بیر مرجین گؤزلنیلمز سونلوغو – پاولوویچ چوخوف
۱-جی
قاران‌لیق پاییز گئجه‌سی ایدی. قوجا بانک صاحبی اؤز ایش اوتاغین‌دا او باشا-بو باشا آددیملاییب اون بئش ایل اؤنجه بیر پاییز گونو قوناق‌لیق وئردیینی یادا سالیردی. بو مجلیسه چوخ عقل‌لی اینسانلار، عالیملر، موخبیرلر توپلاشیب ماراق‌لی صحبت ائدیردیلر. سؤز اؤلوم جزاسینین اوستونه گلیب چیخ‌دی. قوناقلارین اکثریتی اؤلوم جزاسینا منفی یاناشیردیلار. اونلار بو جزا اصولونو کؤهنلمیش، خریستیان اؤلکه‌لرینه یاراشمایان و منویات‌سیزلیق آدلان‌دیریردیلار. بعضی مجلیس ایشتیراک‌چیلارینین فیکرینه گؤره، اؤلوم حؤک‌مو هر یئرده عمرلوک آزادلیق‌دان محروم ائتمه جزاسییلا اوز ائدیلمه‌لی ایدی.
— سیزینله راضیلاشمیرام، — دئیه‌رک ائو صاحبی دیلله‌ن‌دی. — نه اؤلوم جزاسینی، نه ده اؤمورلوک حب‌سین دادینی بیلمیرم، لاکین آ پریوری سؤیله‌مک مومکون‌سه، اوندا، منجه، اؤلوم جزاسی حبس‌دن داها اخلاق‌لی و هومانیست‌دیر. قتل تئز اؤلدورور، اؤمورلوک حبس ایسه یاواش-یاواش. بو حال‌دا هان‌سی جللاد داها اینصاف‌لی‌دیر؟ سیزی بیر نئچه دقیقه‌ده اؤلدوره‌ن، یوخ‌سا جانینیزی اوزون ایللر عرضین‌ده تدریجه‌ن آلان؟
قوناقلاردان بیری دئدی :
— هر ایکی‌سی عینی درجه‌ده منویات‌سیزلیق‌دیر، چونکی هر ایکی‌سی ده عینی مقصد داشیییر، حیات‌دان محروم ائتمه. دؤولت الله دئییل، ایسته‌یه‌ن‌ده قایتارا بیلمیجیی بیر شئیی اونون آلماغا حاقی یوخ‌دور.
قوناقلارین آراسین‌دا ایگیرمی بئش یاش‌لی جاوان بیر حقوقشوناس اوتورموش‌دو. اونون فیکرینی سوروشان‌دا، او دئدی:
— اؤلوم جزاسی دا، اؤمورلوک حبس ده عینی درجه‌ده منویات‌سیزلیق‌دیر، لاکین بونلارین بیرینی سئچمیی تکلیف ائتسی‌دیلر، من، البته کی، ایکینجینی ترجیه ائدردیم. بیر تهر یاشاماق هئچ یاشاماماق‌دان یاخشی‌دیر.
جان‌لی مباحثه باشلادی. او زامان داها جاوان و عصبی اولان بانک صاحبی بیردن اؤزون‌دن چیخاراق، یومروغونو ماسایا چیرپیب گنج حقوقشوناسا اوز توتاراق قیشقیردی:
—یالان‌دیر! ایکی میلیونا مرج گلیرم کی، قازامات‌دا هئچ بئش ایل ده اوتورا بیلمزسینیز.
— بو جدی تکلیف‌دیرسه، اوندا مرج گلیرم کی، بئش یوخ، اون بئش ایل اوتورارام، — دئیه‌رک حقوقشوناس جاواب وئردی.
بانکیر چیغیردی:
— اون بئش؟ اولدو! جنابلار، ایکی میلیون قویورام!
حقوقشوناس:
— راضییام! سیز میلیونلارینیزی، من ایسه اؤز آزادلیغی‌می قویورام!
بو وحشی، معناسیز مرج ده بئله‌جه باش توت‌دو! او زامان میلیونلارینین سایینی بیلمه‌یه‌ن، ارکؤیون و یئلبئیین بانکیر مرج‌دن حیرته گلمیش‌دی. او، شام یئمیی زامانی هوقوقشوناسلا ظارافات ائدیب دئییردی:
— جاوان اوغلان، هله کی گئج دئییل، آغلینیزی باشینیزا ییغین. منیم اوچون ایکی میلیون هئچ ندیر، اما سیز اؤمرونوزون اوچ-دؤرد ان گؤزل ایللرینی ایتیرمه‌یه ریسک ائدیرسینیز. اوچ-دؤرد دئییرم، چونکی بون‌دان آرتیق اوتورا بیلمیجکسینیز. بیر ده کی، آی بدبخت، اونوتمایین کی، کؤنول‌لو حبس مجبوری حبس‌دن داها آغیردیر. هر آن آزادلیغا چیخا بیلمه ایمکانینیزین اولماسی بوتون مؤوجودلوغونوزو زهرله‌یه‌جک‌دیر. سیزه یازیغیم گلیر!
ایندی ده بانک صاحبی او باشا-بو باشا آددیملایاراق، بوتون بونلاری خاتیرلاییب اؤزونه سوال وئریردی:
— نیه لازیم ایدی بو مرج؟ حقوقشوناس حیاتینین اون بئش ایلینی ایتیرمیین‌ده، منیم ایسه ایکی میلیونومو چؤله آتماغیم‌دا نه فای‌دا؟ اؤلوم جزاسینین اؤمورلوک حبس‌دن داها پیس و یا داها یاخشی اولماسینی اینسانلارا بو مرج ثبوت ائده بیلرمی هئچ؟ یوخ، بیر داها دا یوخ. بو، جفنگ و معناسیزدیر. منیم طرفیم‌دن بو آددیم توخ آدامین شیلتاق‌لیغی ایدی، حقوقشوناسین طرفین‌دن ایسه — پولا اولان عادی هریس‌لیک…
سونرا او، همین گئجه‌دن سونرا باش وئره‌نلری یادا سالیر. قرارا آلینیر کی، حقوقشوناس اؤز حب‌سینی جدی نظارت آلتین‌دا بانکیرین باغین‌دا تیکیلمیش کیچیک ائولرین بیرین‌ده کئچیره‌جک. شرتلشمیش‌دیلر کی، اوغلان اون بئش ایل عرضین‌ده اوتاغین کاندارین‌دان آیاغینی قویماق، اینسان اوزو، اینسان سسی ائشیتمک، مکتوب و قزئت آلماق ایختیارین‌دان محروم اولونور. موسیقی آلتین‌ده چالماق، کیتاب اوخوماق، مکتوب یازماق، شراب ایچمک و توتون چکمک اونا قاداغان دئییل‌دیر. اطراف عالمله اوغلانین اونسیتی، شرطه گؤره، دانیشمایاراق، یالنیز کیچیک پنجره‌دن مومکون ایدی. لازیم اولان کیتابی، موسیقی نوتلارینی، شراب و سایر اشیالاری اوریی ایستدیی قدر مکتوبلا سیفاریش ائده، اما یالنیز پنجره‌دن آلا بیلردی.
حبسی چوخ جدی شکیل‌ده تک-تنها کئچیرمک اوچون موقاویله بوتون آیرینتیلاری نظره آلیردی. بو سنه‌ده گؤره، حقوقشوناس دوز اون بئش ایل، ۱۸۷۰-جی ایل ۱۴ نویابر ساعت ۱۲-دن ۱۸۸۵-جی ایل ۱۴ نویابر ساعت ۱۲-دک اوتاق‌دا قالمالی ایدی. حقوقشوناس طرفین‌دن ان جزعی شکیل‌ده شرطلری پوزماق جه‌دی، دانیشیلان واختین بیتمه‌سینه ایکی دقیقه قالمیش حتی، ایکی میلیونو اونا وئرمک وظیفه‌سین‌دن بانک صاحبینی آزاد ائد‌جک‌دیر.
قیسا مکتوبلارین‌دان بئله آنلاماق اولوردو کی، حب‌سین ایلک ایلین‌ده حقوقشوناس تک‌لیک و داریخماق‌دان چوخ اذیت چکیردی. اونون اوتاغین‌دان گئجه-گوندوز رویال سسلری ائشیدیلیردی! او، شراب و توتون‌دن ایمتینا ائدیر. او یازیر کی، شراب ایستکلری جوشدورور، ایستکلر ایسه مهبوسون ایلک دوشمه‌نلری‌دیر؛ بون‌دان علاوه، یاخشی شراب ایچرکه‌ن هئچ کیمی گؤرمه‌مک‌دن داریخدیریجی بیر شئی یوخ‌دور. توتون ایسه اوتاق‌دا هاوانی کورلاییر. بیرینجی ایل حقوقشوناسا اساساً یونگول مزمون‌لو کیتابلار گؤندریلیردی: مورککب سئوگی اینتریقالارییلا دولو رومانلار، جینایت حاق‌دا و فانتاستیک حکایه‌لر، کومئ‌دییالار و س.
ایکینجی ایل اوتاق‌دا موسیقی سدالاری کسیلیر و حقوقشوناس مکتوبلارین‌دا تکجه کلاسسیکلری طلب ائدیر.
بئشینجی ایل موسیقی تزه‌دن ائشیدیلیر و مهبوس شراب ایستییر. پنجره‌دن اونا نظارت ائد‌ن قوللوق‌چولار سؤیلییردیلر کی، بوتون بو ایل او، آنجاق یئییر، ایچیر و چارپایی‌دا اوزانیر، تئز-تئز اسنییر، اؤزو-اؤزویله هیرس‌لی-هیرس‌لی دانیشیر. کیتاب اوخومور. هردن گئجه‌لر یازماغا باشلاییر، چوخ یازیر، سحره یاخین دا بوتون یازدیقلارینی جیریر. بیر نئچه دفعه اونون آغلادیغینی ائشیدیرلر.
آلتینجی ایلین ایکینجی یاری‌سی محبوس جد-جهدله خاریجی دیللر، فلسفه و تاریخ اؤیره‌نمکله مشغول اولماغا باشلاییر. او، بو علملره ائله شؤوقله باش وورور کی، بانکیر اونون اوچون یئنی کیتابلاری سیفاریش ائتمیی آنجاق چات‌دیریردی. دؤرد ایل عرضین‌ده دوستاغین طلبی ایله تخمیناً آلتی یوز جیلد کیتاب سیفاریش اولونور. بو هوس دؤورونون آراسین‌دا بانک صاحبی محبوس‌دان بئله بیر یازی آلیر: «عزیز دوستاقخانا گؤزتچیم! بو سطرلری سیزه آلتی دیل‌ده یازیرام. اونلاری باشی چیخان آداملارا گؤسترین، قوی اوخوسونلار. بیرجه دنه ده سهو تاپماسالار، یالواریرام سیزه، اوندا امر ائدین کی، باغ‌دا توفنگ‌دن گؤیه آتش آچسینلار. بو آتش، سیلریمین هدره گئتمه‌مه‌سی خبرینی وئرر منه. بوتون عصرلر و اؤلکه‌لرین داهیلری موختلیف دیللرده دانیشیرلار، اما هامی‌سین‌دا عینی آلوو یانماق‌دادیر. آاه، اونلاری آنلادیغیما گؤره نه قدر خوشبخت اولدوغومو بیلسیدینیز کاش!» محبوسون آرزوسو یئرینه یئتیریلیر. بانکیر، باغ‌دا ایکی دفعه آتش آچماغا امر وئریر.
۱۰ ایلده‌ن سونرا حقوقشوناس ماسا آرخاسین‌دا ترپه‌نمه‌دن اوتوروب یالنیز اینجی‌لی اوخویور. دؤرد ایلده آلتی یوز مورککب کیتابلارین اؤهده‌سین‌دن گلن آدامین بیرجه دنه راحت، قالین اولمایان بو کیتابین اوخونماسینا بیر ایله یاخین صرف ائتمه‌سی بانکیره قریبه گلیردی. اینجیلین آردینجا سیرا گلیر دینلرین تاریخی ایله ایلاهیاتا.
حب‌سین سون ۲ ایلین‌ده مهبوس حدین‌دن آرتیق چوخ، نه اولسا اوخویور. او، گاه طبیعی علملرله مشغول اولور، گاه دا بایرون و یا شئکسپیری طلب ائدیردی. هردن دوستاق عینی زامان‌دا اؤز مکتوبلارین‌دا کیمیا، تیبب درس‌لیگی، رومان، هان‌سی‌سا فلسفی و یا ایلاهیات اثرینی گؤندرمیی خاهیش ائدیردی. اونون موتالیه‌سی، گمی قیرینتیلاری آراسین‌دا دنیزده اوز‌ن و حیاتینی خلاص ائتمک اوچون گاه او گاه دا بو قیرینتی‌دان توتماغا چالیشان آدامین حرکتلرینه بنزییردی!
۲-جی
بانک صاحبی بونلاری یادا سالیب دوشونوردو: «صاباح ساعت ۱۲-ده او، آزادلیغا چیخاجاق. شرطه گؤره، اونا ایکی میلیون اؤد‌مه‌لییه‌م. اؤد‌سه‌م — هر شئی محو اولاجاق: اولان-قالان پولومو دا ایتیره‌جه‌یه‌م…»
اون بئش ایل اؤنجه او، میلیونلارینین سایینی بیلمیردی، ایندی ایسه پولونون، یوخ‌سا بورجلارینین داها چوخ اولدوغونو اؤزون‌دن سوروشماغا قورخوردو.
ائهتیراس‌لی بیرژا اویونو، تهلوکه‌لی آلوئر و قوجالیق‌دا دا ایمتینا ائده بیلمدیی ائهتیراسی تدریجه‌ن ایشلرینی تنززوله گتیریب چیخارمیش‌دی. قورخماز، اؤزونه گووه‌نه‌ن، تکببورلو زنگین بو کیشی، هر کاغیذ باهالاشماسی و اوجوزلاشماسین‌دا جانینا اسمه‌جه دوشه‌ن اورتا سوییه‌لی بانکیره چئوریلمیش‌دی.
اومیدسیزلیک ایچین‌ده قالمیش قوجا، باشینی اللریله توتوب اؤز-اؤزونه دانیشیر:
— لعنته گلمیش مرج! بو آدام نیه اؤلمه‌دی؟ اونون هله قیرخ یاشی وار. سون پوللاری‌می من‌دن آلاجاق، ائوله‌نه‌جک، حیات‌دان لذت آلاجاق، بیرژادا اوینایاجاق، من ایسه دیله‌ن‌چی کیمی پاخیل‌لیقلا اونا باخیب اوندان هر گون عینی سؤزلری ائشی‌ده‌جه‌یه‌م: «حیاتیمین خوشبختلیینه گؤره سیزه بورج‌لویام، ایزین وئرین سیزه کؤمک ائدیم!» یوخ، بو لاپ آغ اولار! ایفلاس و روسوای‌چی‌لیق‌دان یئگانه چیخیش یولو وارسا، او دا — بو آدامین اؤلومودور!
ساعت اوچ اولدو. بانکیر دقتله قولاق آسیر: ائوده هامی یاتمیش، پنجره‌دن اوشوموش آغاجلارین خیشیلتی‌سی گلیر آنجاق. او، سس‌سیز اولماغا چالیشاراق سئیفین‌دن اون بئش ایلده آچیلمایان قاپینین آچارینی چیخاریر، پالتوسونو گئیینیب ائوده‌ن چیخیر.
باغ، قاران‌لیق و سویوق ایدی. کسکین نم کولک اوغولتویلا باغی بورویوب آغاجلارین راحت‌لیغینی پوزوردو. بانکیر گؤزلرینی نه قدر زیلله‌سه ده، نه یئری، نه آغ هیکللری، نه باغ‌داکی تیکیلینی، نه آغاجلاری گؤرموردو. او، تیکی‌لی اوتاق یئرلشه‌ن یئره یاخینلاشیب ایکی دفعه گؤزتچینی سسله‌دی. جاواب گلمیر. یقین، گؤزت‌چی پیس هاوادان گیزلنیب، یا متبخ‌ده، یا دا اورانژئرئیادا یاتمیش‌دی.
قوجا دوشونور: «نیتی‌می حیاتا کئچیرمه‌یه گوجوم چات‌سا، شوبهه ان اول گؤزتچینین اوستونه دوشه‌جک.»
قاران‌لیق‌دا پیللکه‌ن و قاپینی تاپیب تیکیلینین اؤن حیسه‌سینه کئچیر، سونرا چتین‌لیکله کیچیک دهلیزه کئچیب کیبریت یاندیریر. بورادا هئچ کیم یوخ‌دور. دؤشک‌سیز، یورغان‌سیز بیر چارپایی، کونج‌ده ده چوغون پئچ قارالتی‌سی گؤرونوردو. مهبوسون اوتاغینا آپاران قاپینین مؤهورلری یئرین‌ده ایدی.کیبریت سؤنه‌ن‌دن سونرا هیه‌جان‌دان تیتره‌یه‌ن قوجا، کیچیک پنجره‌دن بوی‌لانیر.
محبوسون اوتاغین‌دا ضعیف بیر شام یانیر. اوغلان ماسا آرخاسین‌دا اوتورموش، یالنیز کوریی، باشی و اللری گؤرونور. ماسانین دا، یانین‌داکی ایکی کورسو و خالچا اوستون‌ده ده آچیق کیتابلار وار.
بئش دقیقه کئچیر، مهبوس ایسه بیر دفعه ده اولسون ترپنمیر. اون بئش ایللیک دوستاق‌لیق، اونا حرکت‌سیز اوتورماغی اؤیرتمیش‌دی. بانک صاحبی بارماغی ایله پنجره‌نی دؤیور، دوستاق ایسه بو سسه جاواب اولاراق هئچ ترپنمیر. بئله حال‌دا بانکیر احتیاطلا قاپی‌دان مؤهورلری قوپاریب آچاری قیفیلا سالیر. پاسلانمیش قیفیل‌دان خیریلتی چیخیر، قاپی جیریلداییر. بو مقام‌دا قوجا، تعجب و آددیم سسلرینی گؤزلییر، اما اوچ دقیقه کئچیر، قاپینین آرخاسین‌دا ایسه یئنه ده ساکیت‌لیک دویولور. او، اوتاغا کئچمه‌یه اورک ائدیر.
ماسا آرخاسین‌دا عادی آداملارا بنزه‌مه‌یه‌ن ترپه‌نمه‌دن بیر اینسان اوتورموش‌دو. بو، دری ایله اؤرتولموش، اوزون جود قیوریم ساچلاری و پیرتلاشیق ساققالی اولان سکئلئت ایدی. سیفتینین رنگی ساری، تورپاق رنگینه بنزییر، یاناقلاری باتیق، کوریی اوزون و ائنسیز، ساچ‌لی باشینی توتان علی ایسه چوخ نازیک و آریق اولدوغون‌دان، اونا باخماق قورخونج ایدی. ساچلارینا آرتیق دن دوشموش‌دو، قوجالمیش اوزگون سیفته باخانلاردان هئچ کیم اینانمازدی دا کی، بونون جمعی قیرخ یاشی وار. او، یاتمیش‌دی… ماسانین اوستونه اییلمیش باشینین اؤنون‌ده چوخ کیچیک ختله یازیلمیش بیر کاغیذ وار ایدی.
بانکیر دوشونور: «یازیق! یاتیب، یوخودا دا، اولا بیل‌سین، میلیونلاری‌می گؤرور! اما بو یاریم-مئییتی چارپایییا آتیب بالینجلا یونگولجه آغزینی توتماغیم بس‌دیر کی، ان ویجدان‌لی تیببی یوخلاما دا زور نتیجه‌سین‌ده اؤلوم نیشانه‌لرینی تاپا بیلمه‌سین. لاکین اول اوخویاق گؤرک او، بورادا نه یازیب…»
بانک صاحبی ماسانین اوستون‌دن کاغیذی گؤتوروب آشاغی‌داکیلاری اوخویور:
«صاباح ساعت ۱۲-ده آزاد اولوب اینسانلارلا اونسیت‌ده اولما حاقی‌می الده ائدیره‌م. اما بو اوتاغی ترک ائدیب گونشی گؤرمه‌دن اؤنجه سیزه بیر نئچه سؤز دئمیی گرک بیلیرم. تمیز ویجدانلا و منی گؤره‌ن تانری قارشی‌سین‌دا سیزه عرض ائدیره‌م کی، آزادلیغا دا، حیاتا دا، ساغلاملیغا دا، سیزین کیتابلارینیزدا دونیانین نعمتلری آدلان‌دیریلان هر شئیه ده نیفرت ائدیره‌م.
اون بئش ایل دقتله یئر حیاتینی اؤیرنمیشه‌م. دوزدور، یئری و اینسانلاری گؤرموردوم، اما کیتابلارینیزدا اتیرلی شراب ایچیردیم، شرقیلر اوخویوردوم، مئشه‌لرده مارال و وحشی قابانلار اوولاییردیم، قادینلار سئویردیم… داهی شاعرلرینیزین سئهری ایله یارادیلان بولود کیمی گؤزللر یانیما گلیب منه کئفلندیریجی گؤزل ناغیللار پیچیلداییردیلار. سیزین کیتابلارینیزدا ائلبروس و مونبلانین زیروه‌لرینه دیرماشیب اورادان سحر چاغلاری گونشین دوغماسینی، آخشاملار دا سمانین، اوکئانین و داغلارین باشینین قیزی‌لی رنگلره بورومه‌سینی گؤروردوم. اورادان باشیمین اوستون‌دن قارا بولودلاری یاریب شاخان ایلدیریملاری گؤروردوم.
یاشیل مئشه‌لری، تارلالاری، چایلاری، گؤللری، شهرلری گؤروردوم. دنیز پریلرینین نغمه‌لرینی و چوبان توتیینین هاواسینی دویوردوم، تانری حاق‌دا منیمله سؤهبتلشمه‌یه اوچوب گلن گؤزل ایبلیسلرین قانادلارینی اوخشاییردیم… سیزین کیتابلاردا دیب‌سیز دره‌لره آتیلیردیم، معجزه‌لر یارادیردیم، اؤلدوروردوم، شهرلری آتشه وئریردیم، یئنی دینلر تبلیغ ائدیردیم، بوتؤو دؤولتلری فتح ائدیردیم… کیتابلارینیز منه مودریک‌لیک وئردی. عصرلر بویو یورولماز اینسان زکاسینین یاراتدیقلاری، باشیم‌دا کیچیک توپا کیمی سیخ ییغیشیب‌دیر. بیلیرم کی، هامینیزدان عقل‌لییام.
سیزین کیتابلارینیزا دا، دونیانین بوتون نعمتلرینه و مودریک‌لییه ده نیفرت ائدیره‌م. هر شئی اهمیت‌سیز، فانی، خیالی و آلدادیجی‌دیر. قورورلو، مودریک و گؤزل اولسانیز دا، اؤلوم، زیرزه‌می سیچانلارییلا برابر سیزی ده یئر اوزون‌دن سیله‌جک‌دیر. نسلینیزین، تاریخینیزین، داهی‌لیکلرینیزین اؤلمزلیگی ایسه یئر کوره‌سی ایله بیرلیک‌ده دوناجاق یا دا یانیب کول اولاجاق‌دیر.
سیز دلی اولموسونوز و یانلیش یوللا گئدیرسینیز. یالانی — حقیقت، ائیبجرلیگی ایسه گؤزل‌لیک حساب ائدیرسینیز.
بیردن هان‌سی‌سا شرایط اوزون‌دن آلما و پورتاغال آغاجلارین‌دا مئیوه یئرینه قورباغا و کرتنکه‌له‌لر بیتسی‌دی و یا قیزیلگول‌دن ترلی آت ایگی گلسی‌دی، تججوبلنردینیز. بئله‌جه من ده گؤیو یئره دییشه‌ن سیزلره تعجب ائدیره‌م. سیزی آنلاماق ایستهمیرم.
سیزین یاشادیقلارینیزا نیفرتی‌می گئرچک‌دن گؤسترمک اوچون بیر زامان جننت کیمی آرزولادیغیم، ایندی ده نیفرت بسلدییم او ایکی میلیون‌دان ایمتینا ائدیره‌م. اونلارا ییه‌له‌نمک حقوقوم‌دان اؤزومو مهروم ائتمک اوچون بورادان شرتلشدیریلمیش واخت‌دان بئش ساعت قاباق چیخیب بونونلا موقاویله‌نی پوزاجاغام… »
بونو اوخویان بانکیر کاغیذی ماسانین اوستونه قویور، قریبه آدامی باشین‌دان اؤپور، آغلاییب اوتاق‌دان چیخیر. هله هئچ زامان، حتی بیرژادا گوج‌لو اودوزمالاردان سونرا دا او، اؤزونه قارشی ایندیکی کیمی نیفرت هیسس ائتممیش‌دی.
قوجا، ائوه گلدیک‌ده چارپایییا اوزانیر، اما هیه‌جانلا گؤز یاشلاری خئی‌لی واخت اونو یوخویا گئتمه‌یه قویمور…
صاباحی‌سی سحر چاغی بنیزی قاچمیش گؤزت‌چیلر قاچیب گلیب خبر وئریرلر کی، اوتاق‌دا یاشایان آدامین پنجره‌دن باغا دوشدویونو، داروازایا طرف گئتدیینی، سونرا دا گؤزدن ایتدیینی گؤروبلر.
بانک صاحبی قوللوقچولارییلا بیرلیک‌ده درهال باغ‌داکی اوتاغا گئدیب مهبوسون گئرچک‌دن ده قاچدیغینین شاهی‌دی اولور. آرتیق سؤز-صحبتلر یاراتماماق اوچون او، ایمتینا کاغیذینی ماسانین اوستون‌دن گؤتورور، ائوینه قایی‌دان کیمی ده اونو سئیفین‌ده گیزله‌دیر.
۱۸۸۸-جی ایل.