مجید جوادی

در روزهای آینده «فوروم دیپلماسی آنتالیا» برگزار خواهد شد. مهمترین رخداد این نشست دیدار سه جانبه وزای خارجه روسیه، ترکیه و اوکراین خواهد بود. ولی با این حال، حضور وزیر خارجه ارمنستان، آرارات میرزویان در این فوروم نیز رخدادی مهم به حساب می آید و انتظار می رود دیدار سه جانبه وزرای خارجه آزربایجان، ترکیه و ارمنستان در حاشیه این نشست انجام پذیرد.

حضور میرزویان در این فوروم و نشست سه جانبه وی با وزرای خارجه آزربایجان و ترکیه گامی در جهت تنش زدایی بین سه کشور و نزدیک شدن به شرایط امضای پیمان صلح ارزیابی می شود. مسئله ای که اساساً مورد رضایت و پسند روسیه نیست. زیرا اگر ارمنستان با آزربایجان و ترکیه صلح کند دیگر نیازی به روسیه به عنوان حافظ صلح و گارانتور ارمنستان در قفقاز نخواهد بود. لذا حضور و مذاکرت میرزویان در آنتالیا خوشایند روسها نیست. همچنانکه انجام دور دوم مذاکرات بین ترکیه و ارمنستان در وین نیز روسیه را خوشحال نکرده بود.

بدین دلیل است که روسیه کارت مناطق اشغالی قاراباغ و ستون پنجم خود در ارمنستان را دوباره بازی می کند.

دیروز روسیه در لیست کشورهایی که به دلیل شرایط جنگی به روسیه کمک انسان دوستانه فرستاده اند در کنار کشورهایی مانند سوریه! نام «قاراباغ کوهستانی» را هم گنجانده بود. تو گویی حکومت خودخوانده قاراباغ کوهستانی با ۲۵ هزار نفر جمعیت، تحت محاصره و اقتصاد ویران به سان یک کشور به روسیه ای که یک ابر قدرت جهانی است کمک غذایی انسان دوستانه فرستاده است!!! البته همین روسیه در روزهای گذشته در بیانیه ای در مقابل نامهای قاراباغ و نخجوان داخل پارانتز ارمنستان غربی نوشته بود. هر دو این اقدامات با اعتراض فوری و تند دولت آزربایجان مواجه شده است. طبعاً این اقدامات تلاشهایی جهت ایجاد تنش بین آزربایجان و ارمنستان از طریق تحریک احساسات ملی گرایانه ارامنه افراطی است.

از سویی نیز چند روزیست درگیریهای نظامی در منطقه قاراباغ دوباره آغاز شده و اخبار درگیریهای جسته گریخته منتشر می شود. دیروز نیز برخی واحدهای ارتش ارمنستان بدون دلیل به مواضع ارتش آزربایجان آتش گشوده اند. آن هم در مرز نخجوان که اساساً محل منازعه نیست و منطقه ای تحت قیومیت نظامی ترکیه است. لازم به توضیح نیست که این واحد ها احتمالاً فرمان آتش را نه از ایروان بلکه با واسطه و یا بی واسطه از مسکو می گیرند تا شاید آتش جنگ دوباره شعله ور شود.

به هر روی شاید صلح در قفقاز به کار مسکو نیاید ولی از قرائن مشخص است که باکو، آنکارا و ایروان به لزوم صلح در منطقه پی برده اند و آرام و با احتیاط در این جهت حرکت می کنند. پرزیدنت علی اف در آخرین تماس خود با مکرون بر عزم آزربایجان برای صلح با ارمنستان تاکید کرده بود. موضعی که از سوی پاشینان نیز بیان شده است. اکنون سفر میرزویان به آنتالیا نشان می دهد این مسیر به رغم کار شکنی های آشکار روسیه (و شاید کار شکنی های پنهان برخی بدخواهان دیگر در منطقه) در حال طی شدن است.