تاریخ کاریکاتوری استعمارگران
کاظم خان قوشچی از قهرمانان ملی آزربایجان است که کمتر شناخته شده و این ناشناخته ماندن وی نیز دلیل روشنی دارد. کاظم خان در سال ۱۲۴۶ هجری شمسی برابر با ۱۸۶۷ میلادی در محال انزل اورمیه به دنیا آمد. وی در ابتدا یک قهوه‌چی بود و از اداره کردن یک قهوه‌خانه در اورمیه به امرار معاش می‌پرداخت. در سال‌هایی که ارتش تزار روسیه آزربایجان را اشغال کرده بود؛ کاظم خان با تشکیل گروهی مسلح از جوانان غیور آزربایجان برایمبارزه با اشغالگران قیام نمود.
اولین نبرد با روس‌ها در سال ۱۹۰۹ میلادی روی داد و بعد از آنکه روستای قوشچی از سوی قشون روس به توپ بسته شد کاظم‌خان به سوی قلعه‌ی قیرخلار پناه برد. ورود کاظم‌خان به قیرخلار قالاسی همزمان با شروع سال‌ها مقاومت وی و یارانش شد. کاظم‌خان قوشچی همچنان در برابر قشون روس ایستادگی کرد تا اینکه در سال ۱۹۱۷ که در روسیه انقلاب سوسیالیستی روی داد و ارتش تزار ناچار به بازگشت به مرزهای خود گردید. گفته می‌شود روس‌ها در آن زمان با تجهیز و تحریک ارامنه علیه نهضت قوشچی موجبات فجایع جیلولوق شدند.
تروریسم ارمنی با حمایت روس‌ها به سوی شهر اورمیه روانه گشته و کشتار مردم ترک مسلمان پرداخت و پس از آن به سوی روستای عسگرآباد حمله‌ور گردید. اما اهالی این روستا جانانه در برابر تروریسم ارمنی مقاومت کرده و آنها را ناکام گذاشتند. قشون جانی ارمنی بعد از آن به سوی چهریق و قوشچی حرکت می‌کنند که در برابر آن کاظم‌خان با تشکیل دسته‌ای از جوانان روستاهای بویداش، گؤیرچین، قالقاچی و دیگر روستاها قشونی بالغ بر ۳۰۰ سوار جوان آزربایجانی را گرد می‌آورد. وی در مبارزه با ارامنه ضربات جدی بر آنها وارد می‌کند؛ اما سال بعد ارامنه بار دیگر شهرهای اورمیه و سلماس را مورد حمله‌ی وحشیانه‌ی خود قرار داده و ۱۵۰ هزار نفر از مردم ترک مسلمان را به صورت ددمنشانه‌ای به قتل می‌رسانند. آمده است که در آن اثنا کاظم‌خان توانسته بود گروهی از مردم را به قلعه برده و از جانیان ارمنی در امان نگه دارد. در طول ۶ سال پناهندگی در قلعه‌ی قیرخلار نهضت کاظم خان توانست قایق‌هایی ساخته و مردم را از ساحل غربی دریاچه‌ی اورمیه به ساحل شرقی آن و شهر تبریز رهنمون سازد. گذشته از آن وی توانست تا با برقرای ارتباط با عثمانی از آنها سلاح و غذا دریافت کند. بعد از آنکه تب و تاب جنگ جهانی اول پایین آمد و ارتش ترکیه مجبور به عقب‌نشینی شد؛ کردها به سرکردگی اسماعیل سیمیتقو شروع به تاخت و تاز در شهرها و روستاهای آزربایجان کرده و به کشتار و غارت مردم بیگناه آزربایجان پرداختند. سیمیتقو رئیس عشیره‌ی شکاک بود که از تضعیف دولت قاجار و عقب‌گرد نیروهای ترکیه و همچنین وحشت مردم ترک غرب آزربایجان از کشتار و قتل عام ارامنه استفاده و راه را برای جنایت‌های خود هموار دیدهبود.
کاظم‌خان قوشچی حتی با اینکه کمک نیروهای رضاخان برای سرکوب قشون آدمکش و غارتگر سیمیتقو قبول کرد توانست هجوم تروریسم کرد را نیز از سر بگذراند؛ اما هیچگاه پهلوی را برسمیت نشناخت و همواره به پادشاهی احمد شاه و سلسله قاجار وفادار بود.
بعد از آن مقاومت‌ها قلعه‌ی قیرخلار به نام کاظیم‌خان داشی معروف شد و مردم از رشادت‌ها و شجاعت‌های وی در سال‌ها مقاومت در برابر دشمنان وطن شعرها و افسانه‌ها ساختند. اما چرا کاظم‌خان با این همه دلاوری و سال‌ها مقاومت در برابر هجوم دشمنان وطن، برای بسیاری از ما ناشناخته است؟ من معتقدم که ملتی که تاریخ خود را خود ننویسد، تاریخش را دیگران کج و معوج خواهند نوشت. ما ترکهای آزربایجان جنوبی نیز بمانند یک مستعمره‌ای که هیچ اختیاری از خود ندارد تاریخمان را نیز کاریکاتوروار به خوردمان داده‌اند.
ابراهیم نفیسی
جمعه سوم مهرماه ۱۳۹۴
