مدارس تاریخی طب، 22 بهمن و هدایت اورمیه که نشان دهنده تاریخ فرهنگ و ادب و علم آموزی این شهر کهن بوده، امروز گرفتار حصارهایی هستند که معرفی آنها را با مشکل مواجه کرده است.

مدارس تاریخی اورمیه که نماد فرهنگ و ادب و علم آموزی مردمان این دیار هستند، امروز با وجود معماری فاخر و زیبایی منحصر بفرد شان اسیر بی تدبیری ها شده و در حاشیه امن کم توجهی مسئولان در حال فراموش شدن هستند.

مدرسه هدایت در 2 یا 3 سال گذشته مرمت و بازسازی شد، ولی چشم مردم و گردشگران تاکنون به جمال این مدرسه که در منطقه مرکزی اورمیه و پشت مسجد تاریخی سردار و همجوار با مسجد تاریخی مناره اورمیه است، باز نشد.مدرسه 22 بهمن اورمیه نیز واقع در تقاطع خیام شمالی و خیابان امام که مقرر بود بازسازی و به موزه معلم اورمیه تبدیل شود هنوز با گذشت چند سال در حال مرمت و بازسازی بوده که با توجه به روند کند اقدامات انجام شده مشخص نیست این موزه آیا راه اندازی می شود یا خیر؟

مدرسه طب اورمیه نیز واقع در خیابان دانش در جوار مدرسه قدیمی لعیای اورمیه هم بدون اینکه اقدامات مرمتی در آن انجام شود به فراخور نیاز و حسب مورد به یکی از نهادهای وابسته به آموزش و پرورش واگذار شده و بعد از مدتی استفاده تخلیه و دوباره سوت و کور می شود.

مدرسه هدایت، 22 بهمن، طب اورمیه تقریبا در همه مواقع بسته بوده و حتی در ایام عید نوروز  یا تعطیلات تابستانه نیز مردم موفق به بازدید از این مجموعه ها نمی شوند، حتی به جرات می توان گفت اکثر مردم خود اورمیه هم موفق به بازدید از این بناهای تاریخی نشده اند.

خبرنگار مهر برای پیگیری موضوعدر پی مصاحبه با مسئولان آموزش و پرورش بر آمد ولی این نهاد حاضر به پاسخگویی نشد، این در حالی است که میراث فرهنگی بعنوان متولی اصلی معرفی آثار تاریخی باید ضمن هماهنگی با آموزش و پرورش به عنوان مالک بناها نسبت به معرفی این آثار اقدامات لازم را انجام دهد.

کمبود اعتبارات مانع اصلی تملک باتهای قدیمی و تاریخی

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در گفتگو با خبرنگار مهر، با بیان اینکه کمبود اعتبارات مانع اصلی تملک بافتهای قدیمی و تاریخی سطح شهر است، افزود: عدم تخصیص اعتبارات، ابداع و انجام کارهای فاخر را از میراث فرهنگی سلب کرده است.

جعفر ذوالفقاری در خصوص مدرسه هدایت اورمیه و دلایل عدم تبدیل این مدسه به دانشکده هنر یا آماده سازی برای بازدید گردشگران، اظهار داشت: این بنا به دلیل دارا بودن شاخصه های میراث فرهنگی توسط وزارت مسکن و شهرسازی خریداری و به زودی در اختیار میراث فرهنگی قرار می گیرد.

وی با اشاره به اینکه همچنین کمبود اعتبارات دلیل اصلی نیمه کاره ماندن بحث مرمت ساختمان مدرسه تاریخی 22 بهمن اورمیه شده است، ادامه داد: در صورت تامین اعتبارات لازم مرمت این بنا امسال اجرایی و برای راه اندازی موزه معلم در اختیار آموزش و پرورش قرار می گیرد.

مدیر کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری آذربایجان غربی در خصوص راه اندازی موزه طب اسلامی در ساختمان اولین دانشکده طب ایران واقع در محوطه پردیس شهر دانشگاه اورمیه نیز اعلام کرد: این بنای قدیمی استحکام لازم برای راه اندازی موزه نداشته و نیازمند مقاوم سازی و مرمت اساسی و پایه ای است ولی اعتبار لازم برای انجام این طرح را نداریم.

ذوالفقاری با اشاره به سست بودن بنیان های اعتباری میراث فرهنگی آذربایجان غربی، و بی خیالی برخی مسئولان نسبت به تخصیص اعتبارات کافی برای حفظ و معرفی بناهای تاریخی و میراث فرهنگی استان، ادامه داد: تملک تدریجی بافتهای تاریخی شهر از برنامه های اصلی این نهاد محسوب ولی اعتبار نداریم.مدرسه هدایت اورمیه در خیابان امام کوچه شیشه گرخانه تقاطع کوچه امیر نظمی واقع شده، این بنا مربوط به دوران قاجاربوده و قدمت بنا در حدود 130 سال است.

این ساختمان در زمان احداث به خوانین و مقربین شاهان قاجار تعلق داشت و طبق اسناد و مدارک خاندان اعزازالدوله اولین مالکین این ساختمان بودند. این بنا ابتدا از خانه های اشرافی شهر اورمیه به شمار می رفت که با توجه به تخریب کتیبه های آن نام معمار بنا مشخص نیست و سپس به مدرسه تبدیل شد و بعد از انقلاب با نام مدرسه هدایت فعالیت داشت.

مدرسه طب اورمیه در بخش مرکزی كوچه ارک تقاطع کوچه صدر قرار گرفته، اين بنا متعلق به دوره قاچار است، اين بنا اولين ساختمان طب ايران است كه در آذربايجان غربي به بقاي آن اشاره شده است. قسمت هایی از این ساختمان در اثر بمباران هوايي دشمن بعثي عراق در زمان جنگ ايران و عراق تخريب شده و کاملا از بين رفته و قسمتي از زيرزمين اين بنا به علت نشست كف با تير هاي چوبي كف طبقه همكف به صورت شمع بندي پايه مهار شده است .

اين بنا قبل از انقلاب مورد سفيد كاري و مرمت داخلي قرار گرفته و در سال هاي اخير سقف آن كه شيرواني است، تعمير و تعويض قطعات فرسوده انجام شده است. مدرسه چمران نیز یکی دیگر مدارس قدیمی اورمیه محسوب می شود که بنای آن متعلق به دوره پهلوی و در سال 1304 بنا شده است.

معماری بسيار جالب اثر  بيانگر تبهر معماران بوده و اجرای ماهرانه آجر کاری جداره خارجی بنا از ویژگی های بارز این اثر ارزشمند است که  هم اکنون به عنوان مرکز آموزشی (دبیرستان پسرانه) مورد استفاده قرار می گیرد.مدرسه 22 بهمن اورمیه نیز متعلق به دوره اوايل پهلوی بوده، مدارسي كه میسيونرهاي امريكائي قبل از جنگ جهاني اول ساخته بودند در جنگ جهاني اول منحل شد كه ساختمان 22 بهمن نيز از آن جمله بود.

در سال 1303 در محل اين مدرسه دبيرستان 3كلاسه تاسيس و تا سال 1312 دایر بود در همين سال رضا شاه همه اين مدارس را خریداری و اين مدرسه هم جز آن تعداد بود كه دبيرستان رضا شاه كبير ناميده شد بعد از انقلاب بنام سليم اميني تغيير يافته و در حال حاضر به نام دبستان 22 بهمن شناخته می شود.