ایلنور چویک

در انتخابات ۷ ژوئن ترک های بسیاری جمع شدند تا اولویت های دموکراتیک خود را نشان دهند و به HDP، حزبی که طرفدار کردها است رأی دادند، و گذاشتند که کردها از حد نصاب ۱۰ درصدی عبور کنند. اما از آن زمان تا کنون HDP به گونه ای عمل کرده است که گویی تنها کردهایی که شیدای PKK هستند به این حزب رأی داده اند. رهبران HDP با اعلام موافقت خود با اعمال تروریستی PKK در چند هفتۀ اخیر، دارند حرکت سیاسی خود را منزوی می کنند.

حزب دموکراتیک خلق ها (HDP)، که حزب طرف دار کردها در ترکیه است، یک بار دیگر ادعاهای واهی خود را تکرار کرد و حزب حاکم عدالت و توسعه (AKP) را به همکاری با دولت اسلامی عراق و شام (داعش) در حملۀ تروریستی اخیر در سوروچ متهم کرد. چند دهه است که این ستون نویس فعالیت های کردها در ترکیه را پیگیری کرده و سیاست مردان کرد زبده و کار کشته ای را دیده است. اما در سال های اخیر به نظر می رسد کیفیت حرکت سیاسی کردها، علی رغم این که شهروندان کرد بیشتری توانسته اند به پارلمان راه یابند، به طرز شدیدی افت کرده است.

ترک های بی طرف همیشه از این اندیشه حمایت کرده اند که سیاستمداران کرد باید جایگاه به حق خود را در مجلس ملی ترکیه (TBMM) به دست بیاورند و به همه نشان دهند که می توانند به مبارزۀ مؤثر خود برای حقوق دموکراتیک ادامه دهند، به گونه ای که همۀ کردهای ترکیه بتوانند احساس کنند در این کشور شهروندانی درجه یک هستند. این بدان معنا است که «نبرد مسلحانه»، که چند دهه است ادامه دارد، تبدیل به چیز زائدی شود و در نتیجه حزب کارگران کردستان (PKK)، که رهبری آنچه را «نبرد مسلحانه» خوانده می شود به عهده داشته و اغلب اوقات آن را به اعمال تروریستی تغییر داده است، ضرورتی برای وجودش احساس نشود.

همین ستون نویس بود که در دهۀ ۹۰ میلادی فعالانه با تصمیم پارلمان مبنی بر اخراج نمایندگان کرد از پارلمان، زندانی کردن برخی از آنها و تبعید برخی دیگر، اعلام مخالفت کرد. این رفتار ها تنها به PKK کمک کرد تا هر چه بیشتر رشد کند و اساس و بنیادی اخلاقی و مشروع برای خود فراهم کند.

در انتخابات ۷ ژوئن ترک های بسیاری جمع شدند تا اولویت های دموکراتیک خود را نشان دهند و به HDP، حزبی که طرفدار کردها است رأی دادند، و گذاشتند که کردها از حد نصاب ۱۰ درصدی عبور کنند. در نتیجه HDP به طرز هیجان انگیزی ۱۳ درصد آرا را از آن خود کرد و برندۀ ۸۰ کرسی پارلمان شد.

اما از آن زمان تا کنون HDP به گونه ای عمل کرده است که گویی تنها کردهایی که شیدای PKK هستند به این حزب رأی داده اند. تعداد معتنابهی از ترک ها و کردهایی که قبلاً به AKP رأی داده بودند، به HDP رأی دادند و آرای آن را از ۶ تا ۷ درصد معمول خود تا ۱۳ درصد بالا کشیدند.

امروز شاهد آن هستیم که HDP در راستای مواضعی گام بر می دارد که با مواضع PKK یکسان است و بیشتر سران آن می گویند پشت این حزب به جناح مسلح شبه نظامیان کرد ترکیه و همچنین حزب کردی اتحاد دموکراتیک (PYD) و شاخۀ نظامی آن در سوریه گرم است. این یک اشتباه بزرگ است.

مردم در حوزه های رأی گیری تجمع نکردند تا در انتخابات ۷ ژوئن از HDP حمایت کنند و اکنون چنین اظهاراتی بشنوند. این مردم انتظار داشتند HDP بگوید قدرتش را از آرای مردم می گیرد و پشتش به مردم کرد و ترکی گرم است که به آن رأی داده اند، نه چیزی غیر از این.

رهبران HDP دارند حرکت سیاسی خود را حاشیه ای و منزوی می کنند. آنها آشکارا موافقت خود را با آنهایی که در چند هفتۀ اخیر اعمال تروریستی سطح پایینی را در مناطق شرقی و جنوب شرقی ترکیه آغاز کردند، اعلام کرده اند.

شبه نظامیان PKK تنها در یک ماه هفت دستگاه خودرو باری TIR را در جاهای مختلف در جنوب و جنوب شرقی ترکیه به آتش کشیده اند. آنها همچنان مردم را به طرق مختلف وحشت زده می کنند. درگیری مسلحانۀ روز دوشنبۀ گذشته میان ارتش و PKK در استان جنوب شرقی آدی یامان، که به کشته شدن یک سرباز منجر شد، یاد آور تلخی است از اینکه در ترکیه چه به سرعت تنها با یک جرقه همه چیز به هم می ریزد.

آیا این همان چیزی بود که HDP برای ترکیه می خواست؟

اگر بر حسب اتفاق ترکیه، به علت ناتوانی پارلمان فعلی در تشکیل یک حکومت ائتلافی در مدت ۴۵ روز، به سمت انتخابات زود هنگام پیش برود آنگاه HDP در انتخابات با مشکلاتی جدی روبرو خواهد شد، اگر به همین صورت فعلی ادامه دهد و تاکتیکش همچنان ترویج خشونت و نزاع باشد. روز دوشنبه پس از آنکه در سوروچ در استان جنوب شرقی شانلی اورفا یک بمب گذار انتحاری که گمان می رود از اعضای شبه نظامیان داعش بوده باشد، ۳۱ فعال مدنی جوان از کردهای ترکیه را به کام مرگ کشاند و بیش از ۱۰۰ تن دیگر را مجروح کرد، سران HDP یک بار دیگر انگشت اتهام خود را متوجه حکومت کردند و گفتند که حزب حاکم AKP در این عملیات تروریستی خونین با داعش همکاری کرده است.

سران HDP باید از این دانا تر و آگاه تر باشند. آنها باید بدانند که هدف عمده تر داعش مسلمانان میانه رو هستند، مانند آنان که از AKP حمایت می کنند، و اگر داعش بر حسب اتفاق بتواند در ترکیه قدرت را به دست بگیرد نخستین گروهی که خود را از شر آنان خلاص می کند همین مسلمانان خواهند بود. ادعای همکاری داعش و حکومت ترکیه نه تنها مضحک است، بلکه خطرناک نیز هست. این موضع گیری آسان ترین و در عین حال سخیف ترین راهی است که HDP بر گزیده است. این دقیقاً همان نزاعی است که داعش دوست دارد در ترکیه ایجاد کند. آیا رهبری HDP نمی تواند همۀ این وقایع را ببیند؟

ایلنور چویک – روزنامه دیلی صباح چاپ ترکیه

ترجمه یادداشت از خبرگزاری کردپرس