دوغما یورد یئریمیز تبریز؛ ائشیتدیکلریم، گؤردوکلریم – سئوینج بَهمَنلی
هله اوشاقکن، قارداشیمین ساری چانتاسین‌دا گیزلتدیگی و گیزلینده آچیب اوخودوغو ساری دفتری گؤزوم آلمیشدی. او ایشه گئدن کیمی تئز-تلسیک چانتانی آچیب دفترین اوز قابیغین‌دا ایری حرفلرله «گولوستان» پوئماسی یازیلمیش سؤزلرینی اوخویاردیم:
«ایپک یایلیغیلا او آستا-آستا
سیلیب ائینه یینی گؤزونه تاخدی…»
او واخت هئچ آغلیما دا گلمزدی بو سطیرلرده‌کی بؤیوک بیر میللتین آغیر-آجی طالئعینی بیر گون تبریزده شهریارین مزاری باشیندا گؤز یاشلاری ایچینده پیچیل‌دایاجام…
بیز تبریزه چاتاندا آرتیق هاوا قارالمیشدی. ایضاحا گلمز حیسسین، هیجانین ایچینده سرنیشینلردن بیرینین اؤزوندن آسیلی اولمادان یارانان یومورونو ایسه یقین کی عؤمرومون هئچ بیر آنیندا اونوتمایاجاق، خوش، مزه‌لی بیر حادثه کیمی نقل ائد‌جه‌یه‌م. دئمه‌لی، بوتون یول بویو کیمسه‌یه قاریشمایان، ان سونونجو اوتوراجاقلاردان بیرینی سئچیب ایلشن خانیم یالنیز تبریزه چاتان زامان دئیه‌سن شهرین گور ایشیقلارینین تأثیریندن جوشا گلدی: «سولئیمان دمیرل یاخشی دئییب، تبریزیم، تبریزیم، گؤزل تبریزیم» (تام سس‌سیزلیک ایچینده بو خانیمین رئپیکاسینی تصور ائدینده)
حوسنوندن دویولمایان گؤزل تبریز…
تبریزده بیر آز باکینین، بیر آز دا شکینین سیماسینی گؤردوم. بورا بیر آز دا تبریزین اؤزونه مخصوص گؤزللیکلرینی قاتساق مؤحتشم بیر تابلو یارانار. هله ده اونودا بیلمیرم بو تابلونون گؤزللیکلرینی…
من دئیردیم کی، تبریز ایری تیجارت مرکزی‌دیر. ایرانا قارشی تتدیق ائدیلن ائمبارقولارا باخمایاراق بورادا ایستر صنایع، ایسترسه ده کند تصروفاتی محصوللاری چوخ اوجوزدور. اوجوز و کئیفیت‌لی.
تبریز هم ده گؤی‌ده‌له‌نلر شهری‌دیر. ماراقلی معمارلیق اوسلوبو ایله تیکیلمیش گؤی‌ده‌له‌نلر تبریزین عظمتینی داها دا آرتیریر.
تاریخی قدیم تبریز…
عظمت دئمیشکن، تبریزین قورور، عظمت هیکلی-ارک قالاسینی، زیارت ائتمک اینسانا آیریجا قورور وئریر. اونودا دئییم کی، قالا دیوارلارین‌داکی گوللَه ایزلری هله ده قالماق‌دادیر…
آلتیندا خزینه‌لر یاتان، تاریخه میدان اوخویان، زلزه‌له دیوارلارین‌دان دیوارلاری آغیرزَ‌دَ‌لر آلسا دا هله ده آیاق اوسته دورماغی باجاران گؤی مسجید ایسه باشقا بیرعالم‌دیر. جاهان شاه حقیقی طرفیندن اینشا ائدیلمیش مسجیدده بو قدر داغینتیلارا رغماً هئچ بیرتعمیر، تیکینتی، رئستووراسییا ایشلری آپاریلماییب. و خاطیرلادیم کی، جاهان شاهین و خانیمینین مزاری دا ائله محض بو مسجیدده‌دیر. و بو مزارلاری گؤرمک اوچون مسجیدده چوخ سیخ، دار زیرزمینی خاطیرلادان یئره ائنمَلیسن. بوتون بو باخیمسیزلیغا رغماً مسجید او قدر دوغما، ماراقلی، تاریخی‌دیر کی…
بون‌دان علاوه تبریز هم ده موزئیلر مرکزی‌دیر. بورادا بیر چوخ تاریخ، تطبیقی اینجسنت موزئیلری وار. بیر ده تبریزده شهریار مقبرینین دوز یاخینلیغیندا بیر بوش مزار وار. شئیخ محمد خیابانینین بوش مزاری. تبریزلیلرین بو مزاری زیاتتگاها چئویره‌جکلریندن قورخوب بؤیوک سرکرده نین نعشینی بوردان گؤتورسه‌لر ده، تبریزلیلر یئنه ده بورانی بیر سئویملیچ مقدس یئر کیمی گؤرور و گؤستریر…
تاریخلره بوی وئرَ‌ن کندووان…
افسانوی کندووانین(تبریزلیلر اورا کاندووان دئییر) تاریخی چوخ قدیملره گئدیر. قایالیقلارین ایجین‌ده‌کی اویوقلاری خاتیرلادان بو ائولر ایسته‌نیله‌ن توریستین دقتینی چکه بیلیر. کندووان دونیادا ۳ بئله منطقه‌دن بیری‌دیر. دیگر ایکی‌سی آبش و تورکییه‌ده‌دیر (کاپادوکیا) کی، اونلار حاضردا هتل و موزئی کیمی فعالیت گؤستریر. یالنیز تبریزده یاشاییش منطقه‌سی کیمی ایستیفاده اولونور. ائولرین ایچری‌سی ایله ده تانیش اولدوم و چوخ ماراقلی تأثیر باغیشلادی. ایضاحی بیر آز چتین اولسا دا، گئدیب گؤرمک لازیم بو افسانوی یئری. بعضی ساکینلر اؤز منزیللریندن هم ده ماغازا کیمی ایستیفاده ائد‌رک دولانیشیق خرجلرینی ائله بورادان چیخاریرلار. و بورادا همچینین میللی آرنامئنتلری اؤزونده عکس ائتدیرَن اشیالارین ساتیش یارمارکاسی دا تشکیل اولونوب و چوخ دا ماراق‌لی‌دیر.
ائلیمیزین یاراشیغی-ائل گؤلو
گونئی‌لیلرین شاه گؤلو، قوزئی‌لیلرین ائل گؤلو آدلاندیردیقلاری بو یئر هم یئرلی اهالینین، هم ده توریستلرین سئویملی مکانی‌دیر. بو یئرین گوندوزو ده، گئجه‌سی‌ده گؤزل‌دیر. بو یئر هم ده گنجلرین، سئوه‌نلرین سئویملی مکانی‌دیر. بیزیم دنیزکناری پارک کیمی…
گؤل تاریخی مکان ساییلیر و بورادا قورولموش خصوصی لؤوحه‌ده بیر نئچه خاریجی دیل‌ده گؤلون تاریخی حاقین‌دا اطراف‌لی معلومات وئریلیر. اراضیده فعالیت گؤسترن عائله وی کافه و رئستورانلاردا ایسه ائله ده باهالیق اولمور. ایسته‌نیلن توریستین جیبینه گؤره‌دیر قیمتلر.
شهریار وطنی تبریز…
تبریز دئیرکن عاغلا ایلک گلن آد اوستاد شاعریمیز شهریارین آدی‌دیر.تبریزده اوستادین مقبره‌سی و ائو موزئیی وار. ائو موزئیین‌ده اونون کیتابلاری،اشیالاری، ائله‌جه ده گئییملری قورونور. مقبره‌سینی زیارته گئتمزدن اؤنجه بیر چوخ یئرلری گزمیشدیک آرتیق. لاکین بو زیارت اونلارین آراسیندا ان هیجان‌لیسی ایدی. چوخ دوغما، عزیز آدامینی زیارت ائتمیش کیمی حیس ائدیرسن اؤزونو. بیر آز دا بورادا مسئولیت، سئوینج، فرح حیسی وار. مزاری باشیندا هایقیرماق ایستییرسن «گلدیک اوستاد! گله بیلدیک! قیرا بیلدیک او مفتیللری، زنجیرلری» دئمک ایستییرسن، لاکین کمکینه گؤز یاشلارین و کیم‌سه‌نین ائشیتمدیی پیچیلتیلارین چاتیر…
تبریزین گنج یازارلاری- اوستادین داوام‌چیلاری
تبریز ادبیات‌چیلارینین چوخ سئودیگی شاعرلر گؤزلنیلدیگی کیمی، بختیار واهاب‌زاده، ممد آراز، خلیل رضا، نصرت کسمنلی و رامیز روشن‌دیر. بختیار واهابزادنین “گولوستان” پوئماسی دئمه اورادا دا چاپ اولونوبموش. من بونو ائشیدنده تعجوبلندیم دوزو…
نصرت کسمنلی عملیات اوچون تبریزه گئدنده ادبی درنه یین عضولریله ده گؤروشوب و دوستلاریمیز ایندی همین گؤروشو خوش خاطیرلرله خاطیرلاییر، ممونیتله بحث ائدیرلر او گؤروشدن. حاضیردا ایسه اونلار رامیز روشن فاناتیدیر دئس‌م یانیلمارام. چوخ سئویرلر بو شاعری.
تبریزده میللی دوشونجه صاحبلری چوخدور. ادبیات درنکلری بو ایشده چوخ ایر‌لی‌ده گئدیرلر. بیزیم گنج شاعرلریمیز، ترجومه‌چیلریمیز اورادا آز ایش گؤرمورلر. لاکین اعتراف ائدیم کی، بو ایشده سهولر ده وار. مثلا: دیل کورسلاری بیر مدت اؤنجه تبریز آیدینلاری طرفیندن اصلین‌ده تبریزده تشکیل اولونوب. تأسف کی، بو کورسلارا اعتیناسیز موناسیبت اونلارین فعالیتینین دایانماسینا سبب اولوب. “تورک دیلین‌ده مدره‌سه، اولمالی‌دیر هر کسه” دئیه‌ن جاوانلار بو کورسلارا گلمه‌ییبلر… بیز چوخ قریبه میللتیک. شیماللی، جنوبلو. بیر مقصده یئتیشمک اوجون موطلق بؤیوک ایشلردن باسلاماق ایسته ییریک، هانسی کی، ‘داما-داما گؤل اولور’ مثالینی خاطیرلامیریق بئله…
بؤیوک اوغورلار هر زامان کیچیک جهدلردن دوغور، بونو اونودوروق نه یازیقکی… زیندانلاردا ایشگه‌نجه‌لره معروض قالان، دار آغاجلارین‌دان آسیلان قارداشلاریمیزین فریادی بیزیم اوره ییمیزی گؤینتسه ده، ایندی آنجاق دوزلو گؤل کیمی یارامیزا دوز باسان اورمو گؤلونون دردی بیزی ایچین-ایچین آغلاتسا دا دوزلمیریک… آجیلاریمیزدان درس آلمیریق… بلکه ایندی بیر جهد ائدک، باشلایاق، دئمیریک…
آذربایجانین اورک یاراسی- اورمو گؤلو
هله گئتمه‌دن اؤنجه دوشونموشدوم کی، تبریزده گئدجییم ایلک یئر اورمو گؤلو اولاجاق. اورادا فیکری‌می دوستلاریما دئدییم‌ده اعتراض ائتمه‌دیلر. ایلک گون ده اولماسا ائله قاییتدیغیم گون اورمونو زیارت ائتدیم. بلی محض زیارت! ایرانین آذربایجانا قارشی آپاردیغی آمان‌سیز سیاستین قوربانی اولدو اورمو. هئچ شهید گؤل گؤرموشدونوزمو؟ آرتیق اورمونون سیماسین‌دا گؤرجکسینیز نه یازیق کی… ساده‌جه اورمونون قانی قیرمیزی یوخ، آغ قان‌دیر. دوزلو قان… تاریخ بویو گؤینه‌یه‌جک، بیزی گؤینه‌ده‌جک…
تبریزدن اورمویا قدر اوزانان یول یالنیز دوزلا اورتولوب. هالبوکی، زامانین‌دا بورادا چیمرلیکلر،استراحت یئرلری اولوب. تک یئرلی اهالینین دئییل، توریستلرین ده سئویملی مکانی اولوب اورمو ساحللری. ایندی ایسه…. ساده‌جه آغ چؤل…
تبریز میللت‌چیلری
بری باش‌دان دئییم کی، تبریزده میللت‌چی‌لیک مؤوضوسو بیر قدر فرق‌لی‌دیر بیزیمله موقاییسه‌ده. مثلاً: اورادا سول‌چولار دا اؤزونو میللت‌چی حساب ائدیر. اگر سن میللی-معنوی دیرلره صاحب چیخیب بوتون قاداغالارا رغمه‌ن اونو یاشاتماغا و تبلیغ ائتمه‌یه قالخیرسان‌سا، دئمک سن میللت‌چی‌سه‌ن. و یا ادبی-درنک عضولری ده میللت‌چی حساب اولونور، (هانسی کی، من اونلاریتبریزین بئل سوتونو سایرام) چونکی دیل، الیفبا اوغرون‌دا موباریزه‌نین اؤن سیرالارین‌دا ائله محض ادبی-درنک عضولری گئدیر. بیر ده وار “آذربایجان بیر اولسون، مرکزی تبریز اولسون”؛ “تورک دیلین‌ده مدره‌سه، اولمالی‌دیر هرکه‌سه” و س. کیمی شوعارلارلا چیخیش ائد‌ن، میدانلاردا یوروشلر ائد‌ن، دار آغاجین‌دان آسیلان میللت‌چیلر…. یعنی بیلدیینیز قدریله، بو مؤوضو چوخ گئنیش‌دیر،درین‌دیر…
کناردان ائله گؤرونور کی، بونلار هامی‌سی بیرگه موباریزه آپاریرلار، اصلین‌ده ایسه ائله دئییل. بونلاری بیرلش‌دیره‌ن ان موهوم جهت ایسه آذربایجانا اولان بؤیوک سئوگی‌دیر کی، اساس اولان دا محض بودور.
تبریزین فخری سیموولو- «تیراختور» ف/ک
تبریز میللت‌چیلرینین اؤز دوشونجه‌لرینی راحت شکیلده آچیقلادیقیقلاری تک یئر مشهور فوتبول کلوبو اولان «تیراختور» اون ایستادومودور (ایستادیون). اویون زامانی تبریز گنجلرینین «باکی-تبریز-آنکارا، فارسلار هارا، بیز هارا»؛ «آذربایجان یاشاسین»؛ «آذربایجان وار اولسون، ایسته‌مه‌یه‌ن کور اولسون»؛ «آذربایجان بیر اولسون، مرکزی تبریز اولسون»؛ «تورک دیلین‌ده مدره‌سه، اولمالی‌دیر هر کسه» کیمی میللت‌چی شوعارلاری اویون‌چولارا روح وئره‌ن اساس عامللردن ساییلیر.
“تیراختور”اون (تبریزلیلر بئله دئییر) نؤوبتی اویونو باش توت‌دو من تبریزده اولان زامان. تأسف کی، اورادا قیزلاری فوتبولا بوراخمیرلار. یوخ‌سا موطلق ایزلیردیم بو افسانوی کلوبون اویونونو. اما ائله همین گون بیز کندووانا گئدیردیک. یول‌دا اویونو ایزله‌مه‌یه گئدن قیرمیزی بای‌راق‌لی پرستیشکار اوردوسونا هئیران‌لیقلا باخیردیم. “تراکتور”اون مشقینی چوخ قیسا زامان‌دا ایزله‌یه بیلدیم. اورادا پیادا کئچی‌دی یوخ ایدی، ماشینی ساخلاماق اولمازدی. تأسف کی، سئویملی کلوبوم همین یاریش‌دا قالیب اولمادی. و من اونلارین قلبه سئوینجینین شاهیدی اولا بیلمدیم. ائل گؤلون‌ده گزدییمیز زامان قیرمیزی بایراغا ساریلاراق گزه‌ن پرستیشکارلارین میوس اوزونو گؤرمک منه آجی وئرسه ده، ان آزی ایندی او قیرمیزی گئییم‌لی گنج تیراختورچولاری قورورلا خاتیرلاییرام.
لاکین یازی هازیرلانارکه‌ن سئوینج‌لی خبر همین گون کئچیردییم تسسوف هیس‌سینی بیر آنداجا یوخا چیخاردی. بئله کی، سئویملی کلوبوم ایران چئمپیوناتینین قالیبی اولدو. سنی سئویرم تیراختور!
تبریز-میللی موسیقیمیزی یاشادان شهر
موسیقی ساحه‌سین‌ده ده ایشلر ادبیاتداکین‌دان خئیلی ایر‌لی‌دیر. تانیدیغیم،دوستلاشدیغیم گنجلر گؤردوم، قادین یا کیشی فرق ائتمز، او قدر موسیقیلریمیزه باغلیدیرلار کی، آدامی هئیران قویور بو سئوگی. خصوصیله میللی موسیقی آلتلریمیزدن تار داها جوخ چکیر اونلاری. اونلارین بؤیوک هوس و سئوگیله تاری باغرینا باسیب ایفا ائتمه‌سی، آداما آیری بیر قورور وئریر…
بیر ده گونئی‌ده داها چوخ موغام و آشیق موسیقی‌سی سئویلیر. موغام اوستادلاریمیزدان توتموش گنج موغام ایفاچیلارینا قدر هامی‌سینی ماراق و سئوگیله ایزلییر و تانیییرلار. موغام موسابیقه‌لرینین بیرینی ده قاچیرمازلار. ان چوخ سئودیکلری ده عالیم قاسیموودور. اینسترومئنتال موقاملاری سئوه-سئوه دینله‌یه‌ن تبریزلیلر رامیز قولیئو، هابیل الیئو و کامیل جلیلووو اؤزلرینه اوستاد ساییرلار،دیسکلرینی آلیب، او دیسکلر واسطه‌سیله میللی موسیقی آلتلریمیزده ایفاچی‌لیق باجاریغینا ییه‌لنیرلر. آشیقلارین دا اکثرینی تانیییر و سئویرلر. اساساً ده آشیق عدالتی.
تبریز خانیملاری دا بو ایشلرده کیشیلردن اصلا گئری قالمیرلار. بئله کی، بیزیم رقص مدنیتیمیزی اینکیشاف ائتدیرمک کیشیلرله یاناشی، هم ده قادینلارین اوزرینه دوشوب. داها دوقروسو، او خانیملار اؤزلری اؤز زریف چیینلرینی بو آغیر یوکون آلتینا وئریرلر.
تبریزده نسرین حریری آدلی بیر خانیم وار. بو خانیم باکی‌دا آلدیغی رقص تحصیلینی تبریز خانیملارینا اویرتمیش و محض اونون یئتیرمه‌لری تبریز قیز-گلینلرینه حال-حاضردا آذربایجان میللی رق‌سینین سیرلرینی اویره‌دیر. محدود بیر رئژیم‌ده بونو ائتمیین، باجارماغین نه دئمک اولدوغونو دا تخمین ائدیرسیز یقین. تبریزلیلرین تعبیرینجه دئسک، “رقص کلاسلاری” ائوده کئچیریلیر و هر بیر خانیم دا بونا بؤیوک هوس، ماراق گؤستریر. من اونلارین بیر گونلوک قوناغی اولدوم و بو خانیملارین میللی رقصلریمیزه اولان سئوگی‌سینین جانلی شاهیدی اولماقلا یاناشی بیر آز دا اوتاندیم. اوتاندیم کی، هر شرایطیمیز وارکه‌ن، بیز اؤز میللی موسیقیمیزدن، رقصلریمیزدن گئن گزیریک، بونلار یوخ یئردن صنعتی یاشادیرلار. تضییق و تعقیبلردن چکینمه‌یه‌رک! قورخولارا فداکارجاسینا سینه گره‌رک! حتی رئژیمین بون‌دان خبری اولسا دا، «بیله‌رک‌دن قارشی‌سینی آلمیر» آرخایین‌لیغی اولسا دا بئله، اینسانین ایچین‌ده‌کی قورخونو آشماسی چوخ چتین بیر هیس‌دیر. هر کیشی بونو باجارماز، نینکی قادین. تبریز خانیملاری ایسه بو قورخونو آشماغی باجاراجاق قدر جسارتلیدیرلر!
من اورادا اولان‌دا امین اولدوم کی، اؤز میللی دیرلرینه صاحب چیخماقدا تبریز بیزدن چوخ-چوخ ایر‌لی‌ده‌دیر. بوتون قاداغالارا رقمه‌ن! منجه دوشونمه‌یه دیر…
تبریزده دینی آیینلر
تبریزده اولارکه‌ن چوخ “ماراقلی” دینی آیینین شاهیدی اولدوم. و بو “ماراقلی” دینی آیینی موشاهیده ائتدیکجه بو میللتین باشینا داشین هاردان دوشدویونو تام جیلپاق‌لیغی ایله گؤرمک اولور….
اولجه‌دن دئییم کی، بو دینی آیین محرملیگین ایلک اون گونلویون‌ده، یعنی آشوره‌یه قدرکی ایلک اون گونلوک‌ده ایجرا اولونور و آشوره‌دن اعتباراً ایجرا اولونمور. دئمه‌لی، “دسته” آدلانان بیر قروپ اینسان هر آخسام ساعت ۸-دن سونرا یوللاری باغلایاراق اؤز مهارتلرینی نوماییش ائتدیریرلر. هر محله‌نین اؤز دسته‌سی اولور. قای‌دالارا گؤره بو دسته‌نین آدامی او بیری دسته‌ده چیخیش ائده بیلمز. دسته‌ده حرکت تقریباً بوقایدادا اولور: سول الی یولداشینین کوریینه دایاییر، ساغ الین‌ده توتدوغو آغاجییوخاری-آشاغی حرکت ائتدیره‌رک، بونو اؤز آددیملاری ایله تارازلاییرلار. تخمیناً بیزیم یال‌لی کیمی. و اونلاری چوخ ایری تبیللر و نوحه اوخویان بیر نفر موشایعت ائدیر. بورادا ایشتیراک مجبوریدیر. یعنی،کیمسه هانسیسا بهانه ایله آرادان چیخماغا جهد ائله مک ایسته‌سه ده چوخ زامان بو آلینمیردی. بیری آچاری اوشاغا وئرمک بهانه‌سیله ماشینی خودلاییب آرادان چیخیردیسا دیگری بونا نایل اولا بیلمیردی. موطلق سوپورلنیب اویونا جلب اولونوردو…
تبریزده عائله-معیشت قایدالاری
تبریز خانیملاری
تبریز گنجلری ائولیلیک مسئله‌سین‌ده بیزدن داها ایره لیددیرلر. مثلا: بیزده ائولیلیک عرفه‌سین‌ده گله‌جک پروبل‌ملردن سیغورتالاماق اوچون حکیملردن کئجمک هله ده قانونیلشمه‌ییب و یا جمعیت هله ده تام اولاراق بونا حاضر دئییل. “منیم نه ییم وار کی” امینلیگی اینسانلاری اؤز ائقولارینی آشماغا ایمکان وئرمیر. حالبوکی، تبریزده بو آرتیق قانونیلشیب و گنجلر، والیدئینلر بونو ائولیلیک اوچون موطلق حساب ائدیرلر. بو مؤوضوعدا حکیملر ده هر هانسیسا بیر ساختاکارلیق ائدیب، بئله آغیر مسئولیتین آلتینا اصلا گیرمیرلر.
اینتئرنئت تانیشلیغی تبریز گنجلری آراسیندا دا یاییلیب و بونا هئچ ده پیس باخمیرلار. بئله تانیشلیقلارین ائولی‌لیکله بیتَنلری ده آز دئییل. بیرجه گؤروشوب سربست گزمک بیر قدر چتیندیسه، بونون دا یولونو گنجلر تاپیب آرتیق. یعنی، دوشوندویوموز کیمی،گئری‌ده قالمیش‌لیق فیلان یوخ‌دور.
اونو دا قئید ائدیم کی، کورکه‌ن-قاینانا موناسیبتلری باخیمین‌دان گونئیله قوزئی فرق‌لنیر. اورادا کورکَ‌ن-قاینانا بیر-بیرینی چوخ سئویرلر بیزدن فرق‌لی اولاراق.
خانیملارینا گلدیک‌ده ایسه، بری باش‌دان دئییم کی، تبریز خانیملاری چوخ گؤزل اولورلار. بونو تام موبالیغه‌سیز دئییرم. کناردان باخان‌دا باش اؤرتویونون اونلار اوجون بؤیوک پروبلئم اولدوغونو دوشونوردوم، تبریزده اولارکن ایسه، خانیملار اوچون بونون ائله ده اهمیت داشیمادیغینی گؤردوم. چونکی، تبریز خانیملاری باشقابیر مفکوره صاحبلری‌دیر. بؤیوک ایده‌آللارلا یاشایان اینسانلار اوچون‌سه کیچیک مانعه‌لر ائله ده بؤیوک اهمیت کسب ائتمیر.
تبریز خانیملاری گوزل اولدوقلاری قدر ده ایشگوزار و ائودار اولورلار. اون بارماق‌دا اون کرامت مثالی بو خانیملار اوچون دئییلمیش‌دیر یقین. هم بیش-دوش‌ده، هم توخوجولوق ایشین‌ده، خصوصیله ده خالچاچی‌لیق‌دا تبریز خانیملاری ایران بؤلگه‌سینین بوتون خانیمالرینی کؤلگه‌ده قویار. بونلارین اوزرینه بیر ده بو خانیملارین میللی-معنوی دیرلره آشیری باغلی‌لیغینی دا گلسک، اونلارین فداکارلیغینا شوبهه ائد‌ن اصلا اولماز. اونلارین آراسیندا ادبی درنک عضولری ده وار کی، اؤز ادبی مهارتلرینی بو درنکلرده گؤستریرلر. بیر سؤزله، خمیری وتنرورلیک، میللت‌چی‌لیک کیمی هیسلردن یوغرولموش بو خانیملار بو حیسی گاه آدی دیللر ازبری اولان مشهور تبریز خالیلارینین ایلمه‌لرینه کؤچورور، گاه سطیرلرده یاشادیر، گاه دا اؤز رقصلری ایله نوماییش ائتدیریرلر. اما… تسلیم اولمورلار! آنا دیلینه اولان سئوگیلرنی، آزادلیق سئوداسینی قلبلرین‌ده یاشادیرلار، بیر گون بؤیوک اوغورا، ایشیق‌لی صاباحا یئتیشمک اوچون!
تبریز مطبخی
تبریز مطبخی حاقین‌دا بورادا چوخ شئیلر ائشیتمه سیدیم. مثلاً: دئییردیلر، تبریزین مطبخی ضعیف‌دیر. پلوودان باشقا هئچ نه یوخ‌دور. بوش شئی‌دیر! اولا پلوو گونئی آذربایجانین شاه یئمه یی‌دیر. قالدی کی، تبریز مطبخینه… محض اورادا اویرندیم کی، پیتی شکی ایله یاناشی، هم ده تبریزین میللی مطبخ نومونه‌لرین‌دن بیری ساییلیرمیش. و یا، قورودو بورادا ان چوخ قازاخ بؤلگه‌سینین یئمه یی ساییرلارسا، بو تبریزین میللی مطبخ نومونه‌سینه عایید اولان یئمک‌دیر. قورودلو آش تبریزده چوخ مشهوردور. خانیملاری او قدر باجاریق‌لی‌دیر کی، عادی سوپو بئله چوخ لذت‌لی بیشیریرلر. هله من لذتییله چوخ مشهور اولان تبریز کوفته‌سینی، کابابینی دئمیرم. شیرنیاتا گلینجه،تبریزین چوخ لذت‌لی، کورابییه و پاخلاوالاری وار. بیر سؤزله، بون‌دان سونرا کیمسه تبریز متبخینین کاسادلیغین‌دان صحبت آچارسا، بیلین کی، بو آغ یالان‌دیر.تبریز بوتون آذربایجان مطبخ نومونه‌لرینی اؤزونده ائحتیوا ائد‌ن بیر مطبخه مالیک‌دیر. اینانمایان ۹ ساعاتلیق یولو قطع ائدیب اؤزو بونون جانلی شاهیدی اولا بیلر.
منی آچمایان بیر جهت اولدوکی، او دا تبریزده گونئی آذربایجانی عکس ائتدیره‌ن سئونیرلرین یا اولماماسی، یا دا چوخ چتین‌لیکله تاپیلماسی‌دیر. هرچند کی، بونو توریستلرین آز اولماسی ایله ایضاح ائدیرلر. اما یئنه ده، بو خوشاگلن حال دئییل.
قاییدان زامان بوتون تبریزی ووردوق بیر-بیرینه، نه ارک قالاسینین، نه ده شهریارین نه اؤزونون، نه ده مقبره‌سینین عکسی اولان سئوینیر تاپا بیلمدیک. اوزونده بیر خئیلی ایفئل قله سینی عکس ائتدیر‌ن سئوینیرلر گؤردوک. دئدیم، بونو آلیم آپاریم، دئییم،من گئدنه قدر تبریزی فرانسایا کؤچورموشدولر. یازی حاضرلانان زامان داها بیر شاد خبر آلدیم، «گونئی آذربایجان‌دا تورک دیلین‌ده تحصیل» حاقین‌دا قرار چیخدی. هرچند کی، الیفبا عرب الیفباسی اولاجاق، اما بونا دا شوکور. نئجه دئیرلر، یوخا لعنت. بیر ده کی، آتالار دئییب، گون دوغمادان نلر دوغار…
تبریزه بؤیوک سئوگی و ائحتیراملا: سئوینج بَهمَنلی.