به گزارش خبرگزاری تسنیم از اورمیه، روند کاهش آب دریاچه اورمیه از دو دهه اخیر آغاز شده است این روند از سال 86 به این سو چنان شتاب گرفت که در طول شش سال به یک بحران بزرگ زیست محیطی و حتی اجتماعی بدل شده است.

کارشناسان درارتباط با خشکیدگی آب این دریاچه دو عامل بشر و طبیعت را موثر و مقصر عنوان کرده و سدسازی‌های متعدد، حفر بی رویه چاه‌های آب و آبیاری غیر اصولی دشت‌های پیرامون و عدم صرفه جویی را به عنوان عوامل بشری و کاهش بارندگی و افزایش دمای محیط را از عوامل طبیعی موثر در ایجاد بحران کنونی دانسته‌اند.سال‌هاست که کم آبی دریاچه اورمیه مورد توجه کارشناسان و مسئولان آذربایجان غربی و منطقه شمال غرب کشور قرار گرفته است و برای پیشگیری از خشکیدگی آن، جلسات مکرر کارشناسی در سطوح مختلف برگزار شده حتی همایش های متعدد برای بررسی ابعاد مختلف این بحران به کرّات برگزار شده است که همایش بین المللی دریاچه اورمیه در سال 91 فقط یک نمونه از آنها است.

جمع‌آوری تجربه‌ها و راهکارهای اساتید و کارشناسان بین‌المللی در قالب چنین همایش‌هایی به انجام رسیده است.انتقال آب از حوضه‌های دیگر به حوضه آبخیز دریاچه اورمیه و در نهایت به خود دریاچه یک راهبرد اساسی برای جلوگیری از از خشک‌شدن زودهنگام این دریاچه در دولت‌های نهم و دهم در دستور کار قرار گرفت.

در این میان خشک شدن دریاچه اورمیه آثار زیان‌بار فراوانی در زندگی عادی مردم منطقه، کشاورزی، صنعت و محیط زیست در استان‌های پیرامون دارد که برای در جریان قرار گرفتن چگونگی سرانجام وعده‌های داده شده توسط دولت‌های نهم و دهم و برنامه‌های دولت یازدهم برای حل بحران دریاچه اورمیه به سراغ تعدادی از نمایندگان مردم شهرهای مختلف آذربایجان غربی در مجلس رفته ایم.

تبعات بحران دریاچه اورمیه منطقه وسیعی از کشور را در بر می‌گیرد

علیپور نماینده مردم ماکو در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم در اورمیه می گوید: این بحران زیست محیطی با تبخیر آب این دریاچه و خشکی آن پایان نمی‌پذیرد و تبعاتی بعد از آن، منطقه وسیعی از کشور ایران و برخی از شهرهای کشورهای هم مرز با شمال‌غرب کشور را در بر می‌گیرد.

وی معتقد است: آثار زیان‌بار بحران دریاچه اورمیه مسئله‌ای نیست که درک تبعات آن در ذهن و افکار عمومی نگنجد و نیاز به مباحث کارشناسی داشته باشد، هر فردی می‌تواند از این فاجعه دریابد که از این دریاچه بعد از خشکیدگی تلی از نمک بر جای خواهد ماند و از آنجایی که مسیر وزش باد در این منطقه از غرب به شرق است سونامی نمک تا مرکز کشور را فرا خواهد گرفت .

سونامی نمک دریاچه حیات بشر را تهدید می‌کند

حجت‌الاسلام روح‌الله بیگی نماینده مردم میاندوآب، شاهین دژ و تکاب در مجلس شورای اسلامی نیز در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم بر همین سونامی نمکین اشاره دارد و می گوید: این طوفان نمک حیات بشر و سلامت انسان‌ها را تهدید می‌کند و مشکلات عدیده‌ای درمورد سلامت ساکنان منطقه به وجود می‌آورد.

این نماینده مجلس شورای اسلامی، بیکاری را دومین تهدید خشک شدن دریاچه اورمیه عنوان کرده و ادامه می‌دهد: هم اکنون بسیاری از کشاورزان این استان با مشکل کم‌آبی و بی‌آبی مواجه هستند و در صورت ادامه‌یافتن وضعیت موجود، استان‌های همجوار نیز گریبان‌گیر این مشکل شده و بیکاری بسیاری از کشاورزان منطقه را به همراه دارد.

عیسی زاده دیگر نماینده مردم میاندوآب، شاهین دژ و تکاب نیز با استناد به برآورد کارشناسان، این دریاچه را نیازمند 800 میلیارد متر مکعب آب می‌داند بنابراین می گوید: با سرازیر شدن این مقدار آب به دریاچه باز مشکل آن به طور کامل حل نمی‌شود چرا که غلظت نمک و تبخیر زود هنگام آب این دریاچه دو عامل مهم هستند که مقدار 400 میلیارد متر مکعب از آب واریز شده به آن خیلی زود از دست می‌رود.

انتقال آب از دو رود ارس و زاب که یکی در شمال استان و دیگری در جنوب آذربایجان‌غربی قرار دارد به عنوان راهکارهای عملیاتی برای کاهش سرعت خشک شدن آب دریاچه اورمیه مطرح شده است که هر دو طرح با چالش‌های جدی در هنگام اجرا مواجه شده است.

تاکنون تقابل نمایندگان شهرهای مختلف در استان‌های پیرامون دریاچه اورمیه به رغم نشان‌دادن حساسیت موضوع منتج به راهکاری سریع برای انتقال آب به دریاچه نیمه جان اورمیه نشده است.

انتقال آب از ارس به دریاچه اورمیه نتیجه ای ندارد

رسول خضری نماینده مردم سردشت و پیرانشهر در مجلس شورای اسلامی هم در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم به زوایای دیگری از عدم توفیق راهکارهای دولت های نهم و دهم در انتقال آب به دریاچه سخن به میان آورده و می‌گوید: عنصر زمان برای نجات دریاچه اورمیه از بحران کنونی حائز اهمیت ویژه‌ای است که مورد غفلت دولتمردان قرار گرفته و همزمان شاهد هستیم علاوه بر اینکه طولانی بودن مسیرانتقال آب از رودخانه ارس به این دریاچه سبب صرف هزینه و وقت زیادی بوده و اراده بر این است که آب انتقالی در این مسیر به مصارفی دیگر برسد بنابراین روشن است که انتقال آب از ارس به دریاچه اورمیه نتیجه ای در پی ندارد.

به گفته وی اعتباری که صرف هزینه انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه اورمیه می‌شود چندین برابر هزینه‌ای‌ است که برای انتقال آب از رودخانه زاب شده و همین موضوع مخالفت نمایندگان مردم استان آذربایجان‌غربی را تشدید کرده است.

رسول خضری می گوید: اعتباری بالغ بر 36 میلیارد تومان در بودجه سال 92 جهت انتقال آب از رودخانه ارس و از مسیر آذربایجان شرقی به دریاچه اورمیه اختصاص یافته و این در حالی است که تامین هزینه انتقال آب از مسیر آذربایجان غربی از طریق اوراق مشارکت پیش بینی شده که عملا این به معنی فقدان تامین اعتبار و پوچ بودن راهکار اعلام شده است.

تنها راه نجات دریاچه اورمیه واریز شدن آب از مسیر آذربایجان غربی است

نادر قاضی پور یکی از سه نماینده مردم اورمیه در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با خبرنگار تسنیم اظهارات خود را مستند به مطالعات وزارت نیرو اعلام کرده و می‌گوید: هدایت آب رود ارس به دریاچه از دو راه ممکن است که یکی از راه آذربایجان غربی که با طی مسیر پلدشت، خوی و سلماس مستقیما آب به دریاچه اورمیه واریز می‌شود و دیگری نیز از مسیر طولانی است که از آذربایجان شرقی طراحی شده است.

وی مسیر مشخص شده از طریق دشت‌های آذربایجان شرقی را نوعی عوام فریبی عنوان کرد و ادامه داد: اگر این مسیر برای انتقال آب از رودخانه ارس به دریاچه به مرحله اجرا درآید یک قطره آب به دریاچه ریخته نمی‌شود.این نماینده مجلس، تنها راه نجات دریاچه اورمیه را واریز شدن آب از مسیر استان آذربایجان غربی امکان پذیر می‌داند.

دولت دهم در روزهای پایانی کارش نظرات غیرکارشناسانه ارائه کرد

سفر انتخاباتی حسن روحانی در خردادماه 92 و وعده وی مبنی بر طرح و بررسی بحران دریاچه اورمیه در نخستین جلسه هیئت دولت در صورت انتخاب شدن به ریاست جمهوری و در نهایت تحقق وعده وی در دو هفته گذشته و تشکیل کارگروهی برای بررسی این موضوع در وزارت نیرو سبب ایجاد نگاه تازه‌ای به موضوع دریاچه اورمیه شده است.

علیپور نماینده مردم ماکو، پلدشت،شوط و چالدران در مجلس شورای اسلامی در این مورد می‌گوید: موضوع بی‌آبی دریاچه اورمیه، مشکل چند روز و چند ماه نیست و دولت دهم این مشکل را آن‌چنان که باید موضوعی مهم و اساسی تلقی نکرد و حتی در روزهای پایانی نظراتی غیرکارشناسانه و غیر‌عملی ارائه داد.

مهدی عیسی زاده نیز توجه هیئت دولت یازدهم به این امر را مرهون تلاش‌های دو گروه عنوان کرده و می‌گوید: پیگیری‌های نمایندگان مجلس استان آذربایجان غربی از یک سو و اطلاع رسانی و انتشار این تلاش‌ها از سوی خبرنگاران سبب شده است که هیئت دولت در اولین جلسه خود موضوع دریاچه اورمیه را مورد بررسی قرار دهد.

بتازگی چالش هایی در مورد عدم مدیریت برخی منابع آبی مهم استان از جمله سد ارس و سد کانی سیب و رودخانه زاب توسط استان آذربایجان شرقی به یک موضوع اساسی تبدیل شده و بر اهمیت اتخاذ تدابیر راهگشا برای نجات دریاچه اورمیه افزوده است.