قسمتی از مصاحبه علی یونسی وزیر سابق اطلاعات با روزنامه عصر آزادی تبریز:
ما مخالف کسانی هستیم که وحدت ملی ایرانیان را نشانه گرفته اند، چنین تصوری که فارس را در حد یک قوم تقلیل دهیم خطا و ظلم فاحش است. نظر من این است که زبان فارسی خود در کنار سایر زبان های اقوام ایرانی زیر چتر فارس که مساوی ایران است، قرار دارد.
لطفا بفرمایید چگونه شد که دولت یازدهم به فکر ظرفیت سازی برای فعالیت های ویژه در زمینه اقوام ایرانی افتاد؟، آیا نگرش ویژه ای به وجود آمده است؟
اولین بار در ستاد انتخاباتی دکتر روحانی که من در آنجا می خواستم فعالیت کنم، بحث تقسیم کار پیش آمد. متوجه شدم که هیچ صحبتی از حوزه اقوام و اقلیت های دینی نیست در حالی که آنها نقش بسیار مهم و حتی تعیین کننده در انتخابات دارند.
• یعنی می فرمایید بحث اقوام ایرانی کارکرد انتخاباتی دارد؟
بلی کارکرد انتخاباتی داشت در آن موقع، ولی در ادامه نه. به اعتقاد من و حتی خود رییس جمهوری، موضوع اقوام و اقلیت های دینی ایرانی مغفول مانده است و دولت باید توجه ویژه ای به آنها داشته باشد. زیرا بی توجهی به آن باعث بروز مشکلات امنیتی می شود که از خارج هم شیطنت ها و تحریکاتی صورت می گیرد.
•جناب آقای یونسی! گروهی در جامعه معتقدند که در طول سال های گذشته تاکنون اقوام مختلف زیرپرچم ایران در حال زندگی بوده و هستند و ضرورتی برای پرداختن به امور اقوام به طور ویژه وجود ندارد، پاسخ شما به این گروه چیست؟
بلی عده ای می گویند مشکلی نداریم و نباید تحریک کرد و مسئله سازی نمود. من نیز قبول دارم که مردم مشکلی ندارند و در بالاترین حد هم زیستی مسالمت آمیز، تمام اقوام و مذاهب ایرانی به خوبی در کنار هم زندگی می کنند. اما نگرانی ما از به هم زدن این نظم است. یعنی کار ما صیانتی است تا این حالت هم زیستی مسالمت آمیز اقوام ایرانی دچار اخلال نشود.
• در محافل خصوصی و عمومی گاهی این پرسش مطرح است که آیا داشتن نگاه امنیتی به مقوله اقوام لازم است یا خیر؟ مضر است یا مفید؟ اصولاً ضرورت بازتعریف مولفه های امنیتی در حوزه اقوام را چه اندازه احساس می کنید؟
قطعا مضر است. نگاه امنیتی به هر گروه و جمعیت تولید خطر می کند بدین معنا که آنها را نامحرم می بینیم. من تاکید کردم که اقلیت های دینی و اقوام را باید فرصت بدانیم. حضرت امام خمینی (ره) تعبیر زیبایی در این باره داشتند: ‘ عشایر ذخایر انقلاب هستند. ‘
• نظر شما در خصوص تاسیس فرهنگستان زبان آذری چیست؟ به نظر می رسد به رغم گذشت نزدیک به یک سال از دادن وعده تاسیس فرهنگستان زبان آذری تاکنون هیچ اقدامی صورت نگرفته و حتی عده ای از کارشناسان اعتقاددارند هیچ اقدامی انجام نخواهد شد.
طرح تاسیس فرهنگستان زبان آذری از اول درست نبود، باید به شکل دیگری موضوع را مطرح می کردند. تا جاییکه من اطلاع دارم قرار است در قالب یک بنیاد فرهنگی این کار را انجام دهند و گویا اساسنامه آن تدوین شده است. احتمال می دهم یکی از چهره های سیاسی فرهنگی کشور که مخالف تاسیس فرهنگستان زبان آذری است با سفر به تبریز در این خصوص رایزنی هایی کرده است.
• اما اسماعیل جبارزاده استاندار آذربایجان شرقی درباره تاسیس فرهنگستان زبان آذری وعده داده اند، پس عمل به وعده شان چه می شود؟ فرهنگستان با بنیاد خیلی فرق دارد و اساسنامه ای که کپی برداری باشد و نظر صاحب نظران فرهنگی آذربایجان لحاظ نشود، چه فایده ای دارد؟
نمی دانم باید از خود ایشان پرسید، قطعاً که برنامه هایی دارند.