اورمیه و سرمایه گذاری شرکتهای کردستان عراق- امین فضلی
پازل اول:حمله آمریکا به عراق و حمایت آنها از کردها فرصتی برای کردهای شمال عراق فراهم ساخت تا به دور از درگیری مستقیم با مسئله جنگ عراق به ساماندهی سیاسی و ایجاد ساختارهای لازم برای تشکیل دولتی منطقهای بپردازد. انتظار میرفت با وجود دو حزب قدرتمند دموکرات کردستان به رهبری مسعود بارزانی و حزب اتحاد میهنی به رهبری جلال طالبانی فضایی دموکراتیک بر اقلیم کردستان عراق حاکم شود ولی با گذر زمان و بدست گیری امور توسط طایفه بارزانی، الیگارشی بارزانیها شکل گرفت. رهبری این اقلیم که در دست مسعود بارزانی است؛ پست نخست وزیری دولت اقلیم را نچروان بارزانی، پسر مسعود بارزانی بر عهده دارد؛ همچنین وزیر امور خارجه عراق، هوشیار زیباری، از خویشاوندان نزدیک بارزانی است. علاوه بر این بسیاری از پستهای حساس اقلیم کردستان در اختیار بارزانیها قرار دارد. الیگارشی موجود در ساختار سیاسی جای خود را به مافیاهای اقتصادی در عرصه اقتصاد دادهاست. به اذعان بسیاری انجام هیچ کار اقتصادی در اقلیم کردستان بدون در نظر گرفتن مافیاهای موجود امکانپذیر نیست.
پازل دوم:در هفتههای نخست امسال شاهد انتشار اخباری مبنی بر واگذاری چندین هکتار زمین از اراضی سود آور در مناطق سعدی، اطراف قویون کؤرپوسو و مناطق دیگر اورمیه جهت اجرای پروژههای عظیم عمرانی به شرکتهایی از اقلیم کردستان عراق بودیم. برخی از اعضای شورای شهر اورمیه و شهردار تحت عنوان “جذب سرمایهگذار خارجی برای عمران و آبادانی شهر” از این طرح دفاع کردند. سوالات مختلفی از سوی منتقدان به این موضوع مطرح بود که بیپاسخ ماند. یکی از مهمترین سوالات چرایی واگذاری طرحهای بزرگ عمرانی به شرکتهایی از اقلیمی است که خود نیازمند حضور شرکتهای عمرانی ایرانی و ترکیهای برای اجرای پروژههای عمرانی است در حالی که شرکتهای بزرگ عمرانی ترکیهای با اجرای پروژههایی موفق در سراسر ایران گزینه مناسبتر برای جذب سرمایه خارجی به نظر میرسد. سوال دیگر چرایی فروش زمین به این شرکتهاست در حالی که با توجه به شرایط حساس منطقه این امر در دراز مدت میتواند تبدیل به عامل به چالش کشیدهشدن امنیت منطقه شود. این در حالی است که گزینههای دیگری مانند اجاره پروژه بعد از بهرهبرداری جهت تامین هزینهها و تضمین سودآوری یکی از راهکارهای معمول در چنین پروژههایی است.
پازل سوم:چند روز پس از ورود گروه تروریستی (داعش )دولت اسلامی عراق و شام به شمال عراق و با فرار نیروهای ارتش عراق از منطقه نفتخیز کرکوک، نیروهای نظامی اقلیم کردستان عراق موسوم به پیشمرگ به بهانه تامین امنیت منطقه کرکوک دست به اشغال این منطقه زدند. تحولات روزهای بعد نشان میدهد که اتفاقات موجود پروژهای در راستای اجرای نقشه اسراییلی خاورمیانه بزرگ بودهاست. سخنان مسعود بارزانی در خصوص لزوم جدایی از عراق، فروش نفت خام به اسراییل توسط حکومت اقلیم کردستان و سخنان رییس جمهور و نخست وزیر اسراییل مبنی بر حمایت از جدایی اقلیم کردستان از عراق موید این ادعاست. اگرچه این اعلام مسئله معلوم بود چرا که رابطه حسنه بارزانیها با رژیم اشغالگر موضوعی است که به زمان مصطفی بارزانی، پدر رهبر کنونی اقلیم کردستان، بر میگردد. همکاری بین بارزانیها با موساد حتی در زمان جنگ مسلمانان با اسراییل تاثیر قابل توجهی در نتیجه جنگ داشتهاست.
نگاه آخر:توجه به حساسیتهای موجود در استان آذربایجان غربی کمک شایانی در جلب رضایت مردم و اداره بدون حاشیه آن خواهد داشت. حضور اقتصادی شرکتهایی از اقلیم کردستان که به صورت مافیایی اداره میشود کمک غیرمستقیم به کسانی خواهد بود که با اسراییل اشغالگر هم کاسه شدهاند. از طرفی شاید این چنین اقداماتی باعث جریحهدارشدن احساسات مردم شهیدپرور استان گردد. چنانکه آقای قاضیپور، نماینده اورمیه در مجلس شورای اسلامی، در واکنش به واگذاری هکتارها زمین به شرکتهای اقلیم کردستان میگوید: “خاطرات حمله به شهرستان نقده در ۲۱ فروردین ماه سال ۱۳۵۸ وحمله به شهرستان ارومیه توسط گروهکهای ضد انقلاب در۱۹ مهر ماه ۱۳۵۹ و شهدای دارلک و خاطرات صدها و حتی هزارها شهید این خطه از اذهان پاک نشده،ما ومسئولین شهر ما در عین حال که خواهان توسعه و آبادانی آذربایجان غربی وشهرستان ارومیه هستیم اما حاضر نیستیم با کسانی که در چند دهه گذشته سرزمین خود را(اقلیم کردستان عراق)جان پناه پژاک،پ ک ک،دمکرات و کوموله قرار داده اند مشارکتی داشته باشیم“.
و امروز که حاکمان این اقلیم همکاری خود با اسراییل را تسجیل نمودهاند لزوم بازبینی روابط با اقلیم کردستان بخصوص در حوزه اقتصاد جهت برقراری امنیت پایدار در منطقه احساس میگردد. این مهم بر دوش مسئولین استانی است که با تجدید نظر در روابط موجود و دوراندیشی در امور، زیرساختهای لازم جهت توسعهای پایدار برای منطقه را فراهم آورند. توسعهای که امنیت یکی از لازمههای اصلی آن است.
انتخاب شهردار اورمیه در اصرار بر حمایت از انجام پروژهها با شرایط موجود توسط شرکتهای اقلیم کردستان، با تمام کاستیها و مسایل موجود ویا تجدید نظر در چگونگی و شرایط انجام پروژه ویا حتی تغییر پیمانکارها سوالی است که پاسخ آن در روزهای آتی مشخص خواهدشد.
نوید آذربایجان