کنفرانس “چالش‌های پلورالیسم در ایران” روز چهارشنبه گذشته با هدف بررسی شرایط اقلیت‌های دینی، قومی و ملیت‌های غیرفارس و ادامه نقض حقوق اساسى این گروههاى اجتماعى در ایران و همچنین بررسى وضعیت بغرنج حقوق بشر در ایران، در “باشگاه رسانه ملی امریکا” در واشینگتن برگزار شد.

این کنفرانس به همت “سازمان حقوق بشر اهواز” و با همکاری “مرکز مطالعات توسعه‌ای ابن خلدون” و با مشارکت کارشناسان ایرانی، عرب و آمریکایی و همچنین با حضور سیاست‌مداران، دانشگاهیان و حقوقدانانی از ملیتها و اقلیت‌های دینی و قومی مختلف ایران برگزار شد.

شرکت‌کنندگان در این کنفرانس مشکلات ساختاری دولت ایران که متکى به دو عنصر “فارس محورى” و “مذهب شیعی ” مى باشد و باعث به حاشیه‌رفتن و نادیده‌ گرفتن تنوع ملى، فرهنگی و دینی موجود و نقض حقوق ملیتهاى غیرفارس و دیگر اقلیت‌ها به عنوان اجزای تشکیل‌دهنده ساختار موزائیکی جامعه ایران می‌شود را مورد بحث و بررسی قرار دادند.

در این کنفرانس شخصیت‌های برجسته‌ای از عرب‌های اهواز، ترک‌های آزربایجانی، بلوچ‌ها، کردها، ترکمن‌ها و همچنین از اقلیت‌های دینی مانند بهائی‌ها، مسلمانان اهل سنت، مسیحیان، یهودی‌ها و دیگر اقلیت‌های موجود در ایران، به ارائه دیدگاه‌های خود پرداختند.

ساختار دولت ایران

در افتتاحیه این کنفرانس دکتر “کریم عبدیان بنی سعید” مدیر اجرایى سازمان حقوق بشر اهواز، خلاصه‌ای درباره مشکلات چندگانگی و ساختار دولت ایران که اجازه مشارکت در اداره دولت را به دیگر بخش‌های جامعه نمی‌دهد و همچنین ظلم و تبعیض نژادی سیستماتیک که دولتهاى شاهنشاهى و جمهورى اسلامى علیه ملت‌های غیرفارس اعمال کرده اند، مطرح کرد. عبدیان در ادامه تاکید کرد: ملت عرب اهواز با مطرح کردن مظلومیت این ملت و ظلم و ستمی که بر آن روا می‌شود و همچنین برنامه‌هایی که حکومت ایران برای از بین بردن هویت ملى و فرهنگى این ملت دارد، در مجامع بین‌المللی خواستار استیفای حق تعیین سرنوشت از طریق مکانیسم‌های مسالمت‌آمیز است.

در ادامه دکتر “سعد الدین ابراهیم” مدیر مرکز مطالعات توسعه‌ای ابن خلدون درباره پراکنش ملیتها و اقلیت‌ها و دیگر اجزای جامعه ایران صحبت کرد و گفت: ایران می‌باید از این نیروهای انسانی و تنوع آنها برای رشد و توسعه کشور استفاده می‌کرد، لیکن رژیم حاکم درگیر نبردهای مذهبی در منطقه است.

اقلیتها و حقوق بشر

در ادامه کنفرانس، نامه‌اى از “شیرین عبادی” وکیل مدافع حقوق بشر ایرانی و برنده جایزه صلح نوبل، که امکان سفر از لندن به واشنگتن برای او فراهم نشده بود، خوانده شد. او در نامه‌اش تاکید کرده بود که دفاع از حقوق اقلیت‌های قومی و دینی ستمدیده در ایران، باید ار مسایل اساسى دفاع از حقوق بشر در ایران باشد. عبادی همچنین اصول قانون اساسی ایران که مذهب تشیع را مذهب رسمی کشور و زبان فارسی را تنها زبان رسمی کشور مى دانند، انتقاد کرد.

پرفسور “محمد حسن حسین‌بر” کارشناس برجسته حقوق بشر و مسئول جمعیت بلوچ هاى آمریکا، آماری درباره اوضاع و مناطق انتشار بلوچ‌ها در ایران ارائه کرد و به فقر و تبعیض وستم و به حاشیه‌ راندن بلوچ‌ها اشاره کرد.

دکتر “حبیب آذر سینا” از فعالین آزربایجانیهای مقیم آمریکا به خواسته‌های هویتی و فرهنگی ترک‌های  آزربایجانی در ایران و همچنین گفتمان نژادپرست مخالف آن اشاره کرد و گفت: علیرغم اینکه به دلیل هراس حکومت از شمار ترک‌ها به عنوان بزرگترین ملیت کشور، فعالان ترک مانند فعالان عرب و کرد و بلوچ اعدام نمى شوند، لیکن گفتمان نژادپرستانه ضد ترک در ایران، ریشه‌دار است.

در این کنفرانس “آوا هما” شاعر، نویسنده و استاد دانشگاه کورد نیز حضور داشت و در یک مطالعه آماری درباره شیوه‌های ستم علیه کوردها، از اعدام زندانیان سیاسی گرفته تا سرکوب زنان و منع هر نوع فعالیت فرهنگی، سیاسی و اجتماعی کوردها سخن گفت.

بهائی‌ها و یهودیان در ایران

“آنتونی وانس” سفیر بازنشسته و رئیس جامعه بهائی‌های در آمریکا این کنفرانس را که نمایندگانی از همه اقلیت‌های قومی و دینی را گردهم آورده، بی‌سابقه خواند و درباره ستمی که بر بهائی‌ها در ایران روا داشته می‌شود و زندانی کردن رهبران آنها به اتهاماتی از قبیل سرسپردگی اسرائیل ، صحبت کرد.

“هایده سهیم” استاد دانشگاه کلمبیا که از یهودیان ایران است، نیز در این کنفراس حاضر شده و در سخنانش گفت: نماینده یهودیان ایران در مجلس شورای اسلامی، کاملا پیرو رژیم ولایت فقیه است و به جای تلاش برای تحقق مطالبات یهودیان و رفع تبعیض از آنها، به زیباتر کردن چهره رژیم ایران مشغول است.”

اهل سنت ایران

دکتر “محمد حسن حسین‌بر” درباره مشکلات اهل سنت در ایران گفت: آنها در حالی که نزدیک به یک سوم جمعیت ایران را تشکیل می‌دهند، از هیچ حقی بهره‌مند نیستند. آنها حتی از ساده‌ترین حقوق از جمله نمایندگی در سازمان‌های دولتی نیز محرومند. او در ادامه پرسید: اگر شیوه تعامل با سنی‌ها که مسلمانند اینگونه است، پس با پیروان دیگر اقوام چگونه رفتار می‌کنند؟”.

“مهر انگیز کار” از کنشگران برجسته و وکلای سرشناس در زمینه دفاع از حقوق بشر در ایران، گفت: در ایران آینده، جایی برای دموکراسی بدون حقوق قومیت‌ها و اقلیت‌ها نخواهد بود.

دولت ایدئولوژیک مذهبی

دکتر “علی الطائی” نویسنده اهوازى و استاد جامعه‌شناسی در دانشگاه‌های آمریکا و نویسنده کتاب “بحران هویت قومی در ایران” در سخنانش تاکید کرد: دولت ایران، دولت شهروندی نیست بلکه دولتی با یک ایدئولوژی مذهبی است. الطائی دولت ایران را “دولتی منحصر به فرد در قرن ۲۱ که نمونه زشت ترین رژیم‌های فرقه‌اى که ظلمى مضاعف علیه مذاهب وملیت‌هاى دیگر روا مى دارد”، دانست و پیش‌بینی کرد در آینده جنبش‌هاى قومی در ایران رشد چشمگیرى خواهد داشت.

“صلاح بایزیدی” از رهبران حزب کوموله کوردستان ایران گفت: اوضاع قومیت‌ها در ایران حتى به سطح کشور همسایه پاکستان، که در آن اقوام خودمختاری دارند، نرسیده است. او تاکید کرد: تغییراتی که برای کوردها در عراق و سوریه رخ داده است بر وضعیت کوردهای ایران تاثیر خواهد گذاشت. او همچنین از مواضع اپوزیسیون ایران انتقاد کرد و گفت در موضوعات مربوط به سرکوب اقوام و اقلیت‌ها، اپوزیسیون با رژیم آخوندی همسو است.

“جو ستوک” مدیر خاورمیانه و شمال آفریقا در سازمان دیدبان حقوق بشر نیز در این کنفرانس حاضر شد. او گفت: ایران باید از سیاست‌های امنیتی‌اش درباره قومیت‌ها دست بردارد. ستوک اضافه کرد: هرگاه با ایران درباره حقوق قومیت‌ها حرف زده‌ایم گفته‌اند مرزهایمان در خطر است. ۳۷ سال است که آنها این سخنان را تکرار می‌کنند و این سخنان چیزی جز بهانه‌ای برای ادامه سرکوب و خشونت بر علیه قومیت‌ها و اقلیت‌ها نیست.