اولین روز فروردین مصادف است با روز جهانی مبارزه با هرگونه تبعیض نژادی
روز جهانی مبارزه با تبعیض نژادی مصادف با روز اول فروردین برابر با ۲۱ مارس هر ساله گرامی داشته می‌شود.
۲۱ مارس سال ۱۹۶۰ در آفریقای جنوبی مردم شهر شارپولی علیه سیاست‌های تبعیض نژادی رژیم وقت این کشور اعتراض کردند و پلیس با آتش گشودن به معترضین، ۶۹ تن از معترضین را کشت. مجمع عمومی سازمان ملل متحد در سال ۱۹۶۶ برای تاکید بر مبارزه با سیاست‌های تبعیض نژادی روز ۲۱ مارس را روز جهانی مبارزه با نژادپرستی و تبعیض نژادی نامگذاری کرد.
واژه آپارتاید از سال ۱۹۴۸ توسط دفتر مرکزی حزب ناسیونالیست کشور آفریقای جنوبی به کار برده شد. آپارتاید یک سری سیاست‌های تفکیک و جدایی سیاهان از سفیدپوستان بود. با این که بیش از ۸۰ ٪ جمعیت آفریقای جنوبی را رنگین‌پوستان تشکیل می‌دادند؛ اما رژیم حاکم بر این کشور در دست اقلیت سفید پوست با اجرای سیاست‌های غیر انسانی، جامعه‌ای طبقاتی مبتنی بر تبعیض نژادی به وجود آورد.
سیاست‌های آپارتاید به طور علنی اعلام می‌کرد که هدف از این سیاست تفکیک سیاه‌پوستان از سفیدپوستان می‌باشد.
حزب ناسیونالیست افریقای جنوبی اعلام کرد که سیاست آپارتاید همه گروه‌های نژادی را فروتر از سفیدپوستان می‌داند و علی‌رغم اعتراضات افکار عمومی و سازمان‌های بین‌المللی، به رفتار خود ادامه دادند. این وضعیت تا آخرین دهه قرن بیستم ادامه داشت و سر انجام، تلاش‌ها و کوشش‌های مردمی به لغو این سیاست در هفدهم ژوئن ۱۹۹۱ میلادی انجامید. با این حال مسئله تبعیض نژادی در بسیاری از کشورهای کثیرالمله همچنان وجود دارد.
امروز آپارتاید مانند بسیاری از اصطلاحات همچون فاشیست که روزی به عنوان یک سیستم حکومتی و ایدئولوژیک مطرح بود؛ به مفهوم نژادپرستی و تبعیض نژادی از سوی سیاست‌مداران در سخنرانی‌ها و گفتار و نوشتار کارشناسان علوم اجتماعی و سیاسی بکار برده می‌شود.
باید تاکید کرد که امروزه تبعیض نژادی نه به عنوان اعمال سیاست‌های تفکیک و جدایی نژادها و تبعیض نژادی بین سفیدپوستان و سیاه پوستان و یا بطور کلی رنگین‌پوستان در نظر گرفته نمی‌شود؛ بلکه طبق اعلامیه جهانی رفع هرگونه تبعیض نژادی، «تبعیض نژادی اطلاق می‌شود به هر نوع تمایز و ممنوعیت یا محدودیت و یا رجحانی که براساس نژاد و رنگ یا نسب و یا منشأ ملی و یا قومی مبتنی بوده و هدف یا اثر آن از بین بردن و یا در معرض تهدید و مخاطره قراردادن شناسایی یا تمتع و یا استیفاء در شرایط متساوی از حقوق بشر و آزادی‌های اساسی در زمینه سیاسی و اجتماعی و فرهنگی و یا در هر زمینه دیگری از حیات عمومی باشد.»
بیشتر بخوانید: کنوانسیون رفع هرنوع تبعیض نژادی؛ آیا تورک‌های آزربایجانی قربانی نژادپرستی هستند؟
هرگونه سیاست‌هایی که نژاد و رنگ یا نسب و یا منشا ملی و یا قومی باعث اعمال سیاست‌هایی شود که نابرابری و ناعدالتی و تبعیض را در جامعه به دنبال دارد از جمله سیاست‌های تبعیض نژادی به حساب می‌آید. در کشور کثیرالمله‌ای همچون ایران که سیاست‌های یکسانسازی زبانی و فرهنگی بر اساس برتریت زبان فارسی و فرهنگ قوم فارس از ۹۰ سال پیش با محوریت اندیشه پانفارسیسم و پان‌آریائیسم اعمال می‌شود؛ بی‌شک سیاست‌های تبعیض نژادی و آپارتاید وجود دارد.
امروزه کنوانسیون‌های بین‌المللی حقوق بشر در مورد حقوق اتنیک‌ها، ملت‌ها و نژادها، هرگونه توهین و تحقیر اقوام و ملت‌های دیگر را نمونه تبعیض نژادی اعلام کرده‌اند و آن را ممنوع کرده‌اند. انتشار افکار و نظریه‌های نژادپرستانه را تقبیح می‌کنند و این عمل را «جرم» تعبیر می‌کنند. این در حالی است که توهین و تحقیر از سوی اشخاص، رسانه‌ها و نهادهای دولتی و غیردولتی همواره به صورت متداوم منتشر می‌شود.
از سوی دیگر حقوق ملل غیرفارس در ایران به شدت مورد تضییق قرار گرفته و شرایط نابرابری از لحاظ سیاسی، فرهنگی و اقتصادی بین مناطق فارس‌نشین و غیرفارس‌نشین حاکم است.
بیشتر بخوانید: تبعیض نژادی چیست؟ تعریف تبعیض نژادی در کنوانسیون رفع هرگونه تبعیض نژادی
