در خرداد ماه سال ۹۷ شمسی آشوری ها و ارامنه توانسته بودند حاکمیت خود بر شهرهای آزربایجانی ارومیه و سلماس را تحکیم ببخشند. از سوی دیگر ارامنه شمال ارس (آراز) نیز با قتل عام و کوچاندن تورک های  ایروان ، جمهوری مستقل ارمنستان را به مرکزیت این شهر بنا کنند و لزوم برقراری ارتباط بین ارامنه مستقر در ایروان ، اورمیه و شهر وان ( ترکیه ) احساس می شد و در این بین تنها شهر تصرف نشده خوی  بود. ارامنه می خواستند با اتصال به جیلوها و ازآنجا به انگلیسی ها نقشه تأسیس ارمنستان بزرگ ( طرحی همانند اسرائیل در بین سه کشور) را عملی کند

مأموریت اشغال خوی به آندرانیک  از ارامنه شمال آراز ، واگذار می شود و او با نیرویی که تعداد آن را بین ۳ تا ۱۲ هزار می نویسند عازم تصرف خوی می گردد.

روز اول تیرماه ۱۲۹۷ شمسی با عبور قشون ارمنی ، نیروهای مستقر عثمانی مستقر در خوی همراه با تعدادی از مردم خوی برای مقابله با مهاجمان عازم می شوند و در گردنه ارسی در شرق خوی با آنان درگیر می گردند . تفوق ده به یک نفرات دشمن ، نتیجه ای جز شکست مسلمانان دربر ندارد . عده کمی به زحمت خود را به شهر می رسانند . فرمانده نیروهای عثمانی چاره‌ای جز ترک شهر و آوردن قوای کمکی نمی‌بیند ، لذا از مردم شهر می خواهد یک شبانه روز مقاومت کنند تا او بتواند نیروی کمکی بیاورد.

همهمه ای در بین مردم شهر می افتد ، عده ای  بار و بنه جمع کرده به سمت کوهستانهای غرب شهر فرار می کنن دراین هنگام یک زن درحالی که تپانچه ای دردست داشت وبه سوی دشمن شلیک میکرد  وارد معرکه شد و برای جلوگیری ازعقب نشینی مدافعین شهر روسری ازسربرمی گیرد وفریاد می زند “من به جای شما می جنگم”  و این سخن مدافعین درحال عقب نشینی رابازگرداند و موجب نجات وسپس پیروزی خویی ها گردید .

نام این زن قهرمان بالا زرخانم بود تصنیف معروف ترکی ”الده تاپانچا بالا زرخانیم. گله رم دالینجا بالا زرخانیم” به یادآن زن خویی سروده شده است…

در ادامه ویدئویی از آرشیو قرار می دهیم در این ویدئو که از تی ار تی پخش می شود خواننده با لحن و لهجه تورکی استانبولی آهنگ را ایفا می کند.

آغا مالی چرقت بالا زر خانیم
ائو اولدی خلوت بالا زر خانیم
شلتنی ترپت بالا زر خانیم
الده تاپانجا بالا زر خانیم
گللم دالینجا بالا زر خانیم
منیم اولونجا بالا زر خانیم
شلته گئیب سن بالا زر خانیم
یولدان ائدیر سن بالا زر خانیم
دوزون دئمیر سن بالا زر خانیم
الده تاپانجا بالا زر خانیم
گللم دالینجا بالا زر خانیم
منیم اولونجا بالا زر خانیم
پتک ده آری بالا زر خانیم
ایچینده بالی بالا زر خانیم
گل منه ساری بالا زر خانیم
الده تاپانجا بالا زر خانیم
گللم دالینجا بالا زر خانیم
منیم اولونجا بالا زر خانیم
ائو اولدی خلوت بالا زر خانیم
شئیطانا لهنت بالا زر خانیم
شلته نی ترپت بالا زر خانیم

منبع:بیز فمینیستلر