برنامه رئپورتاژ تلویزیون اینترنتی آراز نیوز روز یکشنبه ۲۱ شهریور میزبان «مهدی نعیمی» فعال ملی آزربایجان بود. آقای نعیمی به عنوان کسی که سالها در شهرهای مختلف آزربایجان جنوبی مدرس زبان تورکی آزربایجانی بوده و در این خصوص تجربه دارد؛ در این برنامه از اهمیت تحصیل به زبان مادری صحبت کرد.

به گفته آقای نعیمی طبق آخرین دست یافته‌های علمی ملودی گریه کردن نوزاد با زبان مادری و زبانی که در محیط نوزاد تکلم می‌شود مرتبط است. «تکلم فکر کردن با صدای بلند است». تکلم یک ارتباط سه گانه بین مغز زبان و قلب است و تحصیل به زبان مادری متضمن برقراری این ارتباط به صورت طبیعی و صحیح می‌باشد. اگر کسی از تحصیل به زبان مادری خود محروم باشد از از برقراری طبیعی ارتباط سه گانه مغز، زبان و قلب محروم می‌شود.

وی در ادامه گفت که اگر کسی به زبان مادری خود آموزش نبیند یک بی‌سواد محسوب می‌شود و به زبان ساده‌تر آموزش به زبان مادری یعنی باسواد شدن.

[soundcloud id=”https://soundcloud.com/araznews/reportaj-proqrami-qonaq-mehdi-bey-neimi” width=”765″ height=”200″]

مهدی نعیمی با بررسی دو سناریوی متفاوت از آموزش به زبان مادری در مدرسه و آموزش به زبان بیگانه به آسیب‌شناسی آموزش به زبان بیگانه در مدارس برای کودکان پرداخت و گفت: «در سناریوی اول کودکی که ۶ سال در خانواده و محیطی که بزرگ شده به زبان مادری‌اش تکلم کرده وشنیده در مدرسه نیز از روز اول با همین زبانی که با آن انس گرفته آموزش را شروع می‌کند. اما تصور کنید در سناریوی دوم همین کودکی که سالها در محیط خانواده و بازی به زبان مادری ارتباط برقرار کرده و با آن انس گرفته در روز اول مدرسه که روزی بحرانی و حساس برای کودک است و فشارهای روانی بر روی او وجود دارد؛ از معلم زبان ناآشنایی را می‌شنود که وی را با فشار روحی مواجه می‌کند و حتی ممکن است شخص را به بیماری روحی دچار کند که ممکن است سال‌های سال با وی همراه باشد ولی خود شخص از آن بی خبر باشد.»

آقای نعیمی در ادامه می‌گوید که تحصیل به زبانی غیر از زبان مادری، شخص را از هویت خود دور و به هویت دیگری که علم را با آن زبان می‌آموزد سوق می‌دهد و همین امر موجب می‌شود تا به مرور زمان کودک در ناخودآگاه اعتمادبه‌نفس خود را از دست بدهد. مجید آراز نیز در ادامه یادآور شد که این موضوع یک کودک یا چند کودک نیست و موضوعی است که میلیون‌ها کودک را درگیر می‌کند و یک جامعه را به قهقرا می‌برد.

مدرس زبان تورکی آزربایجانی و فعال حرکت ملی در ارتباط با تفاوت بین «تحصیل به زبان مادری» و «تحصیلِ زبان مادری» گفت که تحصیل به زبان مادری یعنی اینکه تمامی علوم از جمله ریاضیات و شیمی و غیره را به زبان مادری آموزش ببینیم و ما در آزربایجان جنوبی خواهان تحصیل به زبان مادری هستیم.

آقای مجید آراز در ادامه به هجمه‌های صورت گرفته از سوی روزنامه اصلاح‌طلب شرق و سایت آذریها حول موضوع ایجاد «رشته زبان و ادبیات ترکی آذری» در دانشگاه تبریز پرداخته و به تخریبات این رسانه‌ها به سرفصل‌های این رشته پرداختند. آقای نعیمی نیز در این رابطه گفت: «اگر بخواهیم با منطق خودشان به موضوع نگاه کنیم، زمانی که بحث آموزش زبان فارسی است می‌توان رودکی اهل تاجیکستان، یا بیدل دهلوی هندوستانی، سنایی غزنوی افغانستانی و مولوی زاده افغانستان را خواند و هیچ مشکلی از این بابت بوجود نمی‌آید. حتی می‌توانند آثار شاعران آزربایجانی چون خاقانی و نظامی گنجوی را بخوانند و هیچ مشکل و سوالی در این مورد به میان نمی‌آید اما زمانی که زبان ما به میان می‌آید حتما باید آثاری را که در شهرهای اردبیل و تبریز و اورمیه و زنگان نوشته شده است باید تدریس شوند.»

همچنین آقای مهدی نعیمی مهمان برنامه و آقای مجید آراز به اظهارات اخیر مدیرگروه رشته زبان و ادبیات ترکی آذری در دانشگاه تبریز که گفته بود این رشته بر اساس لهجه تبریز آموزش داده خواهد شد اشاره کردند. آقای مجید آراز گفت که آنچه که آشکار است این است که آنها نمی‌خواهد آموزش زبان تورکی را اجرا کنند و همین اقدامات اخیر نیز در نتیچه اعتراضات و فشار ملت آزربایجان بوده است اما آنها درصدد هستند تا از همین فرصت هم به نفع خود استفاده کرده و با مطرح کردن آموزش زبان تورکی به لهجه تبریز شهرهای آزربایجان را در مقابل هم قرار دهند و به زبان معیار و اصیل آزربایجان صدمه بزنند.

در آخر آقای نعیمی با اشاره به اینکه زبانها در سایه دولت و حکومت منسوب به آن زبان رشد کرده و بسط می‌یابند گفت حتی اگر اجباری بر سر آموزش به زبان فارسی نباشد فارس زبانان هم از تحصیل به زبان فارسی سر باز می‌زنند. نتیجه می‌گیریم که زبان مادریمان باید حکومت و دولت متعلق به خود را داشته باشد.