دوران طلایی درآمد سرانه ایرانی‌ها در سال ۱۳۵۵ است که میزان آن با توجه به قیمت‌های کنونی بیش از ۲۳ میلیون تومان برآورد می‌شود. بنا به گزارش اقتصاد نیوز درآمد سرانه امسال حدود ۳/ ۱۳ میلیون تومان ارزیابی می‌شود.

سایت اقتصاد نیوز در گزارشی به بررسی درآمد سرانه ایرانیان در سال‌های گذشته پرداخته است. در این گزارش با اشاره به یک مقایسه آماری آمده است: «درآمد سرانه ایرانی‌ها باید ۲۵ درصد رشد کند تا به سطح سال ۱۳۹۰ برسد.» اما این ارزیابی تمام واقعیت نیست بنا به این گزارش درآمد سرانه ایرانی‌ها باید “رشدی۷۶ درصدی” داشته باشد تا به “سطح سال ۱۳۵۵” یعنی دو سال پیش از انقلاب ضدسلطنتی برسد.

این گزارش نه بر اساس تحلیل صرف کارشناسان و گمانه‌زنی‌های غیرواقعی اقتصاددانان، بلکه بر اساس آمارهای نهادهای رسمی کشور نگارش شده است. بنا به این گزارش، آمار درآمد ملی از سال ۱۳۳۸ تا ۱۳۹۲ و همچنین آمار جمعیتی ایران از سال ۱۳۴۶ تا کنون وجود دارد و با محاسبه میانگین رشد سالانه جمعیت و تغییرات جمعیتی در سال‌های میان دو سرشماری می‌توان میزان جمعیت را برای هر سال تعیین کرد.

بانک مرکزی در سال گذشته از انتشار میزان درآمد ملی خودداری کرده است به همین دلیل رقم دقیق آن بر این سال نامشخص است.

در این گزارش با استفاده از محاسبات متداول نهادهای رسمی میزان رشد اقتصادی در سال گذشته بطور “خوش‌بینانه” ۳ درصد و در سال کنونی یک درصد در نظر گرفته است. کارشناسان مستقل میزان رشد اقتصادی ایران در سال‌های ۹۳ و ۹۴ را کم‌تر از این ارقام، حتی نزدیک به صفر تخمین زده‌اند.

نسبت رشد اقتصادی، شاخص تورم و میزان جمعیت نشان می‌دهد که در شش دهه اخیر کمترین درآمد سرانه مربوط به شروع آمارگیری یعنی سال ۱۳۳۸ بوده که در آن سال هر ایرانی به طور متوسط بر حسب قیمت‌های کنونی حدود ۳/ ۳ میلیون تومان درآمد داشته است.

گزارش تصریح می‌کند که در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ با افزایش درآمدهای نفتی و توسعه صنعتی در ایران درآمد سرانه شتابی چشم‌گیر داشته و در سال ۱۳۵۵ درآمد سرانه متوسط (بر اساس قیمت‌های کنونی) حدود ۴/ ۲۳ میلیون تومان بوده است.

این بدین معناست که از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۵۵ یعنی در طی ۱۷ سال درآمد سرانه ایرانی‌ها هفت برابر شده است. به عبارتی دیگر درآمد سرانه به‌طور متوسط سالانه ۴۱ درصد رشد داشته است. رشد جمعیتی نیز به‌طور متوسط حدود ۵/ ۹ درصد بوده است.

افزایش اعتصاب‌های کارگری در ایران بیانگر کاهش شدید درآمد سرانه ایرانیان است

اما درآمد ملی ایران از سال ۱۳۵۵ با کاهش روبرو شد. افزایش جمعیت در سال‌های پس از انقلاب، به‌ویژه پس از جنگ میزان درآمد سرانه را بطرز بارزی “کوچک” کرد.

روند “کوچک‌شدن” درآمد سرانه در سال ۱۳۶۷ به کمترین میزان خود یعنی ۱/ ۵ میلیون تومان (بر اساس قیمت‌های کنونی) رسید. در دوران پس از جنگ این میزان به تدریج افزایش یافت و در سال ۱۳۷۶ به میزان ۹/ ۸ میلیون تومان و در سال ۱۳۸۴ به رقم ۶/ ۱۳ میلیون تومان رسید.

به‌رغم افزایش درآمدهای نفتی در نیمه دوم دهه ۸۰ رشد درآمد سرانه در بالاترین سطح خود مربوط به سال ۱۳۹۰ است که رقم محاسبه‌شده حدود ۶/ ۱۶ میلیون تومان است. پس از آن باز درآمد سرانه سیری نزولی را طی کرده است. بنا به این گزارش با توجه به پیامد تحریم و کاهش بهای نفت “بعید است که میزان درآمد سرانه از ۳/ ۱۳ میلیون تومان فراتر رود.”

در نتیجه‌گیری اجمالی گزارش تصریح شده است که برای بازگشت به “عصر طلایی” سال ۱۳۵۵ باید درآمد سرانه ایرانی ۷۶ درصد رشد بکند.

دویچه وله