دوران جدید در روابط آمریکا و ایران: توافق، رؤیایی دور؛ تقابل، در راه است

در تحلیلی که در اندیشکده آتلانتیک کانسیل منتشر شده، تأکید شده است که در کوتاهمدت دستیابی به توافق بین ایران و آمریکا بعید به نظر میرسد و برعکس، دو طرف به سمت رویارویی سختتری پیش میروند. این تحلیل را “جیسون ام. برادسکی”، مدیر سیاست در سازمان «اتحاد علیه ایران هستهای» (UANI) نوشته است. او معتقد است با مواضع فعلی، بهجای دیپلماسی، دورهای از نمایش قدرت و تنش در راه است.
به گزارش آراز نیوز، برادسکی در این تحلیل مینویسد که ایران همچنان خواهان بازگشت به مدل توافق هستهای ۲۰۱۵ (برجام) است، درحالیکه دولت ترامپ این مدل را کاملاً رد کرده است. ترامپ و تیم او خواستار توافقی بسیار جامعتر هستند که نه تنها برنامه هستهای ایران بلکه برنامه موشکی و فعالیتهای منطقهای آن را نیز شامل شود.
پیامهای تند خامنهای
رهبر جمهوری اسلامی، آیتالله علی خامنهای، ماه گذشته در سخنانی مذاکره با دولت ترامپ را «نه هوشمندانه، نه عاقلانه و نه شرافتمندانه» خواند. این موضعگیری، حتی رئیسجمهور ایران، مسعود پزشکیان، که پیشتر مواضع نسبتاً ملایمی داشت، را وادار به اتخاذ مواضع تندتر کرده است. افزون بر این، دولت پزشکیان با استیضاح عبدالناصر همتی، وزیر اقتصاد، و استعفای جواد ظریف، معاون امور راهبردی رئیسجمهور، دچار بحران داخلی هم شده است.
تاکتیک خرید زمان ایران
با این وجود، برادسکی معتقد است که جمهوری اسلامی هیچگاه کاملاً میز مذاکره را ترک نخواهد کرد، زیرا استفاده سیاسی از روند مذاکرات، ابزاری مهم برای خرید زمان و ایجاد شکاف میان آمریکا و متحدانش است. با این حال، این گفتوگوها احتمالاً مستقیم نخواهد بود و از طریق واسطههایی مانند کشورهای اروپایی، برخی کشورهای عربی و حتی روسیه انجام خواهد شد.
خط قرمز آمریکا: مدل لیبی
دولت ترامپ از سوی دیگر خواهان خلع سلاح کامل ایران به سبک مدل لیبی است. به گفته برادسکی، در سند امنیت ملی ریاستجمهوری آمریکا (NSPM-2) بهصراحت قید شده که ایران باید تمام فعالیتهای هستهای و توانایی تولید موشکهای قارهپیما را متوقف کند. این خواستهها برای تهران کاملاً غیرقابل قبول است.
بهجای توافق، سناریوی بحران
مجموعه این شرایط، امید به دیپلماسی سازنده را کمرنگ کرده و نشان میدهد که آمریکا و ایران در مسیر تنش و تقابل پیش میروند. به گفته برادسکی، واشنگتن در حال آمادهسازی یک ساختار فشار جدید و گسترده برای تنگتر کردن حلقه محاصره بر تهران است.
تحلیل جیسون برادسکی نشان میدهد که در مسیر آینده روابط ایران و آمریکا، دیپلماسی جای خود را به تقابل و تنش روزافزون خواهد داد.