یکی از نگرانیهای آمریکا امکان تسلط شوروی بر آزربایجان [جنوبی] به واسطه حیدر علی‌اف بوده است.»

آراز نیوز: آردان زئنتورک روزنامه نگار پیشکسوت و تحلیل‌گر برجسته ترکیه در یکی از تحلیل‌های اخیر خود به موضوعات جالب و جنجالی در رابطه با انقلاب ۵۷ ایران پرداخته است.

به گفته وی بنا به اسناد جدیدی که آمریکا از طبقه بندی سری خارج و منتشر کرده است شرایط خاص جنگ سرد در دهه هفتاد میلادی شرایط را برای انقلاب ایران آماده کرده و این انقلاب با اجازه و صلاحدید قدرتهای غربی به انجام رسید.

به گفته وی در دهه هفتاد میلادی در خاور میانه سه کانون بحران برای آمریکا و فرصت برای شوروی وجود داشت. بحران اقتصادی و رقابت شدید چپگرایان و راست‌گرایان در ترکیه، فعالیتهای انقلابیون چپگرا و انقلابیون مذهبی در ایران و مسئله اشغال افغانستان و امکان رسیدن شوروی به اقیانوس هند.

فلذا سران وقت آمریکا، انگلیس، فرانسه و آلمان در «کنفرانس گوادلوپ» گردهم آمده و تصمیماتی در رابطه با این سه کانون بحران گرفتند که آینده خاورمیانه را به شدت تحت تاثیر قرار داد.

تصمیم آنها درباره ایران باز کردن راه خمینی برای انقلاب، قلع و قمع مخالفان به خصوص چپگرا و ایجاد ثبات در ایران بود.

بنا به اسناد منتشر شده خمینی از دهه چهل با آمریکایی‌ها در ارتباط بوده است. خمینی در سال ۵۷ نامه‌ای به جیمی کارتر رئیس جمهور وقت آمریکا می‌نویسد و به او قول می‌دهد در صورتی که ژنرالهای وابسته به آمریکا در ارتش شاه به او اجازه انقلاب بدهند او منافع آمریکا در ایران را تامین خواهد کرد. از جمله قول می‌دهد نیروهای چپ و در راس آنها حزب توده را نابود کند و اجازه ندهد شوروی در ایران حکومت کمونیستی ایجاد کند.

دو هفته بعد از این نامه خمینی با هواپیمای فرانسوی وارد تهران می‌شود و ارتش شاه نیز هیچ مقاومتی نشان نمی‌دهد.

بنا به اسناد منتشر شده یکی از نگرانیهای آمریکا امکان تسلط شوروی بر آزربایجان [جنوبی] به واسطه حیدر علی اف بوده است. زیرا در آن زمان حیدر علی اف که از دولتمردان طراز اول شوروی بود تلاش می‌کرده است با هماهنگی نیروهای چپگرای آزربایجان جنوبی که به نسبت سایر مناطق ایران از قدرت و گستردگی بیشتری برخوردار بودند در شرایط بحران در آزربایجان [جنوبی] یک جنبش منطقه‌ای هماهنگ با آزربایجان شوروی ایجاد کند. آمریکا نگران تکرار تجربه حکومت ملی در سال ۱۳۲۴ بوده است.

نتیجه جمیع عوامل این می‌شود که چهار قدرت غربی در گوآدلپ تصمیم می‌گیرند از خمینی حمایت کنند تا ایران را با مشت آهنین تحجر دینی تحت کنترل درآورده و راه شوروی را سد کند.