یکی از معیارهای سنجش میزان توسعه یافتگی یک منطقه ی جغرافیایی وجود کارخانجات سنگین صنعتی در آن منطقه می باشد. توسعه ی صنعتی یک منطقه که بواسطه ی وجود کارخانجات گوناگون صنعتی محقق می گردد از یک سو سبب اشتغالزایی و از سوی دیگر سبب افزایش رفاه ساکنین آن منطقه می گردد. مرکز آمار ایران در سال ۱۳۹۲ هجری شمسی نتایج طرح آمارگیری از کارگاههای صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر را منتشر نمود. مطالعه ی نتایج حاصل از این آمارگیری که توسط یک نهاد رسمی در داخل ایران منتشر شده است نشانگر تبعیضی گسترده در حق مناطق تُرک نشین می باشد. سیستم حاکم در ایران با توزیع نامتوازن توسعه ی صنعتی در داخل ایران از یک سو سبب افزایش رفاه مناطق فارس نشین و به تبع آن اشتغالزایی برای انسان فارس گشته است و از سوی دیگر سبب مهاجرت انسان آزربایجانی به این مناطق گشته و در درازمدت سبب استحاله ی فرهنگی قشری از آزربایجانیان می گردد. بنا به آمار منتشر شده از سوی مرکز آمار ایران تعداد کارخانجات صنعتی موجود در ایران به تفکیک استان ها به شرح ذیل است: (منبع: نتایج طرح آمارگیری از کارگاههای صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر، فصل چهارم، استان ها، سال ۱۳۹۲، سایت مرکز آمار ایران. )

با در نظر گرفتن آمار فوق تفکیک قومی این کارخانجات به شرح ذیل می باشد:

نمودار حاصل از ارقام فوق بدین گونه می باشد:

چنانکه مشاهده می گردد ۷۶% کارخانجات صنعتی با بیش از ده نفر کارکن در مناطق فارس نشین، ۱۵% مناطق تُرک نشین و ۹% در دیگر مناطق می باشد. اما باید توجه داشتن که بخش اعظم این کارخانه ها کارخانجات صنایع سبک می باشد. بنا به آمار منتشر شده از سوی این نهاد تفکیک استانی کارخانجات سنگین با بیش از پانصد نفر کارکن به شرح ذیل است: (منبع: نتایج طرح آمارگیری از کارگاههای صنعتی ده نفر کارکن و بیشتر، فصل چهارم، استان ها، سال ۱۳۹۲، سایت مرکز آمار ایران. )

تفکیک قومی کارخانجات سنگین با در نظر گرفتن آمار فوق به شرح ذیل است:

نمودار حاصل از پراکندگی کارخانجات سنگین بدین صورت است:

چنانکه مشاهده می گردد ۷۰% کارخانجات صنعتی سنگین با بیش از پانصد نفر کارکن در مناطق فارس نشین ۱۹% در مناطق تُرک نشین و ۱۱% نیز در سایر مناطق قرار دارد.

پایان بخش دوم

بابک شاهد- سردبیر سایت آرازنیوز