شبه جزیره کریمه (Qırım-Kırım) موطن تاتارهای کریمه می باشد که از جمله خلق های تُرک زبان می باشند. تاتارهای کریمه مدتهای مدیدی خلقهای اسلاو از جمله روسها را تحت حکومت خود داشته اند. این شبه جزیره از قرن سیزدهم میلادی جزئی از امپراطوری عثمانی بوده است و در سال ۱۷۸۳ رسماً به روسیه تزاری الحاق شده است.

روسها پس از استیلای کریمه مستمراً به تصفیه نژادی تاتارهای مسلمان و اسکان روسها در آنجا اقدام کرده اند. در سال ۱۹۴۴ استالین به بهانه همکاری تاتارهای کریمه با آلمان نازی دستور تبعید دسته جمعی تاتارهای کریمه را صادر کرد. در اثنای عملیات تبعید دسته جمعی که با روشهای سبعانه و غیر انسانی صورت گرفت ۴۵ درصد از ۲۰۰ هزار انسان تبعید شده از گرسنگی، بیماری و سرما جان دادند. در نتیجه این تبعید تعادل قومی شبه جزیره به طور قطعی به ضرر تاتارها و به نفع روسها تغییر کرد.

هرچند در سالهای بعد تاتارها سعی کرده اند به موطن خود بازگردند ولی به علت مشکلات فراوان مالی و سیاسی این تلاش آنان تا کنون چندان موفق نبوده است. در حال حاضر در جمهوری خودمختار کریمه که به خاک اصلی اوکراین متصل و جزء قلمرو این کشور است روس تبارها با ۵۸ درصد در اکثریت می باشند. اوکراینی ها با ۲۴ درصد در ردیف دوم و تاتارها با ۱۳ درصد در ردیف سوم جمعیتی می باشند.

کشور اوکراین و شبه جزیره کریمه برای روسیه حائز اهمیت حیاتی می باشد. روسیه در تلاش است با حفظ معدود پایگاههای خود در خارج از خاک روسیه وصف ابر قدرت بودن خود را حفظ کند. یکی از این پایگاهها در بندر طرطوس در سوریه می باشد که روسیه در عمل نشان داده است به هیچ قیمتی حاضر نیست آن را از دست بدهد. یکی دیگر از این پایگاهها در شهر سیواستوپول کریمه می باشد. ناوگان دریای سیاه روسیه در این پایگاه مستقر می باشد. همچنین اوکراین و کریمه شاه راه ارتباطی روسیه با غرب و مسیر انتقال گاز روسیه به غرب می باشد. روسیه به هر قیمتی می خواهد نفوذ خود در اوکراین و کریمه را حفظ کند.

در حوادث اخیر اوکراین که به سرنگونی دولت طرفدار روسیه و استقرار مجدد طرفداران غرب در کیئف منتهی شد روسیه بازنده بزرگ بازی محسوب می شود. ولی آنگونه که از روند حوادث معلوم است روسیه قصد ندارد این شکست را قبول کند و مصمم است با روش روسی (اعمال زور قلدرمآبانه) ورق را برگرداند. روسیه در صدد اعمال جبر در کریمه و در صورت ممکن الحاق این منطقه به روسیه می باشد و برای این منظور از روس تبارهای کریمه حداکثر استفاده را انجام می دهد. هنوز معلوم نیست نتیجه این بازی و هزینه آن برای روسیه چه خواهد بود.

کریمه برای جهان ترک نیز بسیار مهم است. این اهمیت هم از نظر تاریخی و هم از نظر ژئوپولوتیکی می باشد.

کریمه زادگاه اندیشه اتحاد ترکهای مسلمان در سراسر جهان (پان تورانیسم) می باشد. تاتارهای کریمه و کازان (تاتارستان) در نشر و اعتلای این اندیشه نقش مهمی ایفا کرده اند. اسماعیل قاسپیرالی پدر اندیشه پان تورانیسم از تاتارهای کریمه بوده است. این اندیشه ابتدا در آزربایجان و سپس در آناطولی طرفداران بسیاری پیدا کرد. حزب مساوات آزربایجان و جمهوری دمکراتیک آزربایجان (۱۹۱۸-۱۹۲۰) و نیز ترکهای جوان امپراطوری عثمانی تحت تأثیر عمیق اندیشه پان تورانیسم بوده اند. پان تورانیسم در ترکستان شرقی و غربی (ترکستان چین و آسیای میانه) نیز طرفداران بسیاری یافت و تحولات سیاسی این مناطق را تحت تأثیر قرار داد. لذا کریمه به عنوان زادگاه ناسیونالیسم ترک برای جهان ترک دارای اهمیت و ارزش تاریخی می باشد. شهرهای باغچه سارای و آق مسجد (سیمفروپول کنونی) برای ناسیونالیستهای ترک دارای ارزش نمادین می باشند.

تاتارهای کریمه که هنوز خاطرات تلخ قتل عام و تبعید جمعی به دست روسها را فراموش نکرده اند به هیج وجه مایل به بازگشتن به زیر سلطه روسها نیستند و ترجیح می دهند در چهارچوب کشور اوکراین باقی بمانند. تاتارها به سبب موضع ضعف در مقابل روسها از جهان ترک انتظار حمایت مؤثر دارند.کریمه از نظر ژئوپولوتیکی برای جهان ترک بسیار مهم می باشد.

کنترل کریمه توسط روسیه کنترل و نفوذ روسها بر دریای سیاه را بسیار بیشتر خواهد کرد که به نوبه خود به معنی تضعیف نفوذ ترکیه در دریای سیاه می باشد. ژئوپولوتیک دریای سیاه علاوه بر ارزش سیاسی-تجاری آن به دلیل تأثیر مستقیم بر تنگه های بسفر و داردانل (ایستانبول بوغازی و چاناق قالا بوغازی) برای ترکیه دارای اهمیت حیاتی و غیر قابل اغماض می باشد. حاکمیت بر تنگه های بوسفر و داردانل از خطوط قرمز ترکیه می باشد.

علاوه بر این، بنادر ترکیه در دریاهای مدیترانه، اژه و سیاه نقاط خروج کشورهای جهان ترک خصوصاً جمهوری آزربایجان به آبهای آزاد (به استثنای آبراهه دریای خزر) می باشد. لذا هر ضربه ای به حاکمیت ترکیه بر این بنادر ضربه ای باواسطه به امنیت اقتصادی و استراتژیکی این کشور ها محسوب می شود.

روسیه به عنوان کشور قدرتمندی که فاقد سنتهای دمکراتیک می باشد و عوض دارای سنت دیرینه توسعه طلبی و تشنجزایی جبری است در طول تاریخ خود ضربات جدی بر پیکره جهان ترک وارد کرده است که کریمه، آخیسکا، تاتارستان (کازان و آستارا خان)، قفقاز شمالی و مناقشه قاراباغ فقط نمونه هایی از آن می باشند. رسیدن به آبهای گرم از طریق قفقاز-آناطولی و یا قفقاز-آزربایجان-ایران دکترین قدیمی روسها می باشد. روسها خود را وارث روم شرقی (بیزانس) دانسته و بدین لحاظ مدعی استانبول نیز می باشند. روسها در حال حاضر نیز جدی ترین رقیب جهان تُرک می باشند که در صورت لزوم از بکار بستن شیوه های صبعانه خاص خود امتناء نمی کنند.

عقب نشینی تاریخی روسها از ترکستان (آسیای میانه)، قفقاز جنوبی، کریمه و اروپای شرقی پیروزی بی بدیلی برای جهان ترک به حساب می آید که متأسفانه ترکها تاکنون نتوانسته اند از مزایای آن به طور تمام و کمال استفاده کنند. در حالی که جهان ترک بایستی در مرحله بعدی برای عقب نشاندن روسها از قفقاز شمالی و حتی سیبری برنامه ریزی کند بازگشتن دوباره روسها به کریمه از نظر ژئوپولوتیکی چیزی در حد فاجعه برای جهان ترک می باشد. خصوصاً برای آزربایجان که در مناقشه قاراباغ مستقیماً با روسها دست به گریبان می باشد پس روی روسها از قفقاز شمالی بسیار ارزنده و هرگونه پیشروی آنها در منطقه شدیداً زیانبار است. در این شرایط اشغال دوباره کریمه به دست روسها یک امتیاز منفی جدی برای مواضع منطقه ای آزربایجان خواهد بود. بایسته است کشورهای جهان ترک خصوصاً ترکیه و آزربایجان با اتخاذ موضع مشترک قاطع از وزن سیاسی خود به نفع اوکراین و تاتارهای کریمه استفاده کنند.