ترکان ایرانی یکی از قدیمی‌ترین و بزرگ‌ترین ملیت های ایران هستند که در طول تاریخ با مشکلات و مخالفت‌های بسیار روبرو شده‌اند. یکی از مشکلات ترکان ایران، شوونیسم فارسی است که به عنوان یک نظام فرهنگی و ساختار قدرت در ایران به وجود آمده است.

شوونیسم فارسی به معنای تحمیل کردن دیدگاه‌ها، فرهنگ‌، زبان‌ و هویت فارس به دیگر قومیت و ملیت های جامعه است. در سال‌های پیشین، شوونیسم فارسی به عنوان یک نظام سیاسی ، فرهنگی و اجتماعی در جامعه ایران به کار گرفته شده و با تأکید بر یکپارچگی فرهنگی، زبان، تفکر و تمدن ، شوونیسم فارسی سعی می‌کند تا همه اقشار جامعه را به یک نوع فرهنگ و زبان و هویت مشترک تبدیل کند.

شوونیسم فارسی به عنوان یک نظام سلطه و تفکر فرهنگی، در قرون وسطای ایران شکل گرفت. این نظام سلطه با تأکید بر فارسی بودن و تحریف دستورات دیگر زبان‌ها، به منظور حفظ قدرت خود در کشور، به کار ادامه می‌دهد. در نتیجه با تأسیس و تقویت نامحدود جایگاه آن؛ تحقیر و تضعیف قوم‌ و ملت های دیگر در جامعه ایران به وقوع پیوست.

با بیداری جمعیّت تورکی در منطقه ترکمن صحرا و خراسان و آذربایجان و شیراز، ترکان ایرانی به عنوان یکی از ملیت های اصلی و پرجمعیت آن مناطق، با شوونیسم فارسی مواجه شده‌اند. در آن نظام سلطه، تحقیر و تضعیف ملت تورک در جامعه ایران کماکان ادامه دارد و آنان دیگر اقوام و ملیت ها را به عنوان یک جمعیت درجه دوم در جامعه تحت سلطه خود محسوب می‌کنند.

ترکان ایرانی با استفاده از فرصت‌های مختلف، به دنبال مقابله با شوونیسم فارسی هستند. گروه‌های مختلف تورک ، با استفاده از زبان خود، فرهنگ خود و همچنین هویت خود، سعی می‌کنند که در برابر شوونیسم فارسی مقاومت کنند.

ترکان ایرانی همیشه آماده روبه‌رو شدن با شوونیسم فارسی هستند و بسا در طول یک قرن اخیر بعد از موجودیت یافتن چنین نظام سلطه ای بارها برای احقاق حق خود و دستیابی به رفاه و آسایش خود با سیاست مستبدانه شوونیسم فارسی مقابله نموده است. در دوره پهلوی، حکومت با استفاده از شعار “ایران برای ایرانیان” سعی کرد تا همگرایی بین قومیت و ملیت های مختلف ایران را به وجود آورده و به نوعی طبق عقیده‌اش تأثیرات خارجی را در کشور کاهش دهد.

ترکان ایرانی در مقابل شوونیسم فارسی با چالش‌های بسیار زیادی روبرو شده‌اند….

Dəmir Gücü

پایان بخش اول

محمد برزگر دوین