۱۳۷۴ ایلینده تبریز بیلیم یورودونده اویرنجی اویرنجی اولان حوسین بئی تورک ائللی حاضیردا کانادادا یاشاییر. او تبریزده سوسیولوژی بیتیرمیش تورونتونون هومبر گولف اونیوئرسیتینده ایسه حوقوق اوزره تحصیل آلیب. کانادا وکیللر باروسو اویه سییدیر. توران حوقوق فیرماسینین دیرکتورودور. عئینی زاماندا تورونتوداکی آمریکان لامبتون و کستار کالجلرینده حوقوق اویرتمئنی اولااراق چالیشیر.

بو آکسییالاردا مئنیم ده مئرکئزی کومیتئسینده تئمسیل اولوندوغوم آزربایجان «یئنی بیرلیک تشکیلاتی»-نین ایشتیراکی واریدی.

سونرا دا بیزی ۱۹۹۷-جی هئمین آکسییالارین تشکیلینده و قانونسوز تشکیلات یاراتماقدایتتیهام اولوناراق حبس اولوندوق

 حوسین تورک ائللی: اؤیرنجی حرکاتینی آزربایجان میللی حرکاتینین اونورغا سوتونو سایماق اولار.

۱- سایین حوسئیین بئی آزربایجان اؤیرنجی گونو ندن و نه زامان اورتایا چیخدی؟

آزربایجان اؤیرنجی گونو ۱۳۷۴-جو ایل ۱۹ اوردیبئهئشت گونو مینلئرله گونئی آزربایجانلی اؤیرنجینین ایشتیراکی ایله تبریز بیلیم یوردوندا کئچیریلمیش مؤهتشم و باشاریلی اعتیراض گؤستریسی ایله باغلیدیر. ۱۹ اوردیبهئشت اعتیراضلاری تهرانین دؤولت تئله  رادیو قورومونون آزربایجان تورکلرینین آچیقجاسینا تحقیر ائدئن بیر آراشدیرماسینین آردینجا باش وئردی. هئمین آشاغیلاییجی سوسیال مئسافه آدلی بیر سوسیولوژیک آراشدیرما بوتون آزربایجانلی اؤیرنجیلر و میللتچیلر آراسیندا جیدی نارازیلیغا سئبئب اولموشدو. او زامان فعالیییئت گؤسترئن گیزلی تئشکیلاتلار بو نارازیلیقلاری آچیق و گوجلو کوتلئوی اعتیراض موستئویسینه چیخارا بیلمیی و ایران رئژیمینه گوج گؤستئرمه یی باجاردی.اعتیراضلارین اؤنمی هئم ده هئمین اعتیراضلارین یاراتدیغی رئزونانسلا باغلی ایدی. اعتیراضلار همده اهالی آراسیندا جیدی ائتکی بوراخدی. میللی حرکاتین آرتیق کوتلوی گوجه چئوریلدیگینه ایهام وورموش اولدو. توپلوما چاغداش اؤیرنجی حرکاتینین داها اؤنجه کی تردایسیونال سولچو- سینفی حرکاتیاریندان تامامی ایله فرقلی بیر حرکات اولماسی حاقدا ایسماریج وئرمیش اولدو.آیریجا،۹۰-جی ایللردئن باشلایان اؤیرئنجی حرکاتی قارشی طرفین سایمازلیق-ائتیناسیزلیق و جیدییه آلینماماق دؤنئمینی یاشاییردی.

آنجاق ۱۹ اوردیبهئشت پروتئستوسونا بئلکه ده چاغداش حرکات تاریخیمیزده ایلک دفه اولاراق رسمی دؤولت سئوییئسینه تئپکی گؤستئریلدی.رئژیم اعتیراضلارا اؤز آزربایجان والیسیسی سئوییسینده تئپکی گؤستئرمکله و والی عبدالعلی زاده نی اؤیرنجیلئرله گؤروشه گؤندئرمکله حرکاتی و حرکاتین ایستئکلئرینی جیدییه آلماغا باشلادی. حرکاتین ایلک ایلئرینده تامامی ایله ائتیناسیزلیقلا یاناشیلان ایستئکلئریمیزه رسمی حؤکومئت سئویییئسینده تئپکی گؤستئریلمه سی طبعیی کی، بیزی موباریزئیه داها دا روحلاندیریردی.

اؤیرنجیلیک حایاتیمین هئمین ایللئره توش گئلمئسی سونرالارا قارشیلاشدیغیم بوتون تعقیبلئر، تعزییقلئر، ایشکئنجئلئره باخمایاراق اؤیرئنجی حرکاتینین فورمالاشماسیندایشتیراکیما قؤرور دویورام.۱۹ اوردیبئهئشتی ایللئر سونرا آزربایجان اؤیرنجی گونو اعلان ائتدیکلئرینه  گؤره میللی آزادلیق موباریزه میزین بایراغینی داشییان یئنی نئسیل اؤیرنجی حرکاتداشیلاریمیزا تشئککور ائدیرئم.

۲- آزربایجان اؤیرنجی گونون آزربایجان میللی حرکئتینده کی یئری و اؤئنئمی ندیر؟

من مئسولییئتله دئیردیم کی،اؤیرنجی حرکاتینی آزربایجان میللی حرکاتینین اونورغا سوتونو سایماق اولار.دیققئت ائتسئنیز سونرالار موختئلیف ساهه لرده سیاسی تئشکیلاتلاردا چالیشان تانینمیش حرکاتچیلاریمیزین بؤیوک چوخونلوغو کئچمیش اؤیرنجی حرکاتینین بئتنیندئن چیخانلاردیر. آزربایجان اؤیرنجی گونونن اعلان ائدیلمئسینین اؤنئمینه گئلدیکده، بیلدیگینیز کیمی ایراندا معلوم اؤیرئنجی گونو وار. آنجاق ایران اؤیرنجی گونو آزربایجان اؤیرنجیسینی تئمسیل ائتمیر. آزربایجان اؤیرئنجیسنینین موباریزه سینینئینکی قاپسامیر ترسینه یا اونو گؤرمزدن گلیر یا دا اونو تامامی ایله ردد ائدیر. بو آچیدان آزربایجان اؤیرئنجی گونونون مؤوجود اولماسی آزربایجان حرکاتینی ایرانلی و ایرانچیلیق حرکاتلاردان آییریر. آزربایجان اؤیرنجیسینه بللی بیرکیملیک وئریر. آزربایجان اؤیرنجیلئرینین ایران اؤیرنجیلئرینده ن تامامی ایله فئرقلی قایه و هدفلره قوللوق ائتدیگینی اورتایا چیخاریر. ایران اؤیرنجیلرینین هدفی ایران بوتؤولوگونده بللی “دئموکراتیک” حاقلارا صاحیبلئنمه یئ و رئژیمین دئییشدیریلمئسینه چالیشماقدیرسا،آزربایجان اؤیرنجیسینین قایه سی آزربایجاندا میللی آزادلیغیا و میللی دئموکراتیک شراییطین یارانماسینا نایل اولماقدیر. بو ایرانلیلار و ایرانچیلارا آزربایجان و آزربایجان تورکلئرینین یولونون تام آیریلدیغینی اورتایا قویماق باخیمیندان چوخ اؤنملیدیر بو آچیدان آزربایجان اؤیرنجی گونون اعلان ائدیلمئسی و خاطیرلانماسی چوخ اهئمیییئتلیدیر.

۳- گونئی آزربایجاندا بوگون اؤیرنجیلئر آراسیندا نه قدر تانینیب و اؤیرنجیلری وطیفه سی بو گون ایله باغلی نه اولا بیلر؟

آزربایجان اؤیرنجی گونو حرکاتچی اؤیرنجیلریمیز آراسیندا یاییلسا دا گئنیش اؤیرئنجی کوتلئسینین بو حاقدا یئتئرلی بیلگیسی یوخدور. بو بیر طرفدن سیاسی رئژیمین یاراتدیغی محدودییئتلئرله باغلیدیرسا باشقا طرفدن ده بیزیم تئبلیغات ایمکانلاریمیزین محدودلوغو و یا تئبلیغات ایمکانلاریمیزدان یئتئرینجه یارارلانماماغیمزدان ایرلی گئلیر. بعضی دوستلار ایسه مئسئله نین اؤنئمینی آنلایا بیلمئدیکلئریندن و یا باشقا ندئنلرده ن بو گونون تبلیغ اولونماسیندان یایینیرلار. آزربایجان اؤیرئنجیلری آزربایجان اؤیرئنجی گونونو ایله باغلی تئدبیرلر، توپلانتیلار کئچیره بیلر و حرکاتین جانلانماسینا ندئن اولا بیلئر. آنجاق طبعیی کی تدبیرلر، توپلانتیلارین، آسکییالارین کئچیریلمسی ایمکانلارینین دا مووجود شرطلره گؤره چئتینلیگینی ده آنلاماق لازیمدیر آنجاق ان آزیندان بو گونو اونوتماماق و تئبلیغ ائتمئیی هامی ائده بیلئر. ۲۰ ایل اؤنجه حاضیرکی ایمکانلار یوخ ایدی. اینتئرنئت هارداسا یوخ سئوییئسینده ایدی.سوسیال مئدیا دئییلئن بیر شئی یوخ ایدی. کومپوتئر، پرینتئر، کوپی مئرکئزلئری تبریز بویدامئگا-شهئرده بارماق ساییسی قدئر ایدی و چوخونو ائتتئلاات گوجلو نزارت آلتیندا ساخلاییردی.هانسیسا ائلانی، بئیاناتی، دئرگینی کوپییالاماق اوچون قاپی-قاپی گئزمئلی اولوردوق . ایندی هئر کئسین ائوینده  بیلگیسایار، پرینتئر، کوپی ماشینی وار. خاتیرلاییرام،بئیاناتلارین سیاسی و تورکجه اولدوونو گؤرونجه کوپی-پرینت مئرکئزلئرینین صاحیبلئر قورخویا دوشور بیزی گئری چئویریردیلر. کوپی-پرینت مرکئزینده ده حبس اولونما تهلوکه سی وار ایدی. گئنجلئریمیزینده ان آزیندان بو ساحده  هیجان یاشاماق زوروندا دئییللر. بوتون چئتینلیکلئره باخمایاراق ایندی موباریزه آپارماق ۲۰ -۲۵ ایل اؤنجدن قات-قات آساندی. قوی یئنی نئسیل اؤیرئنجیلئریمیز بونو نظره آلسینلار. دیققئتینیزه گؤره تئشئککور ائدیر، میللئتیمیزه توتدوغو حاقلی موباریزئسینده باشاریلار دیلئییرئم.

 سایین حوسین بئی دیرلی واختینیزی بیزمله پایلاشدیغینیز اوچون تشکور ائدیریک.