دؤولت لر میلتین عمومی ایستک لرینی قارشیلامالاری و مالی سیاسی گؤروشلرینی عمله کئچیرمه له ری اوچون قازانج ألده ائتمه ک ایسته ییرلر و بو اساسدا میلتدن وئرگی(مالیات) آلیرلار.

وئرگی دؤولت لرین میلت واسیطه سیله ألده ائتدیک لری قازانج دیر، اصلینده وئرگی اینسانلارین شخصی قازانجلاری و فردی وارلیقلاریندان آیریب دؤولته وئردییی گرکلی اولان و عوضی اولمایان بیر اؤده مه دیر ، بئله کی بیر میلت قوللاندیغی یا خود فایدالاندیغی امکاناتین قارشیلیغی اولاراق دؤولته یئنی امکانلار یاراتماق یا قوللانیلان امکاناتین یئرینی دولدورماسی اساسیندا وئرگی اؤدر.
ایراندا میلتدن وئرگی آلمانین اونملی هدف لریندن ، دؤلتین پیلانلادیغی بلیرلی ایشلرین مادی طرفینین قارشیلانماسی ، ایجتیماعی عدالت و ایقتیصادی سیاست لرینین عمله گئچمه سی ندن آد آپارماق اولار.
بحثیمیزه حاکیم اولان اساس قونو ایرانین وئرگی هدف لریندن ایجتماعی عدالت وایستیثمار اولان  آزربایجانین اؤده مک زوروندا قالدیغی و فارس اوستانلارینین اؤده دیی وئرگینین نئچه قاتی اولماسی دیر:
اؤنجه لیکله وئرگی آلماق ایجتماعی عدالت نییتیله یانی بیر اؤلکه ده  یاشایان و او اؤلکه نین امکاناتیندان فایدالانان هر بیر وطن داش،  فایدالاندیغی امکاناتین قارشیلیغیندا گرکیر او اؤلکه نین مخاریجینده و هزینه لرینده اورتاق اولسون.
هر وطنداش نقدر امکاناتدان فایدالانیرسا گرکیر او اؤلکه نین مخاریجینی قارشیلاماق اوچون بیر اوقدر دؤولتینه وئرگی اؤده سین، بوگونلر آذربایجان شهرلرینده اعتراض قونوسو اولان اساس پروبلم آذربایجان شهرلرینین ایرانین باشقاشهرلرینه مثلا اصفهانا گؤره آز امکانات گؤروب چوخ وئرگی اؤدمه زوروملولوغوندا قالماسیدیر.

اوسته لیک آزربایجان شهرلرینین مستعمره حالیندا اولوب ایستیثمار اولماسی دا آچیق آیدین اورتادادیر.

پهلوی زامانی ایرانین أن گوجلو و ثروتلی شهرلریندن اولان تبریزدن ،و آزربایجانین باشقا شهرلرینده اولان قیزیل،میس و… معدن لریندن و تورک میلتینین کؤکنینه ،کئچمیشینه عایید اولان یئر آلتی لاریندان هئچ بیر اثر قالماییب.
آزربایجان گون به گون گوجسوزلویه ساری آددیملاییب و ایندی ایسه بارماق سایی اولان فابریکالارین ایفلاسیلا یوخ اولمایا ساری گئدمک ده دیر.
آزربایجان میللتی فقرین سونونا گلیب، بیر تیکه تاپیب قارینلارین دویورما آماجیلا جنوبا، اصفحانا، تهرانا ساری کؤچورلر و اوردا پان فارس لارین آشاغیلامالارینا معروض قالیب،تورکلویونو دانیب آسیمیله اولورلار و اؤز جینسیمیزدن اولان بالتالارا چئوریلیب، آزربایجانا قایتدیقلارینداسا یوکسک مقاملار قازانیب فارس شوونیزمینین الینده اولان چوماقلارا دؤنوشوب رژیمین (پان فارسلیق و آنتی تورکلوک) هدفلری دوغرولتوسوندا اؤزلرینی میلتدن کیمی گؤستریب تورک میلتینی أزمه یه چالیشیرلار.
بوگونلریمیزده، آزربایجاندا قالیب یاشام مجادله سی وئرن اینسانلارسا باشلارینی آشاغی سالایب بیر تیکه تاپیب قارینلارینی دویورما دردینده دیرلر ائله کی اورمو گؤلونون قوروماسی، مکتب لرده تدریس اولونان فارس دیلی، اؤلکه ده یئرله شن کوردلرین  گون به گون چوخالماسی، سؤمورولان معدن لر ، فابریکالارین ایفلاسی و ایران حاکیمیتینین باشلارینا گتیردیگی چوخلو اویونلار هئچ ده اونلارین ایلگی آلانلارینا کئچمیر،بئله کی اینسانلار ،دانیشسام بو بیر تیکه چؤرکدن ده اولارام قورخوسویلا یاشاما دوام ائدیرلر…!
بو آرادا قورخونو گؤزلرینه آلیب اعتراض ائدنلرسه سیامک میرزایی لر ،یوروش لر،لطیف لر، علیمحمدی لر،رضوی لر و باشقا میلی فعال لار کیمی عاییله سیندن، ساغلیغیندان ،هر شئیندن اولوب شوونیزم ین چوماقلاری واسیطه سیله باسقی آلتیندا قالیب أزیلیرلر،و بعضا بیریلری عاییله لرینین جانیلا تحدید اولونوب  بو یولدان گئری چکیلیرلر.
بو آرادا فراکسیونا گوونن لر فراکسیون ألیله بو حاقلارین ألده ائدیله جه یینی دوشونورلر، و سون زاماندا وئرگی قونوسوندادا اومودلا فراکسیوندان بیر حرکت گؤزلورلر…
بئله لیکله آزربایجانین باشینا گلنلر ایران حاکمیتی طرفیندن اؤنجه دن پیلانلانیب و بیزیم بو پیلانلارین اؤنونده وئردییمیز تبکی لر اؤنجه دن حسابلانیب خنثی ائدیلمه سی اوچون گرکه ن ایشلر گؤرولوب دور، ائله کی قورخوب دانیشماساق یوخ اولاجاییق قورخماییب دانیشساق یئنه یوخ اولاجاییق..
بئله لیکله تاریخ بویو سورن و سون زامانلاردا آچیقجاسینا گؤرونن آیری سئچگیلیک و ایستیثمار آزربایجان میلتینین ایللر بویو سورن قیش یوخوسوندان آییلمالارینی ساغلیاجاق اوجا بیر تاققیلتیدیر!
ندن کی ایل لر بویو ایران حاکمیتی آزربایجانین بوتون وارینی سوموروب اصفحاندا ،تهراندا دیرلندیریب لر، آزربایجانلیلاری ایستیثمار ائدیب اصفحانا وئردیک لری بودجه نین یاریسین بیله وطنیمیزه چوخ گؤروبله ر.
هر زامانکی کیمین بیرداها دا آزربایجانا وئردیک لری آز امکاناتین قارشیسیندا چوخ وئرگی ایسته مه له ری آیری سئچگیلیین، ائله جه ایراندا ایجتیماعی عدالتین اولماماسینین، آچیق آیدین گؤسترگه سی دیر.

یازار: بورلا توران