دیلیبیست: خاندانی مشکوک پشت سر لابی ایران
دیلی بیست در گزارشی بلند، به بررسی نقش خانواده نمازی در تشکیل نایاک، شکلگیری توافق هستهای و همچنین ارتباطهای مالی در زیر چتر خاندان هاشمی و نحوه کنترل مسائل مرتبط به حقوق بشر در ایران پرداخته است.
به گزارش خودنویس سایت معتبر دیلیبیست روز گذشته در گزارشی بلند و بالای ۵۰۰۰ کلمه، به بررسی عملکرد یک خانواده کمتر شناخته شده برای آمریکاییها پرداخت. خانواده نمازی مورد اشاره در این گزارش، از مجموعه افرادی شکل گرفته که توانستهاند در روابط اقتصادی با جمهوری اسلامی، تلاش برای شکل گیری نوعی جامعه مدنی مورد نظر سید محمد خاتمی و نیز تاسیس نایاک موثر باشند.
در این گزارش به پیشینهی خانواده نمازی اشاره کوتاهی شده، و آن هم استانداری محمد باقر نمازی در دوران شاه در خوزستان است، زمانی که واقعه سینما رکس در آن اتفاق افتاد. این گزارش اما نمیگوید که آیا این خانواده نمازی، با نمازیهای شهر شیراز که موسس بیمارستان نمازی و موقوفه نمازی بودهاند، ارتباطی دارند یا نه؟
بر پایه نوشته دیلی بیست، سر سلسلهی این بخش از خانوادهی نمازی، یعنی محمد باقر چهار سال بعد از انقلاب از ایران به آمریکا رفت و فرزندانش بابک و سیامک، بعدها با تشکیل شرکت آتیه بهار به ایران بازگشتند. موسسان آتیه بهار، بیژن خواجهپور خویی و پری نمازی، برادرزادهی محمد باقر بودند که بعد از بازگشت به ایران در سال ۱۳۷۲ و در دوران ریاست جمهوری هاشمی رفسنجانی وارد کارزار اقتصادی شدند.
بر اساس نوشته دیلی بیست، آتیه بهار به عنوان یک موسسه مشورتی، رابط بسیاری از شرکتهای بینالمللی با ایران بوده است.
از سوی دیگر، محمد باقر نمازی در دوران ریاست جمهوری دید محمد خاتمی، با کمک یکی از معاونین وزرا یعنی دکتر حسین ملک افضلی اردکانی که به خاندان خاتمی نزدیک بود، اقدام به تاسیس موسسه غیردولتی همیاران غدا کرد که از سوی خیلیها، به عنوان موسسهای به ظاهر غیر دولتی ولی در باطن مرتبط با دولت شناخته میشد.
اما مساله راهاندازی نایاک و ارتباط سیامک نمازی با تریتا پارسی که شهروند سوئد بود، بخش ویژهای از این گزارش را به خود اختصاص میدهد، جایی که این دو در سال ۱۳۷۸ و در کنفرانسی در قبرس، طرح و بنای یک نهاد که کارش ایجاد ارتباط میان مردمان ایران و آمریکا باشد را شروع میکنند که نهایتا دو سال به تاسیس نایاک منتهی میشود. پارسی هم که دانشجوی دکترا در دانشگاه جانز هاپکینز بود، بعدها دستیار باب نی، یکی از نمایندگان جناح راست کنگره شد که به واسطه ارتباط با پرونده فساد مالی، دیگر نامی از نماینده کنگره برده نمیشود.
نویسنده گزارش ادعا میکند که تریتا پارسی گزارشهایی را برای آتیهبهار تهیه میکرد و بابتش مزد هم می گرفت، اما هیچگاه در این باره سخنی نگفت، بهویژه وقتی که بیژن خواجهپور در سال ۸۸ دستگیر شد و پارسی بدون اشاره به رابطه کاری و مالی از او دفاع کرد.
این گزارش میافزاید که نایاک با وجود داشتن تنها ۵۰۰۰ عضو، خود را سخنگوی ایرانیان ساکن آمریکا میخواند، در حالی که این رقم تنها ۱٪ آمریکاییهای ایرانیتبار را در بر میگیرد.
مساله مهم دیگر مورد اشاره، نفوذ افراد نزدیک به آتیه بهار و نایاک در مجموعههای مربوط به دولت آمریکا است، تا جایی که رضا مرعشی که زمانی کارمند آتیه بهار بوده، به وزارت خارجه آمریکا رفت و سحر نوروززاده، گزارش نویس نایاک، عضو شورای امنیت ملی کاخ سفید شد.
بنا بر گزارش دیلی بیست، نایاک، مخالف تامین گروههای مدافع حقوق بشر و مستند ساز حقوق بشری بود که آنها را «برانداز» میدانست. در همین رابطه از هادی قائمی که زمانی از طرف نایاک به ایران رفته بود نام برده شده است. هادی قائمی چند سال به دیدهبان حقوق بشر رفت و بعدها کمپین بینالمللی حقوق بشر در ایران را تاسیس کرد.
همچنین این مجموعه همزمان با نمازیها برای حذف افرادی از لیست مهمانان صدای آمریکا تلاش کرد. بعدها یکی از افراد نزدیک به این مجموعه که در تهران کارمند آتیهبهار بود، به سردبیری صدای آمریکا رسید.
خودنویس ترجمه کامل این گزارش را در چند قسمت منتشر میکند.
قسمت اول:
دستیابی به توافق هستهای میان جمهوری اسلامی و قدرتهای بزرگ در وین، تنها یک پیروزی برای جمهوری اسلامی نبود که برنامه هستهایاش مشروعیتی بینالمللی مییافت، که موفقیتی بود برای یک لابی در آمریکا که آرام آرام سر بر میآورد و مدتها به دنبال ایجاد روابط حسنه میان ایران و آمریکا بوده و حالا به دنبال استفاده از این اهرم برای بهبود رابطه است.
این لابی ایرانی که تحت عنوان شورای ملی آمریکاییهای ایرانیتبار یا نایاک شناخته میشود، تبدیل به همدست و موتلف سرسخت کاخ سفید برای قالب کردن «برجام» و توافق هستهای شده است. در حالی که نایاک (با پیاده نظام خود) آگهی خریده ودر جلساتی در کنگره حاضر شده تا توافق هستهای را به نمایندگان بقبولاند، اما این تلاشهای سیاسی در جهت منافع خانوادهای کمتر شناخته شده نمازی هم هست که نقشی کلیدی در شکلگیری نایاک داشتهاند.
خانواده نمازی برای رسانههای آمریکایی چندان شناخته شده نیست، و این خانواده به ندرت سخنگوی اهدافش بوده. دیلی بیست تلاش بسیاری کرد تا با اعضای این خانواده برای گرفتن نظر از ایشان برای این گزارش ارتباط برقرار کند آما آنها با تندی و تهدید به اقدام حقوقی به دیلی بیست پاسخ گفتند. با این حال، خاندان نمازی را میتوان تجسم کاملی از سیاست و قدرت در ایران، حداقل در میان مجموعههای ایرانی خارج از کشور دانست. افراد نزدیک به خانواده نمازی، آنها را تاجرانی سختکوش و زرنگ و فاقد نگاه ایدئولوژیک میخوانند که به دنبال معامله با غرب هستند و آزادیهای غرب و ملزومات سیاسی آن هم لذت بسیاری میبرند و البته به خوبی حواسشان هم هست که روی یک گسل میان معامله با یک رژیم دیکتاتوری و بیرون افتادن از همه معاملات در حرکت بودهاند. آنها گرچه در جهت صحیح و درست قوانین بینالمللی حرکت کردهاند، ولی همیشه در راستای منافع سیاسی جمهوری اسلامی باقی ماندهاند.
ادامه دارد…