وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی جمهوری اسلامی ایران طی بخشنامه‌ای به تمامی سازمانهای زیربط دستور داده تا در جهت اجرای قانون ممنوعیت بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه تمامی دستگاههای اجرایی کشور اقدام کنند.

طبق گزارش دریافتی آراز نیوز، در بخشنامه فرهنگ و ارشاد اسلامی به تاریخ ۲۸ اردیبهشت ۱۳۹۵ گفته شده که “شورای هماهنگی پاسداشت زبان فارسی” با حضور “نمایندگان دستگاههای مختلف اجرایی کشور” تشکیل شده و مققر شده تا تمامی دستگاههای اجرایی کشور برای اجرای قانون “ممنوعیت بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه” پیشنهادات و راهکارهای لازم را ارائه دهند.

طبق این نامه تنها شرکتهای خارجی و کالاهای صادراتی از این قانون بنابه شرایط و بعد از بررسی مستثنا هستند. تمامی مشاغل و شرکتها باید در نامگذاری محصولات و اسامی از نامهای فارسی استفاده کنند. بدین ترتیب زبانهای غیرفارسی در ایران مانند تورکی بیگانه محسوب شده و شامل قانون ممنوعیت بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه خواهد شد.

معیار تخشیص بیگانه بودن اسامی و عناوین بکارگرفته شده توسط مشاغل و شرکتها «فرهنگستان زبان و ادب فارسی» و واژه‌ها و معادلهای ساخته و پرداخته شده توسط این نهاد می‌باشد و دستگاههای اجرایی کشور موظفند از بکارگیری اسامی غیرفارسی ممانعت به عمل بیاورند.

طبق نامه باید دستگاههای زیربط مشکلات و پیشنهادات خود را در رابطه با اجرای این قانون به دبیرخانه بفرستند تا در جلسه آتی «شورای هماهنگی  پاسداشت زبان فارسی» بررسی  شده و تصمیم نهایی اتخاذ شود.

قانون ممنوعیت بکارگیری اسامی، عناوین و اصطلاحات بیگانه

‌ماده واحده- به منظور حفظ قوت و اصالت زبان فارسی به عنوان یکی از ارکان هویت ملی ایران و زبان دوم عالم اسلام و معارف و فرهنگ‌اسلامی، دستگاه‌های قانونگذاری، اجرایی و قضایی کشور و سازمان‌ها، شرکت‌ها و موسسات دولتی و کلیه شرکت‌هایی که شمول قوانین و مقررات‌عمومی بر آنها مستلزم ذکر نام است و تمامی شرکت‌ها، سازمان‌ها و نهادهای مذکور در بند (‌د) تبصره (۲۲) قانون برنامه دوم توسعه موظفند از بکار‌بردن کلمات و واژه‌های بیگانه در گزارش‌ها و مکاتبات، سخنرانی‌ها، مصاحبه‌های رسمی خودداری کنند و همچنین استفاده از این واژه‌ها بر روی کلیه‌تولیدات داخلی اعم از بخش‌های دولتی و غیر دولتی که در داخل کشور عرضه می‌شود ممنوع است.

‌تبصره ۱- فرهنگستان زبان و ادب فارسی باید براساس اصول و ضوابط مصوب خود برای واژه‌های مورد نیاز با اولویت واژه‌هایی که کاربرد‌عمومی دارند راسا یا با همکاری مراکز علمی واژه‌گزینی و یا واژه‌سازی کند و هر شش ماه یکبار گزارش فعالیت‌های خود را به کمیسیون ارشاد و هنر‌اسلامی و وسایل ارتباط جمعی و حسب مورد سایر کمیسیون‌های مجلس شورای اسلامی تقدیم نماید.

‌تبصره ۲- واژه‌هایی که فرهنگستان زبان و ادب فارسی وضع معادل فارسی را برای آنها ضروری نمی‌داند و نیز کلماتی که هنوز واژه فارسی معادل‌آنها از سوی فرهنگستان به تصویب نرسیده است از شمول این قانون مستثنی هستند.

‌تبصره ۳- فرهنگستانهای علوم و علوم پزشکی و دستگاه‌های آموزشی و پژوهشی، دانشگاه‌ها و دیگر سازمان‌های علمی و فرهنگی مکلفند در‌زمینه واژه‌گزینی و واژه‌سازی تخصصی اقدام کنند و واژه‌های پیشنهادی خود را به تصویب فرهنگستان زبان و ادب فارسی برسانند.

‌تبصره ۴- در مواردی که فرهنگستان زبان و ادب فارسی در زمینه واژه‌گزینی و واژه‌سازی تخصصی خواستار همکاری دستگاه‌ها و مراکز علمی،‌آموزشی صنعتی و فرهنگی باشد، این دستگاه‌ها و مراکز موظفند با فرهنگستان همکاری کنند.

‌تبصره ۵- کارخانه‌ها، کارگاه‌ها و اماکن تولیدی و خدماتی و تجاری موظفند ظرف مدت دو سال از تاریخ ابلاغ این قانون اسامی تولیدات و ظرف‌مدت یک سال نام اماکن خود را به نامها و واژه‌های غیر بیگانه برگردانند.

‌تبصره ۶- چاپخانه‌ها، مراکز طبع و نشر، روزنامه‌ها و سایر مطبوعات مکلف به رعایت این قانون هستند و در صورت تخلف وزارت فرهنگ و‌ارشاد اسلامی موظف است مطابق تبصره هشتم همین قانون با آنها رفتار کند.

‌تبصره ۷- صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران موظف است از بکارگیری واژه‌های نامانوس بیگانه خودداری کند و ضوابط دستوری زبان فارسی‌معیار را رعایت نماید، سازمان صدا و سیمای جمهوری اسلامی ایران و کلیه دستگاه‌های مذکور در ماده واحده موظفند واژه‌های مصوب فرهنگستان‌زبان و ادب فارسی را پس از ابلاغ در تمامی موارد بکار ببرند.

‌تبصره ۸- تولید و توزیع‌کنندگان کالاها و صاحبان مراکز کسب و پیشه در صورت تخلف از این قانون به ترتیب به مجازات‌های زیر محکوم‌خواهند شد:
‌الف – اخطار کتبی توسط وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
ب – تعویض علایم و نشانه‌ها و تغییر اسامی و عناوین پس از اعلام وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی توسط وزارت کشور یا دستگاه‌های ذیربط با‌هزینه متخلف.
ج – تعطیل موقت محل کار.
‌د – لغو پروانه کار.
‌تبصره ۹- نیروی انتظامی موظف است از نصب و استفاده از علایم به زبان و خط بیگانه
توسط مراکز تولید، توزیع و صنوف جلوگیری نماید.
‌تبصره ۱۰- آیین‌نامه اجرایی این قانون ظرف مدت دو ماه پس از تصویب با پیشنهاد
کمیسیون فرهنگی دولت به تصویب هیات وزیران خواهد‌رسید.

‌تاریخ تصویب ۱۳۷۵٫۹٫۱۴
‌تاریخ تایید شورای نگهبان ۱۳۷۵٫۹٫۲۸

I.N