علی سلیمانی:sahand_al@yahoo.com
یکسال و چندی قبل درباره تشکیل مجلس در تبعید، توسط مهاجران حرکت ملی آذربایجان دو مقاله به رشته تحریر درآورده و در باره ضرورت تشکیل آن سخن گفته بودم و البته قبل از بنده ، دوستان دیگری نیز در این باب سخن گفته بودند.
اکنون همان آرزو و رویاها با پیشگامی پیشکسوتان حرکت یقین گشته و به حقیقت می پیوندد. بزرگترین خوشبختی، غیر از این چه میتواند باشد که رویاهای انسان واقعیت یافته و تبدیل به حقیقت گردد. بنابراین از همه کسانی که در این راه صادقانه تلاش میکنند به عنوان یک سرباز حرکت ملی آذربایجان به نوبه خود تشکر نموده وعرایضی را لازم دانستم به عرض دوستان عزیز برسانم گرچه قبلا نیز در این باره در نوشته های خویش سخن گفته بودم:
ضرورتهای تشکیل پارلمان
در هیچ مقطعی از تاریخ ، مردم آذربایجان تا به این حد نسبت به هویت فرهنگی و ملی خویش،حساس نبوده و نسبت به حق تعیین سرنوشت خویش نیندیشیده بودند. شاید این امر ناشی از تبیعضهائی است که اکنون در جامعه ما وجود دارد وحاکمیت راسیسم فارس، از هرگونه اجحاف به ملت ما دریغ نمی ورزد. سالهاست که سایه شوم جنگ، اعدامهای دسته جمعی به عناوین مختلف مانند وابستگیهای سیاسی چون حزب خلق مسلمان و فدائی و مجاهد و حتی قاچاق مواد مخدرو…. تبیعضهای اجتماعی و اقتصادی بر این سرزمین حکمفرما میباشد. بهترین فرزندان این مرزو بوم در جبهه های جنگ کشته شده و یا در شکنجه گاههای رژیم فاشیستی ضد اسلامی ولایت فقیه سربه نیست شدند و مردم ما با تمام وجود، شاهد این فاجعه ها بوده است. هم اعدامیها و هم زندانیها و هم کشته شدگان جنگ بدون هدف با عراق، همگی فرزندان این ملت و سرمایه های ملی این جامعه بوده اند که بی هدف توسط رژیم قربانی شدند. چه رژیم فاسد شاهنشاهی و چه رژیم ضد اسلامی ولایتی نه در عرصه های اقتصادی و نه در عرصه های فرهنگی و ملی برای این ملت هیچ دستاوردی نداشته اند. این امر موجب شده که امروزه دربرابرظلم و تحقیر راسیسم حکومتی فارس، به پا خواسته ودر جهت تعیین مقدرات خویش تصمیم گرفته که بقول رهبر ملی آذربایجان ، مرحوم پیشه وری بگوید : اگر تهران به خواسته های ما گوش ندهد خواهیم گفت خداحظ تهران. (نقل به مضمون)
در این مبارزه مقدس هزاران آذربایجانی قهرمان در میدانهای مبارزه ، جان برکف با سرکوبگران ولایت فقیه دست به گریبان بوده وهزاران آذربایجانی در شکنجه گاههای رژیم محبوس می باشند. اکنون باید از خود بپرسیم که در برابر جانفشانی این مبارزان ، ما چه کاری میتوانیم بکنیم؟
آنچه در این مرحله پیش روی ما قرار میگیرد این است که چگونه میتوانیم طلبها و خواسته های این مبارزات حق طلبانه را در جامعه جهانی مطرح ساخته و با توجه به چهارچوبهای جهانی ، به دیالوگی مناسب تبدیل نمائیم.
برای نیل به این هدف به یک اراده عمومی نیازمند هستیم که پتانسیلهای ما را کنار هم قرار داده و به نحو احسن از آن بهره برداری نماید. باید اعتراف نمائیم این امر کار یک فرد یا گروهی نمیتواند باشد ولو اینکه دارای هر گونه امکانات لازم هم بوده باشد زیرا فرد و یا یک گروه،، تنها نماینده قسمتی از جامعه بوده و آن را نمایندگی مینماید در حالیکه ما امروزه نیازمند یک حرکت جمعی بوده و می باشیم که ضمن تمثیل اقشار مختلف جامعه مقبولیت جهانی را نیز بتواند کسب نماید و به همین دلیل امروزه ضرورت تشکیل پارلمان در تبعید، توسط مهاجرین حرکت ملی آذربایجان، بیش از هر زمانی دیگر، احساس میشود که جامعه عمل به خود گیرد.
چرا پارلمان مناسب ترین تشکل برای ما است؟
وقتی واژه پارلمان را به کار می بریم ناخود آگاه نمایندگان مختلف یک جامعه تحت تشکلی به همین نام در ذهن ما شکل میگیرد. پارلمان در هر کشوری به عنوان تشکلی غیردولتی با اشتراک نمایندگان اقشار مختلف مردم و گروههای سیاسی و اجتماعی شکل گرفته و معمولا در تعیین سیاستگذاری امورات کشوری، نقش اساسی را ایفا می کند. البته در هر کشوری قدرت و وظایف آن با توجه شرایط و بافت سیاسی آن کشور متفاوت می باشد. اغضای پارلمان معمولا با رای مستقیم مردم انتخاب می شوند اما در مواقعی خاص با صلاحدیدها و مصلحتهای لازم نیز امکان تشکیل آن وجود دارد. بعد از پیروزی انقلاب مشروطیت و حکومت ملی آذربایجان نیز چنین اتفاقی رخ داده است. و در میان جنبش های انقلابی دنیا نیز چنین امری دارای سابقه بوده و اکنون نیز این روند ادامه دارد.
در حرکت ملی آذربایجان نیز چند سالی است که این بحث مطرح بوده وعده زیادی از فعالین حرکت ملی آذربایجان آرزوی تشکیل آن را داشته اند که اکنون طبق خبرهائی که در سایت گوناز تی- وی منتشر شده عده ای به فکر تشکیل آن افتاده اند.
آن چیزی که شاید به بیشتر دوستان مطرح باشد، آن است ، چنین تشکلی اکنون برای حرکت ملی آذربایجان چه ضرورتی دارد؟
آن چیزی که مطرح است حرکت ملی ما در داخل با تمام فشارهائی که از طرف حاکمیت اعمال می شود به موجی توده ای تبدیل شده و در سطح کلان به یک حرکت تاثیرگذار در جغرافیای ایران تبدیل گردیده است. اعتراضات و موج دستگیریها و جلوگیری از برگزاری هرگونه مراسم ملی و حتی مهمانیهای خصوصی، حاکی از وحشت حاکمیت از قدرت و قوت این حرکت می باشد. با توجه به موج سرکوب و فشار راسیسم حکومتی فارس که حرکت ما را از هرگونه تشکل یابی باز داشته تا خواسته های ملی ما را چه در داخل و چه در خارج به صورت مدون و مکتوب مطرح ساخته و روشن نماید. عدم چنین تشکلی در داخل و حتی عدم امکان شکل یابی آن ، حرکت ما را با مشکلات جدی مواجه ساخته است و اکنون برای نیل به این هدف ، ضرورت تشکیل چنین تشکلی در خارج از کشورمطرح میشود. تا حداقل خواسته های جنبش ملی را مدون ساخته و برای جامعه بین المللی روند آن را شفاف سازی نماید.ما باید بر این امر اعتراف کنیم که حرکت ما با وجود پایگاه عظیم توده ای،؛ یک جریان تعریف شده نیست شاید همین امر است که ما نتوانسته ایم، دقت جامعه جهانی را به خود جلب نموده و از حمایتهای آنها حتی در خصوص حقوق بشر، برخوردار باشیم. هنوز حرکت ما را متاسفانه هیچ کشوری به عنوان ملت مظلوم تحت ستم که از هر گونه حق و حقوق شناخته شده بین المللی محروم می باشد به رسمیت نپذیرفته است. باید این را قبول کنیم با توجه به وضعیت و شرایط جهانی دست یابی به حق و حقوق یک جامعه و یک ملت در هر کجای دنیا هم که باشد مبارزات مردم یک طرف قضیه بوده و طرف دیگر آن تعامل با جامعه جهانی می باشد که اکنون حرکت ملی آذربایجان شدیدا نیازمند آن است. این امر با توجه به وضعیت و شرایط حرکت ما همانطوریکه قبلا نیز گفته شد: از عهده یک فرد و یا گروهی خاص خارج بوده و ما برای رسیدن به این هدف به یک عزم و اراده عمومی احتیاج داریم که متفقا با هرگونه تفکر و اندیشه در کنار هم ایستاده و متحدانه مبارزه کنیم.
طیف بندی در حرکت ملی آذربایجان نباید به منزله نفی جریانهای موازی تلقی گردد هر جریان فکری باید خودرا به عنوان تکمیل کننده جریان دیگر تلقی نماید. حرکت ما شبیه خطهای موازی است که هیچوقت در صدد قطع همدیگر نیستند . باید با این تصور با جریانها و طیفهای مختلف برخورد کرد که ما دشمن همدیگر نیستیم و برای اصولی تعیین شده به پا خواسته ایم و برای آن مبارزه می کنیم.
هیچ تشکلی به جز پارلمان یا مجلس ظرفیت ان را ندارد که مارا با افکار و اندیشه های مختلف در دایره خود جای دهد اصلا واژه پارلمان تداعی کننده آن بوده و می باشد. دسته بندی، یارگیری، و…. امری غیرمتعارف در آن نبوده و نمی باشد و از این گذشته در چنین تشکلی به تمرین دمکراسی نیز خواهیم پرداخت که چقدر تحمل شنیدن حرفهای مخالفین خود را خواهیم داشت. حتی اگر در گرفتن تصمیمات در اقلیت هم باشیم نباید واهمه داشت زیرا با راهکارهای قانونی میتوانیم با استفاده از اصل آبستراکسیون ، عقیده و افکار خودرا بر کرسی بنشانیم اگر چنین قدرتی را نداشته باشیم پس باید قبول کنیم که فکر و اندیشه ما یک جریان تاثیرگذار نیست، آن وقت ما ناچاریم راهکارهای بسط فکری خودرا افزایش دهیم تا حداقل در سطح جامعه بتوانیم یارگیری نمائیم.
حذف طیف بندیهای حرکت نه تنها به نفع حرکت نبوده بلکه به منزله نابودی حرکت نیز باید پنداشته شود چون حرکتی که در آن رقابت نباشد هیچوقت نمیتواند به یک حرکت پویا تبدیل شود و تلقی ما از وحدت هم نباید نفی جبهه بندیهای حرکت ملی آذربایجان باشد . به همین دلیل است که گروههای سیاسی و شخصیتهای ما با روی هم قرار دادن پتانسیلهای خویش با تشکیل پارلمان ، حرکت ملی آذربایجان را میتوانند در مسیر خاصی قرار داده و با کسب مشروعیت در جامعه جهانی به یک جریانی تاثیرگذار چه در داخل و چه در خارج تبدیل شوند.
تجربه های گذشته در خصوص وحدت گروههای سیاسی آذربایجان
حرکت ملی آذربایجان در دو دهه گذشته با فراز و نشیبهای فراوانی مواجه بوده است. با توجه به جو استبدادزده ایران که هر گونه چالشهای تشکل یابی را به ما محدود ساخته ، به ناچارفعالین حرکت ملی آذربایجان به خارج روی آورده و گروههای مختلفی را تشکیل داده و به فعالیت می پردازند. در این پروسه گروههای خاصی هم با هدف وحدت فعالین حرکت در چهار چوبهای خاصی به صحنه آمده و متاسفانه بدون نتیجه مطلوبی به حاشیه رانده شده اند. این تجربه تلخی است که ما از تشکلهایی که در خارج جهت وحدت به صحنه آمده اند داریم. این تجربه های بد موجب شده که چنین چالشهائی، اعتماد عمومی را از دست داده و فعالین داخل و حتی خارج هم زیاد به آن خوش بین نباشند و این امر واقعیتی است که ما باید بر آن اعتراف نمائیم . باید بپذیریم زمینه های فکری چنین تشکلی نمیتواند با ابهام گوئیها و حرکت های ابهام آمیز با موفقیت باشند. البته حالا نباید این امر را دست آویزی قرار داده و تماما خود را در حاشیه قرار دهیم این هم برای حرکت ما تبعاتی را در پی خواهد داشت. با این کار ما سرنوشت حرکت را با دست خود به کسانی می سپاریم که اعتمادی به آن افراد نداریم و این امر خود اعلام باخت به طرف مقابل بوده و می باشد. یک فرد و یا گروه سیاسی نباید ابتکار عمل را به رقیب خود واگذار نماید بلکه از بسترهای موجود و لو اینکه در دست دشمن هم بوده باشد ناچار است استفاده نماید
پس امروزه چه باید کرد؟
گرچه شروع کارپارلمان در تبعید آذربایجان با ابهامها و نارسائیهای زیادی توام بوده و دعوتها هم گزینشی انجام گرفته که در مراحل اولیه چنین کاری شایسته نبود اما فعلا آن چیزی که میتواند جو ملتهب موجود را به نحوی تلطیف نماید شفاف سازی بیشتر در این خصوص می باشد که ابهامهای موجود را به صورت شفاف توضیح دهند. این را بدانند که این همه مخفی کاری و تصمیمهای عجولانه نمیتواند کار را به جائی برساند. مشروعیت مجلس یا پارلمان زمانی میتواند میسر باشد که امکان حضور اکثریت گروهها و شخصیتهای سیاسی ما در آن وجود داشته باشد و الا فاقد مشروعیت لازم خواهد بود. بنابراین دوستان اگر از سر دلسوزی نسبت به این حرکت، دست به چنین اقدامی زده اند که قطعا هم چنین است باید به این نکته توجه خاصی داشته باشند و الا تمام زحمتهای آنها میتواند به هدر رود. باید به هرنحو ممکن باید زمینه ورود گروههای سیاسی ما در اولویت قرار گیرد، این اولین اقدامی است که باید انجام شود. گروههای سیاسی ما نیز باید بدانند لازم نیست که خود را در حاشیه قرار دهند چون امتناع آنها از حضور در آن تشکل، میتواند زمینه را برای افرادی که خوشایند ما نیست مهیا نموده و اینگونه افراد در حرکت به مهره هائی تاثیرگذار تبدیل شوند و با دست خود، سرنوشت آینده حرکت را به آنها واگذار نمائیم در این صورت فردا خیلی دیر خواهد شد، طبق تجربه نیز متاسفانه بیشتر روند کارها چنین نیز بوده است.
در نهایت لازم است که بگویم هم دوستان در کار گروه موقت پارلمان و هم گروههای سیاسی ما باید بدانند تشکیل پارلمان آخرین شانس ماست که اعتماد عمومی را میتواند در داخل جلب نماید و هم در صحنه بین المللی نقش بزرگی ایفا نماید لذا نباید با تعیین ضرب الاجل اقدام نمایند و هر دو طرف باید با تامل و شکیبائی در این امر تصمیم گرفته و دستگیر همدیگر شده و برای مصالح این حرکت جاه طلبی و غرضهای شخصی و حتی سیاسی را کنار گذاشته و پارلمان در تبغید آذربایجان جنوبی را تشکیل دهند. باز در این باره سخن خواهیم گفت