سرنوشت ژنرال ها، افسران و افراد بلندپایه نظامی حکومت صدام حسین برای بسیاری می تواند جالب و آموزنده باشد. برخی از آنها کشته شدند، تعدادی نیز در کنج زندان ها افسرده شدند و برخی نیز از ترس دستگیری و اعدام در مخفیگاه های خود پنهان شدند. اما در این لیست تعدادی فراموش شده اند، ژنرال ها و افسران وفادار به صدام حسین که اینک در پیوندی شوم در خدمت داعش و ابوبکر البغدادی هستند.

با توجه به گزارش ها و اخباری که از رسانه های منتشر می شود می توان گفت بسیاری از رهبران داعش از افسران سابق بعثی عراق هستند. آنها افراد خبره ای در زمینه های نظامی و سازماندهی اند که دستورکارهای حزب بعث را در خلافت داعش نیز پیاده کرده اند. برخی از این افسران که دارای تجربه دور زدن تحریم های دهه ۱۹۹۰ عراق هستند، کار قاچاق نفت و انسان را نیز برای داعش تسهیل کرده اند و گروه تروریستی داعش توانسته از این طریق منابع مالی هنگفتی به دست آورد. در سوریه، کلیه حاکمان محلی داعش توسط یک عراقی و تصمیم گیرنده نهایی اقدامات داعش، در حاشیه قرار گرفته اند.

حضور گسترده جهادگران خارجی از کشورهای اروپایی و آمریکایی، اغلب باعث می شود تا ریشه های داعش که در تاریخ خونبار عراق قرار دارد فراموش شود. به دنبال فروپاشی ارتش عراق در سال ۲۰۰۳ و پس از تهاجم آمریکا و متحدانش، سرکردگان رژیم بعثی عراق در گوشه و کنار منطقه پنهان شدند و ظهور داعش بهترین فرصت برای آنان شد تا بار دیگر به صحنه عراق بازگردند.

قانون بعثی زدایی از ساختار کشور عراق، توسط پل برمر، حاکم آمریکایی عراق در سال ۲۰۰۳، در حالی اجرا شد که به موجب آن چهارصد هزار عضو ارتش شکست خورده عراق، از استخدام دولتی اخراج شوند، حقوق بازنشستگی آنها نیز از آنها منع شد.

زمانی که داعش در سوریه و عراق اعلام موجودیت کرد و ابوبکر البغدادی را رهبر خودخوانده خلافت اسلامی در جهان خواند، افسران ارتش بعثی عراق، در صف نخست این ارتش مجهز و تروریستی بودند. بار دیگر وفاداران بعثی صدام از مخفیگاه های خود خارج شدند و با البغدادی تولد دیگری را در حال تجربه کردن هستند. در نگاه اول، دگماتیسم سکولاری حزب بعث صدام حسین در تقابل با تفسیر خشن داعش از قوانین اسلامی قرار می گیرد و نشان از تظاهر در حمایت و پشتیبانی بعثی ها از داعش را به ذهن متبادر می کند.

اما در عین حال این دو تفکر، به طور گسترده ای در برخی زمینه ها همپوشانی دارند، به ویژه در وابستگی آنها به ایجاد ترس و وحشت برای ادامه حکومت بر سرزمین های تحت کنترل. همانند حزب بعث، داعش خود را جنبشی فراملی می داند که دارای شاخه های در سرتاسر خاورمیانه است و اردوگاه های آموزشی برای داوطلبان از سرتاسر جهان عرب نیز دارد. در سال های پیش از حمله سال ۲۰۰۳ آمریکا به عراق، صدام حسین رویکرد مذهبی تری پیدا کرده و ایدئولوژی حزب بعث رنگ و بوی اسلامی نیز گرفته بود. با شروع این رویه، احکام اسلامی به صورت سختی اجرا می شدند و کلمه ” الله اکبر” در پرچم عراق جای گرفت. برای نمونه قطع عضو برای دزدی و سرقت در عراق به اجرا درآمد، افسران عراق از شراب خوری دست کشیدند و شروع به خواندن منظم نماز کردند. حکومت صدام شکل عمیقا محافظه کارانه اسلام را همچون سلفی ها در عراق مرسوم کردند و این اقدامات تا پیش از سقوط صدام نیز ادامه داشت.

گروه های حقوق بشری در دوسال پایانی حکومت صدام بر عراق گزارش هایی درباره کمپین گردن زنی در عراق منتشر کردند، براساس این گرازش ها، این کمپین بیشتر زنانی را هدف مجازات اعدام قرار می داد که مشکوک به انجام فحشاء در جامعه بودند و این اقدامات نیز توسط گروهی به نام واحد فدائیان نخبه، صورت می گرفت. گروه های حقوق بشری تنها آمار ۲۰۰ نفر گردن زنی را گزارش کرده اند که با توجه به جو اختناق در عراق، این آمار بسیار بالاتر می تواند باشد.

با تهاجم آمریکا به عراق، برخی از بعثی ها به استخدام شاخه عراق القاعده به رهبری ابومصعب الزرقاوی، که به عنوان پدرخوانده داعش نیز شناخته می شود، درآمدند. اما زرقاوی بعثی ها را به دلیل سابقه سکولارشان از هسته اصلی گروه خود همیشه دور نگه می داشت.

با افزایش تنش در سوریه، القاعده، شاخه النصره را در عراق راه اندازی کرد و افرادی نیز از شاخه عراق به آن پیوستند، از جمله آن افراد، ابراهیم عواد ابراهیم البدری القرشی السامرائی معروف به ابوبکرابغدادی بود. وی سپس از النصره جدا شد و دولت اسلامی عراق و شام را تاسیس کرد. وقتی که شکل‌گیری داعش در آوریل ۲۰۱۳ اعلام شد، بغدادی اظهار داشت که جبهه النصره، ضمیمه دولت اسلامی عراق در سوریه شده است و با داعش ادغام شده است. رهبر جبهه النصره، ابومحمد الجولانی، این ادغام را تکذیب کرد و خودش را وفادار به ایمن الظواهری، رهبر القاعده اعلام کرد که اظهار داشته بود داعش می‌بایست برانداخته شود و البغدادی می‌بایست فعالیت‌های گروهش را به مرزهای عراق محدود کند. با این وجود، البغدادی حکم الظواهری را مردود شمرد و کنترل حدود ۸۰ درصد از از مبارزان خارجی جبهه النصره را به دست گرفت. در ژانویه ۲۰۱۴، داعش جبهه النصره را از شهر سوریه‌ای رقه بیرون راند و در همان ماه، در جنگی بین این دو در استان دیرالزور سوریه، صدها تن از آنها کشته شدند.

اما حکایت همکاری داعش و بعثی ها، از زمان افزایش فعالیت های بغدادی فزونی گرفت. خلیفه خود خوانده جهان اسلام برای پی ریزی زیرساخت های گروه تندرو خود به افرادی کارآزموده و حرفه ای نیاز داشت و بهترین کسانی که وی می توانست از آنها کمک بگیرد، بعثی های ناراضی بودند که دست خود را به سوی او دراز کرده بودند.

نفوذ افسران بعثی به راس قدرت حکومت داعش، خود به عاملی برای پیروزی های نظامی جدید در میدان نبرد شد. بغدادی خود را در محاصره افسرانی باسابقه ای دید که حوزه سرزمینی دولت او را در سوریه گسترش دادند و تهاجمات موفقیت آمیزی به عراق نیز داشتند که در یکی از این عملیات ها توانستند با ۸۰۰ نیرو موصل، دومین شهر بزرگ عراق را به تصرف خود دربیاورند.

برخی از نیروهای بسیار نزدیک بغدادی که بیشترین کمک را به وی می کردند، شامل ابومسلم الترکمانی، معاون بغدادی در عراق و ابوایمن العراقی، یکی از برجسته ترین فرماندهان نظامی داعش، هر دوی آنها افسران بعثی عراقی بودند که براساس گزارش ها به هلاکت رسیدند. افسران سابق بعثی شکاف های موجود در راس قدرت داعش را به خوبی پر کرده اند. داعش برای جلوگیری از نفوذ جاسوس به هسته های مرکزی، مبارزان خارجی را در سوریه وعراق گرد خود جمع کرده و مبارزان سوری و عراقی به طور استادانه ای از طریق شبکه هایی به هسته ها متصل می شوند. این امر نشان از اعمال تجربیات گرانبهای افسران اطلاعاتی بعثی در چیدمان نیروها دارد.

عزت الدوری مشهورترین بعثی داعشی

با مرگ عزت الدوری، معاون سابق صدام حسین، مشخص شد که نیروهای بعثی تا چه میزانِ زیادی با داعشی ها همکاری دارند. عزت الدوری با وجود به دنیا آمدن در خانواده‌ای سنی مذهب، تحت تعالیم صوفی‌گری قرار گرفت و جزئی از گروه وابسته به این مذهب یعنی «نقشبندیه» شد که بعد‌ها و پس از اشغال عراق توسط آمریکا، به یکی از گروه‌های تروریستی تحت فرماندهی الدوری تبدیل شد.

وی مهم‌ترین مقام ارشد حزب منحله بعث عراق بود که تاکنون توسط نیروهای ائتلاف و دولت عراق دستگیر نشده‌ بود. در ورق‌های پاسور مقام‌های ارشد بعثی تحت تعقیب که آمریکایی‌ها منتشر کرده‌ بودند عزت ابراهیم «شاه خاج» بود و جایزه ده میلیون دلاری برای دستگیری وی تعیین شده‌بود.

عزت ابراهیم چند روز پس از اعدام صدام حسین از سوی طرفداران حزب بعث عراق به عنوان رهبر جدید حزب بعث معرفی شد. وی در سال‌های ۲۰۱۲ و ۲۰۱۳ دو پیام ویدئویی منتشر کرد و تمام نیروهای ملی اسلامی عراق را به ائتلاف با یکدیگر و مقاومت در مقابل دولت بغداد فراخوانده‌ بود.

پس آغاز به کار گروه القاعده در عراق به سرکردگی «ابو مصعب الزرقاوی»، گروه تروریستی نقشبندیه و عزت الدوری با همکاری با این گروه مشغول شدند و عزت الدوری با استفاده از روابط خود با برخی از کشور‌ها و مقامات عربی دست به کار تهیه سلاح و مهمات برای القاعده شد.

به دنبال گسترش فعالیت القاعده عراق در سوریه و تشکیل داعش، عزت الدوری نقش فرماندهی و هماهنگ کننده میان گروه‌های تروریستی در عراق شد و به دلیل نفوذ خود در مناطق شمالی عراق به خصوص موصل، از طرفداران حزب بعث در این شهر‌ها برای هموار کردن راه ورود داعش به شمال عراق کمک گرفت. وی از یک سال گذشته فرماندهی تروریست‌های داعشی و نقشبندیه در استان دیالی در مرز با ایران، استان کرکوک و جنوب اربیل را بر عهده داشت و در روز جمعه ۲۸ فروردین در کمین نیروهای مردمی عراق در منطقه حمرین در استان دیالی کشته شد.

به گفته رائد الجبوری، استاندار صلاح الدین: عزت ابراهیم الدوری در کمین نیروهای امنیتی در منطقه حمرین و در نزدیکی چاههای نفتی علاس کشته شد ه است.

ابوعلی العنبری، مغز متفکر داعش

در میان حلقه معاونان البغدادی، ژنرال سابق ارتش صدام، العنبری، دست راست ومعاون اول وی به شمار می آید و به نظر می رسد وی بازوی اجرایی عملیات نظامی این گروهک تروریستی است. العنبری در شهر موصل از استان نینوای عراق به دنیا آمد.

پس از سقوط صدام به گروه تروریسی انصار الاسلام پیوست و به دنبال اتهامات مالی وارد گروه القاعده در عراق شد. با پیوستن العنبری به داعش، او مسئول مدیریت عملیت های در بخش های از سوریه شد که تحت کنترل داعش قرار دارد.

ابو مسلم الترکمانی، نفر دوم داعش

ابومسلم الترکمانی یکی از سرکردگان اصلی گروه داعش در عراق است. الترکمانی سرلشکر پیشین دوره صدام بود. تصور می شود که او مسئولیت استان های عراق را که داعش بر آن چیره شد، برعهده داشت. الترکمانی در تل عفر در استان نینوای عراق به دنیا آمد. هنگام خدمت در ارتش عراق در دوره ریاست جمهوری صدام در اطلاعات نظامی (استخبارات) و گارد ریاست جهموری خدمت می کرد.

 وی پس از حمله آمریکا به عراق در سال ۲۰۰۳، از ارتش عراق اخراج شد و به گروه های تروریستی که علیه آمریکا اعلام جهاد کرده بودند، پیوست. نام واقعی الترکمانی، احمد عبدالله الحیالی است و در پایگاه بوکا در عراق در حبس بود. او بعد از تشکیل داعش، بر کلیه شهرها و مناطق تحت کنترل نظارت قوی دارد و همچون حاکم در سایه عمل می کرد و حتی بر مناطقی که داعش کنترلی بر آن ندارد جو روانی وحشتی ایجاد می کرد.

بر اساس گزارش رسانه های خبری، احتمال می رود ترکمانی در نوامبر یا اوایل دسامبر ۲۰۱۴ در حملات هوایی کشته شده باشد. وال استریت ژورنال در تاریخ ۹ نوامبر ۲۰۱۴ گزارش داد: ساکنان موصل و افرادی که در ارتباط با داعش هستند حکایت های از مرگ ترکمانی در تاریخ ۷ نوامبر ارائه داده اند. حساب های توئیتری مرتبط با داعش نیز پیام های تسلیتی در رابطه با مرگ ترکمانی منتشر کردند.

به طور قطعی مشخص نشده است که معاون بغدادی در کجا کشته شده است اما دستگاه اطلاعات نظامی ارتش عراق مرگ او را در تلعفر تایید کرد و علاوه بر او ۲ سرکرده تروریستی دیگر نیز در اطراف «آمرلی» کشته شدند.

ابو عبدالرحمان البیلاوی

نام اصلی او، عدنان اسماعیل نجم البیلاوی الدولعیمی است. وی در سال ۱۹۷۱ در شهر الخالدیه عراق متولد شد. بیلاوی به قبیله بزرگ البوبالی در استان الانبار تعلق دارد، اعضای این قبیله در زمان حضور آمریکا درعراق حملاتی را طراحی و اجرا می کردند.

 بیلاوی با پیوستن به داعش خیلی زود اعتماد بغدادی را جلب کرد و به فرمانده ارشد در دولت اسلامی عراق و شام ارتقاء یافت. حملات به سامرا و موصل را او فرماندهی کرد و در همین نبردها نیز کشته شد.

در مصاحبه ایف احمد خلف الدولعیمی، استاندار الانبار، به زمانی اشاره می کند که هر دو در آکادمی ارتش عراق تحصیل می کردند. وی می گوید، البیلاوی در سال ۱۹۹۳ فارغ تحصیل شد و در نیرو زمینی به عنوان افسر استخدام شد که بعدا با ارتقاء درجه به درجه کاپیتانی نیز رسید.

به دنبال تهاجم آمریکا، بیلاوی به القاعده عراق به رهبری زرقاوی ملحق شد و رابطه نزدیکی نیز با این رهبر تندرو القاعده برقرار کرده بود. در سال ۲۰۰۵ دستگیر و به کمپ بوکا منتقل می شود. عبدالرحمان یکی از ۵۰۰ زندانی بود که در جولای ۲۰۱۳ پس لز حمله داعش به زندان ابوغریب از زندان گریخت. پس از فرار جزء شورای نظامی داعش شد و نقش بسزایی در طرح ریزی و هدایت گروه های مهاجم به شمال و مرکز عراق داشت. علاوه بر او ۲ سرکرده تروریستی دیگر نیز در اطراف «آمرلی» کشته شدند.س از حضور ارتش عراق در الانبار و برچیده شدن خیمه های تحصن در این استان، البیلاوی به عراق بازگشت تا اینکه به دست نیروهای مبارزه با تروریسم عراق کشته شد. در زمان کشته شدن البیلاوی یک فرد تونسی به نام ابوالبراء الشعانی که از فرماندهان داعش بود هم همراه او به هلاکت رسید. با کشته شدن او در فلوجه داعش ضربه مهلکی در سطح فرماندهی خورد. او به عنوان وزیر امور داخلی داعش عمل می کرد و اگر نگوییم بارزترین فرمانده داعش بود بی شک یکی از بارزترین فرماندهان محسوب می شد.

اما در کنار هلاکت بیلاوی، رایانه همراهی متعلق به وی نیز کشف شد که دارای اطلاعات بسیار باارزشی از عملیات ها و ساختار داعش بود. سخنگوی داعش، ابومحمد العدنانی در ژوئن ۲۰۱۴ مرگ بیلاوی را تایید کرد و اعلام داشت عدنان السویداوی به عنوان جانشین وی در شورای نظامی داعش معرفی شد.

ابوایمن العراقی

نام اصلی وی عدنان لطیف حمید السویداوی است که با نام ابوایمن العراقی نیز شناخته می شود. از فرماندهان ارشد داعش است و به دنبال هلاکت البیلاوی ریاست شورای نظامی این گروه تروریستی را برعهده گرفت.

العراقی در سال ۱۹۶۵ در استان الانبار عراق به دنیا آمد. در زمان حکومت بعث با ورود به ارتش تا درجه سرهنگی نیز پیش رفت و حتی در اطلاعات نیروی هوایی نیز فعالیت می کرد. در سال ۲۰۰۷ وی نیز مانند هم کیشان خود توسط نیروهای آمریکایی دستگیر و به زندانی در کمپ بوکا منتقل شد. در سال ۲۰۱۰ از زندان آزاد شد و به سوریه رفت. پس از آنکه شعله های جنگ داخلی در سوریه بالا گرفت، همکاری بیشتر خود را با داعش به عنوان فرمانده ارشد. در شهرهای عدلب و حلب و کوه های لاذقیه آغاز کرد.

گروه ها ی تروریست مسلح سوری العراقی را مسئول اصلی کشتار اعضای ارتش آزاد و مقامات آن در لاذقیه می دانند. به دنبال بالا گرفتن درگیری میان گروه های تروریست در سوریه اوایل ۲۰۱۴، العراقی و افرادش به پایگاه هایی در شرق سوریه منتقل شدند.

برخلاف دیگر افراد ارشد گروه داعش، درباره عراقی اطلاعات کمتری وجود دارد و به عنوان مرد در سایه شناخته می شد. در ۷ نوامبر ۲۰۱۴ حمله هوایی به جلسه رهبران ارشد داعش به موصل عراق، ۲۰ تن از آنها را به هلاکت رساند، العراقی یکی از این کشته شده ها بود. به دنبال مرگ وی، داعش ابوسلیمان النصر با جایگزینش کرد.

حاج بکر، پادشاه سایه ها

سمیر عبدمحمد الخلفاوی معروف به حاج بکر، یکی از مهترین فرماندهان ارشد داعش شناخته می شد  و به نوعی می توان رئیس استراتژیک داعش نامید. وی در سال ۱۹۵۸ یا ۱۹۶۴ در عراق به دنیا آمد. شاید حتی کسانی که او را در یکی از روزهای ژانویه ۲۰۱۴ در شهر تل رفعت از پا درآوردند، نمی دانستند آن مرد بلند قد و حدودا ۵۰ ساله کیست. آنان نمی دانستند که مغز متفکر داعش را به هلاکت رسانده‌اند. مبارزان محلی جسد این تروریست را داخل یخچال قرار دادند تا او را در همانجا دفن کنند؛ ولی بعدا وقتی که متوجه شدند آن فرد چقدر مهم است، جسد او را دوباره بیرون آوردند.

الخلفاوی یکی از افسران سابق اطلاعات نیروی هوایی رژیم صدام و در کار برنامه توسعه تسلیحاتی ارتش عراق بود. حاج بکر در زمان حضور در ارتش آموزش های بسیار سطح بالایی در زمینه طرح ریزی اشغال سرزمینی و ایجاد دولت پلیسی به وسیله جمع آوری اطلاعات، پاکسازی پایگاه های نیروی محلی، فریب، ترور مخفیانه، ائتلاف کوتاه مدت با رقبا، و نظارت کامل بر جامعه و حکومت ترس دیده بود. نگاهی به گذشته این تروریست ما را به زوایای پنهانی از پیش زمینه ذهنی او برای رسیدن به موفقیت در ایجاد حکومت می رساند. بر اساس اطلاعات به دست آمده از الخلفاوی، وی در زمان صدام، یک ملی گرا و بی تفاوت به مذهب بود. در خانه ای که وی در آنجا حضور داشت و کشته شد، هیچ نسخه ای از قرآن وجود نداشت و در دست نوشته های که از وی کشف شد هیچ اشاره ای از نقش خدا در هیچ یک از نقشه های وی برای تاسیس دولت اسلامی یا داعش دیده نمی شد. آنچه مشخص است وی برای رسیدن به اهداف خود گروه های جهادی را برگزیده بود.

  وی نیز مانند دیگر اعضای بعثی داعش، پس از دستگیری توسط نیروهای آمریکایی به زندان بوکا منتقل شد. پس از آزادی از زندان یک از رهبران ارشد گروه تروریستی دولت اسلامی عراق (ISI)  شد و به دنبال هلاکت دو تن از فرماندهان ارشد این گروه یعنی، ابو عمر البغدادی و ابو ایوب المعصری در سال ۲۰۱۰، هدایت شورای نظامی را بر عهده گرفت. الخلفاوی نقش بسیار بسزایی در تشکیلات دولت اسلامی عراق پس از اینکه ابوبکر البغدادی رهبر این گروه شد، ایفا می کرد.

 اعضای سابق گروه تروریستی داعش بارها به نقش مهم او در این گروه اشاره کرده بودند، ولی حتی آنان نیز به خوبی نمی دانستند که نقش او در این گروه چیست. از جمله القاب او شوالیه خاموش و پادشاه سایه ها بود.

این عضو ارشد داعش، با ابو مصعب زرقاوی از سرکردگان سابق القاعده دیدار داشت و بین سالهای ۲۰۰۶ و ۲۰۰۸ نیز، در زندانهای آمریکا و به ویژه زندان ابوغریب بود.

پس از آن با جریانهای افراطی در عراق آشنا شد و در سال ۲۰۱۰ راهبرد خطرناک خود را پایه ریزی کرد، و به همراه گروهی از افسران سابق صدام، ابوبکر بغدادی را در رأس هرم این تشکیلات قرار داد، تا به این تشکیلات تروریستی بُعد دینی بدهد. او در تشکیلات داعش رئیس شورای نظامی و معاون ارشد بغدادی در سوریه شد.

اما معمار داعش (الخلفاوی) پس از آنکه به هلاکت رسید، اسنادی را به جا گذاشت که همواره تلاش کرده بود، آنها را محرمانه حفظ کند. این اسناد شامل طرح‌ها و برنامه‌ها‌ی داعش بود. مجموعه‌ای از اسناد دست نویس و جداول و چارت ها در ۳۱ صفحه، که در آنها شرح داده شده بود چگونه به مرور می توان یک کشور ایجاد کرد. این طرح‌ها که برخی از آنها چندلایه و چند مرحله‌ای بود، در برخی مناطق تحت کنترل تروریستها در سوریه آزموده شده است.

تا پیش از این اطلاعاتی که از داخل داعش منتشر شده بود، از طریق اعترافات برخی افراد جدا شده و یا دستگیر شده به دست آمده است؛ و این نخستین بار است که اطلاعاتی محرمانه از داخل داعش و چگونگی ظهور ناگهانی این گروه تروریستی منتشر می شود. اما اینبار اطلاعات به دست آمده از حاجی بکر این امکان را فراهم کرد که بدانیم چگونه داعش سازماندهی شد، و نقش افسر سابق صدام در تشکیل این گروه تروریستی چه بود.

در این اسناد، نحوه کنترل بر شمال سوریه شرح داده شده است.. تحقیقات نشان می دهد که توصیه های حاجی بکر به خوبی و با دقت اجرا شده است. اشپیگل خاطرنشان کرد که اسناد حاجی بکر در خانه ای کوچک در شمال سوریه مخفی شده بود. در آوریل ۲۰۱۴ این اسناد به ترکیه انتقال یافت و در آنجا اشپیگل توانست برای نخستین بار آنها را بررسی کند.

اشپیگل در این گزارش، چند عکس از این اسناد کشف شده را منتشر کرد:

ابو عبدالله الرشید البغدادی، شبح القاعده

نام واقعی او، حمید داوود محمد خلیلی الظاوی بود و همچنین با اسامی ابوحمزه البغدادی و ابوعمر القریشی البغدادی نیز شناخته می شد. اطلاعاتی کمی پیرامون وی وجود دارد. او نیز از افسرانی بود که برای ارتش بعثی عراق خدمت می کرد. البغدادی در ۱۸ آوریل ۲۰۱۰ در تکریت کشته شد. جنگجوی سلفی جهادگرا، امیر دولت اسلامی عراق، رهبر شورای مجاهدین عراق و از رهبران بلندرتبهٔ القاعده عراق بود.

هویت واقعی البغدادی مورد تردید است. بر اساس روایتی که ارتش آمریکا نیز در برهه‌ای آن را پذیرفته بود البغدادی شخصیتی تخیلی بود که از سوی رهبران القاعده ساخته شده، روایتی دیگر وی را عبدالله راشد صالح البغدادی معرفی می‌کند و دولت آمریکا پس از قتل وی او را حامد داود محمد خلیل الزاوی معرفی کرد.

براساس برخی گزارش ها، بغدادی در سال ۱۹۸۵ به یک جماعت سلفی عراق پیوست. در سال ۱۹۸۷ در حالی که تحت تعقیب حکومت بود، برای جنگ با نیروهای شوروی به افغانستان رفت. وی در سال ۱۹۹۱ به کشورش بازگشت و بنا به اخبار موثق اعدام شد. هیچ نشانی از زنده بودن وی وجود نداشت تا اینکه در جنگ فلوجه در سال ۲۰۰۴ علیه نیروهای آمریکایی جنگید و به‌سختی زخمی شد و سپس با تشکیل شورای مجاهدین عراق به رهبری این شورا و ریاست القاعده عراق انتخاب شد. در پی انتخاب وی بخشی از اعضای این شورا، که شامل اتحادی از هواداران القاعده، گروه‌های سلفی دیگر و قبایل عرب سنی مخالف اشغال عراق می‌شد، در اعتراض به رهبری یک شخص گمنام از آن خارج شدند.

تعیین هویت واقعی البغدادی از زمان انتخاب به رهبری امارت اسلامی عراق معمایی برای مقامات عراقی و آمریکایی بوده‌است. از آن هنگام تاکنون (و حتی قبل از آن) البغدادی چندین بار به قتل رسیده یا دستگیر شد ولی هر بار مشخص می‌شد که مقتول شخص دیگری بوده‌است تا اینکه قتل او در سال ۲۰۱۰ با تأیید القاعده عراق قطعی شد.

ساختگی بودن شخصیت البغدادی در ژوئیه سال ۲۰۰۷ از سوی ارتش آمریکا اعلام شد. به‌گفتهٔ ارتش آمریکا البغدادی یک شخصیت ساختگی از سوی ابوایوب المصری (رهبر القاعده عراق و جانشین زرقاوی) است که نقش آن را یک بازیگر عراقی به نام ابوعبدالله النعما بازی می‌کند. اما پس از آن هم البغدادی به ارسال پیام‌های صوتی و تصویری خود ادامه داد. هر چند از نشان دادن تصویر خود امتناع می‌کرد.

غیرواقعی بودن شخصیت البغدادی در سال ۲۰۰۸ با به‌دست آمدن اطلاعاتی که نشان می‌داد وی یک افسر اخراجی ارتش عراق به نام حامد داود محمد خلیل الزاوی است به چالش کشیده شد. به گفته مقامات اطلاعاتی آمریکایی القاعده پس از افشای این که نقش البغدادی را یک بازیگر بازی می کرده است وی را با یک شخصیت واقعی جایگزین کرده است. الزاوی به دلیل اقامت در بغداد به البغدادی هم شهرت داشت. به دنبال مرگ او ابوبکر البغدادی جانشین وی در تشکیلات القاعده عراق شد که ابوبکر هم با پیگیری روند مستقل تری از شاخه مرکزی القاعده فاصله گرفت و داعش را تاسیس کرد.

ابو احمد علوانی

نام اصل ی وی، ولید جاسم علوانی است. اطلاعات بسیار کمی نسبت به دیگر اعضای داعش پیرامون علوانی منتشر شده است. ابواحمد از فرماندهان سابق ارتش بعثی صدام حسین بود. او در تشکیلات داعش نیز در ردیف فرماندهان ارشد جای گرفت و در شورای نظامی داعش نیز جایگاه داشت.

بر اساس گزارش های تایید شده، علوانی در اواخر سال ۲۰۱۴ در بمباران هوایی نیروهای ائتلاف به هلاکت رسید.

عبدالله احمد المشهدانی

از سال تولد و شهر تولد وی در عراق اطلاعاتی در درسترس نیست. وی که در تشکیلات داعش به ابوقاسم شهرت دارد، افسر سابق در ارتش بعثی عراق بود. در حال حاضر ابوقاسم مسئولیت جذب جنگجویان خارجی و حملات انتحاری در داعش را برعهده دارد. طرف توجه اصلی او افرادی هستند که برای انجام ترورهای انتحاری اعلام آمادگی کرده‌اند.

در خبری که روزنامه ساندی تایمز چاپ لندن از اقدامات داعش علیه ایران منتشر کرده بود به نام ابوقاسم نیز اشاره شده است. روزنامه ساندی تایمز چاپ لندن اضافه کرد: داعش برای جنگ علیه ایران برنامه ریزی می کند. این موضوع براساس یکی از نوشته های سران داعش فاش شده است.

با توجه به اینکه در این لیست بیشتر به مقامات ارشد داعش پرداخته شد، اما باید گفت که در کادرهای نظامی، اداری و امنیتی – اطلاعاتی داعش افراد بیشتری از نظامیان بعثی حضور دارند که تجربیات نظامی این عده باعث سازماندهی بهتر داعش در میادین نبرد شده است.