وبسایت آلمانی‌زبان -اشپیگل آنلاین- (SPIEGEL ONLINE) در گزارشی می‌گوید پوتین و نهادهای دولت او در متهم ساختن ترکیه به خرید نفت از داعش دلیل و مدرکی در دست ندارند. فرمانده ارتش روسیه روز پنجشنبه برای اثبات اتهام‌های پوتین تصاویری را ارائه کرد که اشپیگل آنلاین می‌گوید هیچیک از آن‌ها ارتباطی با ادعاهای چهارگانه پوتین علیه ترکیه ندارند.

پوتین روز پنجشنبه (۳ دسامبر ۲۰۱۵) ادعا کرد که ترکیه به این دلیل جت روسی را سرنگون کرد تا از حرکت محموله قاچاق نفت داعش به ترکیه حفاظت کند.

اشپیگل آنلاین در گزارش روز پنجشنبه،‌ سوم دسامبر خود نوشت:‌ مناقشه میان ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور روسیه و رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه، یک هفته پس از ساقط شدن سوخوی۲۴ روسیه نه تنها هنوز برطرف نشده،‌ بلکه فرماندهان نظامی روسیه با ارائه تصاویر ماهواره‌ای بر ادعاهای پوتین علیه ترکیه پافشاری می‌کنند.

پوتین علیه ترکیه این اتهام‌‌ها را مطرح می‌کند:

• گروه داعش در «مقیاس صنعتی» نفت به ترکیه صادر می‌کند.
• شخص اردوغان در تجارت نفت با داعش ذینفع است.
• ترکیه به این دلیل جت روسی را سرنگون کرد تا از حرکت محموله‌های قاچاق نفت داعش به ترکیه حفاظت کند.
• محموله‌های نفتی داعش از شهر سوری «اعزاز» در شمال حلب و نزدیکی مرز ترکیه وارد ترکیه شده و از آنجا به بندر «اسکندرون» و «دورت‌یول» می‌رسد.

فرمانده ارتش روسیه روز پنجشنبه برای اثبات این ادعاها تصاویری را برای رسانه‌ها در مسکو ارائه کرد که هیچیک از آن‌ها ارتباطی با ادعاهای  چهارگانه پوتین نداشتند.

به نوشته «اشپیگل آنلاین» مقام‌های نظامی روسیه روز پنجشنبه دو تصویر ماهواره‌ای نزدیک به‌هم نشان دادند که ۱۴ نوامبر ثبت شده‌اند. نخستین تصویر، ترافیکی از خودروهای سنگین به طول یازده کیلومتر را در جنوب شرق شهر «سیلوپی» نشان می‌دهد. «سیلوپی» در  استان شیرناک،‌ واقع در جنوب شرق ترکیه و نزدیک مرز عراق قرار دارد.

تصویر دوم به شهر «زاخو» مربوط می‌شود که در همان نزدیکی شهر «سیلوپی» و در داخل کردستان عراق است.

 نگاهی به تصاویر ارائه شده از سوی فرماندهان نظامی روسیه نشان می‌دهد:

مکان‌هایی که در این تصاویر ماهواره‌ای نشان داده شدند در ۵۰۰ کیلومتری محلی قرار دارند که سوخوی۲۴ روسیه توسط جنگنده‌های ترکیه هدف قرار گرفت. بنابراین نمی‌توانند با این ادعای روسیه ارتباط داشته باشند که جنگنده روسیه برای حفاظت از حرکت محموله‌های نفت داعش به سوی ترکیه سرنگون شده است.

•  علاوه بر این مناطق اشاره شده در تصاویر ماهواره‌ای روس‌ها، از سوی داعش کنترل نمی‌شود. شهر سیلوپی در استان شیرناک ترکیه قرار دارد و شهر «زاخو» نیز در داخل عراق و در قلمرو اقلیم کردستان عراق و زیر کنترل پیشمرگان کرد عراقی است که دشمن داعش هستند.
•  دو تصویر دیگر ارائه شده توسط مقام‌های نظامی روسیه که زمان و مکان ثبت را بر روی خود دارند، در ۱۸ اکتبر ۲۰۱۵ شهر دیرالزور در شرق سوریه را نشان می‌دهند. این منطقه نیز از محل سقوط جت روسی بسیار دور است.
•  بنابر گفته مقام‌های نظامی روسیه در این تصاویر ۳۹۰ تانکر نفتکش دیده می‌شود. اگر این ادعا درست باشد این پرسش مطرح می‌شود که این نفتکش‌ها به چه گروهی تعلق دارند و مقصد آنها کجاست؟

اشپیگل‌آنلاین نوشته است، این دو پرسش بسیار مهم هستند زیرا مدت‌هاست که همگان می‌دانند منابع نفتی دیرالزور واقع در شرق سوریه زیر کنترل داعش است. داعش نفت حاصل از منابع این منطقه را به تجار عراقی و سوری می‌فروشد و  این تجار که هیچیک ارتباطی با داعش ندارند، نفت خریداری‌شده را در گستره‌ی وسیعی، قبل از همه در داخل سوریه و عراق توزیع می‌کنند.

بر این اساس می‌توان گفت که نفتکش‌های ثبت‌شده‌ در تصاویر ماهواره‌ای روس‌ها، به همین تجار نفت تعلق دارند. حتی اگر  این حقیقت داشته باشد که تانکرهای نفتکش در همین منطقه کویری نفت بارگیری کنند باز هم به معنای آن نیست که این محموله‌ها راهی ترکیه می‌شوند.

کوتاه سخن آنکه تصاویر ماهواره‌ای روس‌ها دربرگیرنده خیلی چیزها هستند اما ابدا سند و مدرکی در اثبات ادعاهای آنها در مورد ترکیه به شمار نمی‌روند.

اشپیگل‌آنلاین در ادامه گزارش خود آورده است، اتهام‌های پوتین علیه ترکیه بر دو پیشداوری خیلی مشهور و محبوب در باره منطقه خاورمیانه استوار هستند: اول آنکه در خارومیانه همه‌چیز با نفت ارتباط دارد. دوم این که از این رجب طیب اردوغان هر چی بگی برمی‌آید. اما این داوری‌ها تا چه میزان از حقیقت برخوردار است؟ یک مرور کلی‌:

دولت ترکیه چه موضعی در برابر داعش دارد؟

دولت ترکیه در بهترین حالت رفتاری دوسویه با داعش دارد. دولت ترکیه با هواداران داعش در این کشور برخورد نمی‌کند و تا حدود زیادی آنها را آزاد گذاشته است. اما اینکه آنکارا از داعش پشتیبانی می‌کند، پرسش‌برانگیز است. شواهدی برای اثبات این ادعا وجود ندارد. یک چیز اما مسلم است: جنگ علیه داعش، اولویت اردوغان نیست.

دولت روسیه در برابر داعش چه موضعی دارد؟

اولویت مسکو در سوریه حفظ قدرت بشار اسد است. فعالیت نظامی روسیه در سوریه علیه مخالفان غیر داعش بشار اسد است زیرا خطر این شورشیان علیه رژیم اسد بسیار بیشتر از داعش است.  گروه‌های شورشی غیرداعش که عموما در شمال و غرب سوریه هستند، خود نیز با داعش در حال جنگ هستند.

آیا در سوریه مسئله فقط بر سر نفت است؟

نه. بر خلاف عراق، منابع نفت و گاز سوریه اندک است. درآمدهای نفتی نیز تنها بخش کوچکی از درآمدهای گروه داعش را تشکیل می‌دهد.

نفت داعش را چه کسانی می‌خرند؟

تقریبا همه طرف‌های عراقی و سوری درگیر در جنگ از طریق دلال‌ها از نفت داعش خریداری می‌کنند. عقیده و ایدئولوژی در این مورد جایگاه ثانوی دارد. مسئله بر سر تجارت و تامین سوخت است. قاچاقچیان ترک نیز  در نواحی مرزی در این کار ذینفع هستند. دولت ترکیه تلاش می‌کند که آنها را ردیابی کرده و مانع از کارشان شود.

تنها یک طرف درگیر در جنگ داخلی سوریه است که در «مقیاس صنعتی» از داعش نفت می‌خرد: رژیم بشار اسد. سهم اصلی نفت و گاز داعش توسط رژیم اسد خریداری می‌شود. تاسیسات تولید برق مناطق تحت کنترل بشار اسد به این نفت و گاز وابسته است.

چرا آمریکا تجارت نفت از سوی داعش را متوقف نمی‌کند؟

بزرگترین مشکل آن است که در خرید و فروش نفت و گاز داعش، بیش از همه غیرنظامیان مشارکت دارند: کارگران،‌ مهندسان، ‌راننده‌های نفتکش‌ها، دلالان و تجار، که نفت تنها امکان تامین زندگی خانواده‌های آنها در این دو کشور جنگ‌زده است. در میان این همه افراد درگیر در این تجارت، وابستگان داعش تنها در  گره‌گاهها آنهم کاملا پنهان و مخفی حضور دارند.

هدف پوتین از طرح ادعا علیه ترکیه چیست؟

اشپیگل آنلاین در پایان گزارش خود می‌نویسد: ادعاهای پوتین علیه ترکیه کارزار تبلیعاتی برای لاپوشانی این حقیقت است که دولت او تاکنون علیه داعش هیچ کاری انجام نداده است. جنگنده‌های روسیه به جای داعش، مواضع نیروهایی را بمباران می‌کنند که علیه داعش می‌جنگند. ارتش روسیه در سوریه از رژیمی پشتیبانی می‌کند که در «مقیاس صنعتی» از داعش نفت و گاز خریداری می‌کند.

منبع:
سایت ایران امروز