به گزارش روابط عمومی دفتر منطقه 7 کمیسیون حقوق بشراسلامی، آيت‌الله هاشم هاشم‌زاده هريسی، عضو شورای عالی كميسيون حقوق بشر اسلامی در پيش‌نشست همايش بين‌المللی «قره‌باغ» كه با محوريت بررسی وضعيت حقوق بشر در منازعه قره‌باغ برگزار شد، با اشاره به اينكه مردم ايران برای پيگيری مسئله قره‌باغ هفت دليل و بیّنه دارند، افزود: اصل عدم مداخله از حقوق بين‌الملل، ميان دولی است.

وی ادامه داد: دولت‌ها حق دخالت در امور داخلی يكديگر را ندارند ولی ملت‌ها و آزادی‌خواهان جهان مستقل و جدا از دولت‌ها هستند و تحت شمول و اختيار دولت‌ها نيستند و حق دارند با ملت‌های كشورهای ديگر همدردی بشر دوستانه كنند، در امور كشورها سخن بگويند و موضع بگيرند. اگر ظلم، ستم و تضييع حقوقی ديدند و يا شنيدند زبان به اعتراض بگشايند و در دفاع از انسان‌های مظلوم و مسلوب‌الحق در سراسر جهان دفاع و حمايت مالی، حقوقی و سياسی كنند.

آيت‌الله هاشم‌زاده بيان كرد: اقدامات مناسب و مؤثر كنند، تظاهرات، ميتينگ‌ها، راهپيمايی‌ها و همايش‌ها راه بيندازند و حتی حق دارند از دولت‌هايشان درخواست اعمال قدرت عليه آن كشور كنند و اينها حقوق مسلم و مقدس ملت‌ها، مدافعان حقوق بشر و آزادی‌خواهان جهان است.

وی با بيان اينكه پيگيری مسائل حقوق بشری قره باغ از نظر حقوقی و طبق اسناد بين‌الملل، دخالت در امور كشورهای آذربايجان و ارمنستان تلقی نمی‌شود، افزود: لذا بايد گفت پيگيری آن از حقوق و آزادی‌های ملت‌ها و انسان‌ها بوده و عرف و رويه‌ای جهانی است.استاد حقوق دانشگاه تهران با بيان اينكه اظهار نظرات حقوقی و اعتراض بر تعديات يك دولت نسبت به حقوق اكثريت و يا اقليت ملتش به وسيله دولت‌ها و يا ملت‌های ديگر دخالت تلقی نمی‌شود، گفت: اين امر طبق اسناد بين‌المللی از حقوق دولت‌ها و گاهی نيز از وظايف آنها است.

هاشم‌زاده افزود: اگر در كشوری همچون آذربايجان و منطقه قره‌باغ حقوق بشر و حقوق اوليه مردم مورد تعدی و تعرض قرار گيرد و نقض شود، طبق اسناد بين‌الملل و اعلاميه جهانی حقوق بشر دولت‌ها و ملت‌ها حق دارند چنين كشورها و دولت‌ها را مورد انتقاد و توبيخ و بلكه تحت نظارت و فشار قرار داده و او را به رعايت حقوق ملتش وا بدارند و اين امر، دخالت غيرمجاز در امور كشورهای ديگر تلقی نمی‌شود، زيرا سلب آزادی و نقض حقوق مردم از حقوق و امور داخلی دولت‌ها نيست و دولت‌ها چنين حقی را ندارند تا جلوگيری از آن، دخالت در امور دولت‌ها تلقی شود و اگر دخالت هم تلقی شود دخالت مجاز و از وظايف انسانی و حقوق بين‌المللی دولت‌ها و از مصاديق اصل عدم مداخله، خارج و استثنا است.

وی به كشتار غيرنظاميان در زمان جنگ قره باغ و آواره شدن يك ميليون مسلمان در جنگ قره باغ اشاره كرد و گفت: مسئله هم‌جواری يكی ديگر از اين بیّنه‌ها است چراكه هر گونه وقوع جنگ در منطقه قره باغ و نيز آسيب‌های آن به طور طبيعی پاگير ايران نيز شده و خواهد شد.آيت‌الله هاشم‌زاده، مسئله اسلامی، انسانی و حقوقی محض را سه مورد ديگر از دلايل حساس شدن مردم ايران نسبت به موضوع قره‌باغ عنوان كرد و افزود: گاهی تجاوز در سرزمينی خارج از مرزهای يك كشور اسلامی واقع می‌شود و به قول استاد شهيد مرتضی مطهری(ره) «گاهی انسانيت و ارزش‌های انسانی مانند آزادی، كه اينها از حقوق يك فرد و يا از حقوق يك ملت برتر و مقدس‌تر است و دفاع كردن از آنها پيش وجدان بشری بالاتر است»، مورد هدف و تجاوز دشمن قرار می‌گيرد، در اين صورت بر مسلمانانی كه از معركه به دور هستند و به حسب ظاهر به آنان تجاوز نشده، واجب است به ياری همنوعان خود بشتابند و از حقوق آنان و نيز ارزش‌هايی كه از سوی بدخواهان متجاوز مورد تعرض قرار گرفته است دفاع كنند.

نماينده مردم آذربايجان شرقی در مجلس خبرگان رهبری با اشاره به روايت «من سمَع رجلاً ينادی يا للمسلمين فلم یُجبه فليس بمسلم» از رسول گرامی اسلام(ص)، يادآور شد: براساس اين سخن پيامبر(ص) در هر جا تجاوز، متجاوز و ستم‌ديده‌ای هست، ساكت و بی‌تفاوت بودن، از انسانيت و مسلمانی به دور است. بنابراين بر مسلمانان است كه به ياری ستم‌ديده بشتابند و از حق مظلوم دفاع كنند، تفاوت ندارد كه مظلوم، مسلمان باشد يا غيرمسلمان.

اما این نماینده علیرغم این اظهارات نتوانست عقاید پان ایرانیستی خود را پنهان نموده و خلاف عرف حقوقی در باب دولت مستقل جمهوری آذربایجان چنین ادعا نمود که: وی با بيان اينكه منطقه قره‌باغ در اصل به ايران مربوط می‌شود چراكه از ايران اسلامی جدا شده است، ادامه داد: قره‌باغ سرزمينی متعلق به ايران بوده و با عهدنامه‌های ننگين گلستان و تركمانچای به اشغال روسيه درآمد و اين موضوعی بود كه بنده در سال 1374 در ايام تبليغات انتخابات دوره پنجم مجلس شورای اسلامی بعد از مشاوره با وزارت امور خارجه كشورمان ضمن اولتيماتومی به دولت باكو از آنان خواستم كه اگر به آزار و اذيت‌های خود نسبت به مردم مسلمان اين كشور ادامه دهد، از دولت خويش خواهيم خواست در مورد بازگشت آذربايجان و الحاق آن به ايران اسلامی اقدامات بين‌المللی و حقوقی را انجام دهد چراكه حق ايران برای پيگيری موضوع الحاق آذربايجان به خاكش در اين زمينه محفوظ است.

عضو هيئت علمی دانشگاه علوم و تحقيقات تهران در پايان با بيان اينكه قره‌باغ جزء لاينفك جهان اسلام است و بايد به آغوش آن بازگردد، افزود: مسئله قره‌باغ بايد مسالمت‌آميز حل شود چراكه در صورت وقوع جنگی در اين منطقه نه تنها بيشترين آسيب آن به همسايه جنوبی آن يعنی ايران وارد خواهد شد بلكه شاهد گسترش حضور بيگانگان در منطقه خواهيم بود .