متفاوتی به نسبت قدس آنلاین از مصدومان داده است. ایلنا به نقل از روابط عمومی دانشگاه علوم پزشکی سبزوار مینویسد، تعداد مصدومین انتقالیافته به سبزوار ۱۱ نفر بوده که سه نفر به صورت سرپایی مداوا شدهاند و هشت نفر بستری شدهاند که دو نفرشان مامور انتظامی و باقی اهالی روستا بودهاند.
خطر خشکسالی و جنگ بر سر آب
منازعه بر سر آب در روستاها و استانهای ایران از چند سال قبل شروع شده زیرا دوره خشکسالی در اغلب استانهای ایران از میانگین معمول در دهههای گذشته طولانیتر شده و از مرز ۱۵ سال گذشته است.
محسن رنانی، اقتصاددان و استاد دانشگاه اصفهان در اردیبهشت ۹۴ پیشبینی کرده بود که ایران تا پایان دهه ۹۰ شاهد جنگ فراگیر آب خواهد بود. رنانی در یک نشست تخصصی، دولتمداران ایران را به کتمان بحران آب متهم کرد و هشدار داد که اگر این بحران به طور جدی و آشکار به بحث گذاشته نشود نزاع و درگیری پراکنده بر سر آب، فراگیر خواهد شد. او در هشدار نسبت به افزایش درگیریها بر سر آب گفته بود: «در آینده، این نه آمریکا و عربستان و فرقههای مذهبی تندرو و…، بلکه آب خواهد بود که بیشترین ضربه را به این نظام وارد خواهد کرد.»
رحیم میدانی، معاون وزیر نیرو نیز زمانی با اشاره به احتمال بروز “مناقشه و منازعات و حتی جنگ” بر سر آب، یکی از پیامدهای وضعیت تنش آبی را درگیری و “تعارضات اجتماعی” دانست که “میتواند بین دو استان و یا داخل یک استان بین شهرستانها و روستاها اتفاق بیفتد.”
افزایش جمعیت، فرسایش خاک و از بین رفتن بخش بزرگی ار مراتع و جنگلها در کنار مصرف بیرویه و استفاده بیش از حد از منابع آب تجدیدشونده از مهمترین عواملی هستند که بحران کمآبی در ایران را رقم زدهاند.
علی شمخانی، دبیر شورایعالی امنیت ملی ایران در پاییز ۹۵ گفته بود: «رفع مشکلات موجود در چهار محور آب شرب شهرهای پرجمعیت، آب شرب تهران، آبهای مرزی و آبهای زیرزمینی در دستور کار شورای امنیت ملی قرار گرفته است.»
DW