بزرگداشت مشاهیر و نام آوران آزربایجان در راستای هویت بخشی به گنجینه‌ها و داشته‌های فرهنگی استان و زنده نگاه داشتن یاد و خاطره بزرگان، از جمله وظایفی است که بر دوش سازمان‌های فرهنگی و به ویژه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سنگینی می‌نماید.

اما گویا نهاد مذکور این رسالت مهم و ضروری را به حیطه فراموشی سپرده و به طور مثال مشاهده می‌شود که این نهاد با وجود گذشت چندین سال از فوت دده کاتیب، شاعر و عارف بزرگ ایران و آزربایجان، تاکنون هیچگونه گامی در راستای بزرگداشت وی برنداشته است.
به گزارش دورنانیوز، “عبدالرحمان طیار قولنجی” متخلص به دده کاتیب، زاده ۱۳۰۴ در روستای قولنجی (قولونجو) اورمیه و در گذشته دوم اسفند ۱۳۸۷- روز جهانی زبان مادری- در همان روستا، از شعرای ترک آزربایجانی سنی مذهب (کوره سوننی) است که با عنوان “قولونجولو دده کاتیب” مشهور است.
اشعار هجایی او را ، بیشتر قوشماها و گرایلی‌ها تشکیل می‌دهند و وی در سرودن شعر از بالوولو میسکین، دوللو موصطافا و غازی محمد بوزقورت از شاعرهای کوره سوننی قدیمی‌تر اهل اورمیه تاثیر زیادی می‌گرفت.
دده کاتیب در میان عاشیق‌ها و اوزان‌های آزربایجان و شهرهای شرقی ترکیه (به خصوص در بین ترک‌های کوره سوننی دو طرف مرز) بسیار مشهور است. کتاب‌های چاپ شده از این شاعر بزرگ عبارتند از : «اینجیلی صدف» (صدف مرواریددار) ، «اورمو گؤلو» (دریاچه اورمیه) و «گونوموز آیدین» که هر سه کتاب توسط انتشارات «یاز» اورمیه چاپ شده‌اند. ضمن آنکه کتابی نیز در ترکیه با نام « عشق و عرفان » از وی به چاپ رسیده است.
دده کاتیب همچنین به عنوان عالم مذهبی سنی حنفی مذهب‌های آزربایجان غربی نیز شناخته می‌شد. او به جز ترکی به زبان‌های فارسی و عربی هم تسلط داشت و اکثر اشعار وی به ترکی آزربایجانی است ولی او به ترکی استانبولی نیز شعر می سروده ‌است.
وی تحصیلات ابتدایی خود را در قولونجی نزد علما و عارفان سپری کرد و سپس در سنین جوانی به ترکیه رفته و با بهره جستن از استادان بزرگ علم و عرفان ؛ اصول دین اسلام و شعر و شاعری را فرا گرفت. در ۲۵ سالگی- سال۱۳۲۹- شعر گفتن را آغاز و طولی نکشید که شهرت او برای بسیاری از ترکهای جهان شناخته و به عنوان منبع مهمی برای ادبیات و فرهنگ و تاریخ مردم ترک ومسائل دین و شریعت ، مورد احترام مردم ،عالمان ، بزرگان و ادبا قرار گرفت .
او ابتدا تخلص کاتب را برگزید ولی در طی سفرهایی که به ترکیه داشت و در محافل و جلسات شعر و عرفان شرکت می کرد، بزرگان آن دیار لقب دده (پدر،بزرگ) را نیز به او اختصاص داده و بنابراین تخلص کاتیب به دده کاتیب تغییر یافت.
چون تخصص اصلی شان در شعر آشیقی (عاشق) بود به عنوان پدر آشیق‌های آزربایجان معرفی شد. اشعار دده کاتیب سراسر عرفان و پند و نصیحت است و مضامین دینی و فرهنگی به شکل ظریف و زیبایی در آثار وی تجلی یافته که نشان از روح والای این هنرمند و عارف عرصه‌ی ادبیات دارد.
اصطلاح دده کاتیب در فرهنگ ترکی آزربایجانی معادل واژه پیر طریقت در زبان فارسی است که این لقب به افرادی که به لحاظ معنوی به مقامات والایی رسیده باشند اطلاق می‌گردد. وی غالبا در سرودن اشعار از قرآن کریم، روایات پیامبر اکرم(ص) و ائمه اطهار (ع )استفاده می کرده و بسیار به فرایض دینی مقید و متعهد بود تا آنجا که گفته می شود نام تک تک فرزندان خود را از قرآن متبرک نموده است.
ایشان در دوم اسفند ۱۳۸۷، در سن ۸۴ سالگی و مصادف با روز جهانی زبان مادری دار فانی را وداع گفته و در زادگاه خود قولنجی ( قولونجو ) به خاک سپرده شدند.
بی شک بزرگداشت مشاهیر و نام آوران آزربایجان در راستای هویت بخشی به گنجینه‌ها و داشته‌های فرهنگی استان و زنده نگاه داشتن یاد و خاطره بزرگان، از جمله وظایفی است که بر دوش سازمان‌های فرهنگی و به ویژه اداره کل فرهنگ و ارشاد اسلامی سنگینی می‌نماید، اما گویا نهاد مذکور این رسالت مهم و ضروری را به حیطه فراموشی سپرده و به طور مثال مشاهده می‌شود که این نهاد با وجود گذشت چندین سال از فوت دده کاتیب، شاعر و عارف بزرگ ایران و آزربایجان، تاکنون هیچگونه گامی در راستای بزرگداشت وی برنداشته است.
آنچه که بیش از فوت این شاعر و عارف بزرگ ، دل مردم آزربایجان و به خصوص فعالین فرهنگی این دیار را آزار داده و موجب رنجش خاطر آنها می‌شود، عدم توجه نهاد‌های فرهنگی دولتی به مقام و منزلت وی و خودداری این نهادها از برگزاری مراسماتی با هدف بزرگداشت و زنده نگاه داشتن یاد و خاطره وی می‌باشد، به طوری که اکنون و با گذشت نزدیک به ۶ سال از فوت وی، تا به امروز هیچ تلاشی به خصوص از سوی اداره فرهنگ و ارشاد اسلامی آزربایجان‌غربی در راستای زنده نگاه داشتن یاد و خاطره وی و شناساندن هرچه بیشتر او در میان نسل جوان آزربایجان انجام نپذیرفته است، و این رفتار موجب انتقاد و اعتراض شدید قشرهای مختلف مردم آزربایجان و به خصوص مردم پایتخت فرهنگی این سرزمین یعنی اورمیه شده است.
با توجه به نزدیک بودن سالروز فوت دده کاتیب (دوم اسفند) و مصادف بودن آن با روز جهانی زبان مادری، لازم است تا نهادها و مسئولین ذی ربط با اتخاذ تدابیری نسبت به برگزاری مراسم یادبود وی اقدام نمایند، تا علاوه بر بزرگداشت روز جهانی زبان مادری، از این بزرگ مرد ترک نیز یادی شده و خاطر وی بار دیگر زنده شود.